सौरऊर्जेद्वारे सोसायटीला वीजबिलातून मुक्ती

सौरऊर्जा वगळता सर्व ऊर्जा निर्मिती केंद्र ही लोकवस्तीपासून दूर निर्मिती करतात. त्यानंतर ही वीज सगळीकडे वाहून नेताना अनेक प्रकारे खर्च होते आणि अंतिम वापरापर्यंत पोहोचताना काही प्रमाणात वाया जाते. यावर उपाय म्हणून सौरऊर्जा ही वापराच्या ठिकाणीच तयार करून वापरल्याने जास्त स्वस्त असते. या प्रकारच्या सिस्टिमला आपण पारेषण संलग्न सौर प्रणाली म्हणतो. अशा प्रकारची यंत्रणा आपण आपल्या सोसायटीमध्ये वापरल्यास बिल्डिंगमधील लिफ्ट्स, पाण्याचे पंप, क्लब हाऊसमधील दिवे, बिल