कृत्रिम बुद्धिमत्ता : रोजगाराच्या भरघोस संधी

बिग डेटा अभियंता :-

व्यवसाय प्रणालींमध्ये कार्यक्षमतेने संवाद साधण्यासाठी एक इकोसिस्टम तयार करणे, संस्थेचा मोठा डेटा तयार करणे आणि प्रभावीपणे व्यवस्थापित करणे यासाठी अभियंत्यांची आवश्यकता असते. मोठ्या डेटामधून महत्त्वाचे निष्कर्ष काढण्याचे कार्य बिग डेटा अभियंत्यांना मेहनतीने करावे लागते. एआयच्या इतर पदांवरील जबाबदारी सांभाळणाऱ्यांच्या तुलनेत ''बिग डेटा अभियंता'' असल्याने अधिक वेतन मिळते. जे तरुण नवीन तांत्रिक साधनांची अधिक माहिती मिळवण्यासाठी उत्सुक आहेत आणि मेहनत घेण्याची ज्यांची तयारी आहे. त्याना उत्तम संधी आहे.

व्यवसाय बुद्धिमत्ता विकसक : गुंतागुंतीच्या डेटा सेटचे मूल्यांकन करून ते वेगवेगळे व्यवसाय ट्रेंड ओळखणे, व्यवसाय बुद्धिमत्ता समाधान तयार करून, विकसित करून त्यांचे पोषण करून कंपनीची प्रगती व्हावी यासाठी व्यवसाय बुद्धिमत्ता विकसकाची नियुक्ती केली जाते. व्यवसायाची नफा आणि कार्यक्षमता हे त्यांच्याद्वारे विकासाचे दोन महत्त्वपूर्ण घटक मानले जातात. ते संस्थेमध्ये विविध प्रक्रिया आणि कार्यप्रवाह अनुकूलित करण्यास मदत करतात. क्लाऊड-आधारित प्लॅटफॉर्मच्या जटिल डेटाशी संबंधित त्यांच्या कार्यक्षमतेमुळे त्यांच्या मागण्या मोठ्या प्रमाणात वाढल्या आहेत. सोडवण्याची आणि विश्लेषण करण्याची क्षमता आवश्यक असते.

डेटा सायंटिस्ट :-

डेटाबेस वैज्ञानिक बहुविध स्रोतांकडून संबंधित माहिती एकत्रित करण्यात मदत करतात. तसेच, विधायक मूल्यांकन मिळविण्यासाठी मूल्यांकन करतात. व्यवसायाशी संबंधित विविध समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी मिळविलेले अनुमान प्रभावी आहेत. वेगवेगळ्या डेटा नमुन्यांच्या आधारे, भूतकाळातील आणि वर्तमान माहितीनुसार डेटा शास्त्रज्ञ विविध अंदाज करतात.

डेटा वैज्ञानिकांमुळे व्यवसायाच्या कार्यक्षमतेवर सकारात्मक परिणाम होतो. तरुण उमेदवारांना हा करिअर पर्याय मिळवताना स्पार्क, हडूप, पिग किंवा हिव सारख्या आधुनिक साधनांचे ज्ञान व कौशल्य अवगत असणे आवश्यक आहे. पायथान, स्काला किंवा एसक्यूएल यासारख्या प्रोग्रामिंग भाषांचा वापर सहज करता येणे आवश्यक आहे. मशीन लर्निंग क्षेत्रातील महत्त्वपूर्ण अनुभव अनिवार्य आहे.

मशीन लर्निंग अभियंते :-

सॉफ्टवेअरची निर्मिती आणि देखभाल करण्यासाठी तसेच मशीन लर्निंग उपक्रम राबविण्यासाठी मशीन लर्निंग अभियंत्यांची नियुक्ती केली जाते. प्रतिमा (इमेज) आणि भाषण ओळख, फसवणूक प्रतिबंधित करणे, ग्राहकांचे अंतर्दृष्टी आणि जोखीमांचे व्यवस्थापन यासंबंधी कार्य करतात. मशीन लर्निंग अभियंता म्हणून यशस्वी होण्यासाठी प्रोग्रामिंग, संगणन आणि गणित आवश्यक आहे.

गणित किंवा संगणक विज्ञान विषयातील पदव्युत्तर पदवी असल्यास प्राधान्य दिले जाते. पायथन, आर, स्काला आणि जावा हे तंत्रज्ञानातील कौशल्ये अवगत असणे आवश्यक आहे. मशीन लर्निंग अल्गोरिदम आणि न्यूरल नेटवर्क याबद्दल सखोल ज्ञान फायदेशीर ठरते.

रोबोटिक्स शास्त्रज्ञ :

एआयच्या क्षेत्रात रोबोटिक्सच्या उदयामुळे नोकऱ्यांमध्ये खरोखरच कपात होईल, असे म्हटले जात होते. या उलट, रोजगारांमध्येही वाढ होणार आहे. कारण रोबोटिक्स शास्त्रज्ञांची त्यांच्या मशीन प्रोग्रामिंगसाठी मोठ्या उद्योगांकडून मागणी केली जात आहे. तसेच यंत्रमानव हा सर्व सामान्यांना व्यवस्थित करता न येणारी काही कार्ये कार्यक्षमतेने पार पाडण्यास मदत करतात.

उमेदवाराकडे रोबोटिक्स, संगणक विज्ञान किंवा अभियांत्रिकी विषयात पदव्युत्तर पदवी असणे आवश्यक आहे. रोबोटिक्स सायंटिस्टचा पगाराचा पगार बऱ्यापैकी जास्त आहे. जरी रोबोटद्वारे ऑटोमेशनला अनुकूलता दर्शविली गेली असली, तरी ती तयार करण्यासाठी काही व्यावसायिक असले पाहिजेत.

-----------

''कृत्रिम बुद्धिमत्ता''मध्ये करिअर संधी असणारी काही महत्त्वाची क्षेत्रे

हेल्थकेअरः हेल्थकेअरमध्ये एआय परिचय करून योग्य निदान आणि उपचारांची सोय केली जाते.

शिक्षण : एआय वापरून विद्यार्थ्यांना शिक्षणाचे योग्य वातावरण सुसज्ज बुद्धिमत्ता

खेळ : प्रगत एआय तंत्रज्ञानासह, ॲथलिट त्यांच्या क्षमता वाढवू शकतात.

कृषी : कृषी क्षेत्राच्या योग्य वातावरणास विकसित होण्यास एआयद्वारे जास्तीत जास्त उत्पादन शक्य आहे.

बांधकामः एआयच्या समावेशाने इमारती अधिक सुरक्षित आणि कार्यक्षमतेने तयार केल्या जाऊ शकतात.

बँकिंगः चॅट-बॉट सहाय्य, फसवणूक शोधणे आणि वर्धित देय पद्धती एआयचे काही सकारात्मक निष्कर्ष आहेत.

मार्केटिंग: मशीन लर्निंगबरोबरच भविष्यसूचक बुद्धिमत्तेचा वापर करून विक्रीचे लक्ष्य प्रभावीपणे साध्य केले जाऊ शकते.

ई-कॉमर्सः प्रभावी गोदाम ऑपरेशन्स, चांगल्या उत्पादनांच्या शिफारसी आणि फसवणूक प्रतिबंध ही एआयची काही फळे आहेत.

अशा प्रकारे भविष्यात एआयचे महत्त्व वाढतच राहणार आहे. तसेच उच्च पातळीवर जाऊन एआय क्षेत्रांतील संधी वाढणार आहे. एआयमधील करिअर इतर नोकरीपेक्षा अधिक आशादायक दिसत आहे. अमेझॉन, ॲपल, गुगल फेसबुक, डीजेआय, अंकी, क्लेरीफाई, दीपमाईंड, केसटेक्स्ट, डेटा व्हिसायर इ. कंपन्यामध्ये एआयचा वापर मोठ्या प्रमाणात होत आहे. ज्या तरुणांना एआयच्या क्षेत्रात आपले करियर करायचे आहे त्यांच्यासाठी ही योग्य वेळ आहे.

- डॉ. के. सी. मोहिते, प्राचार्य, सी.टी.बोरा, महाविद्यालय, शिरूर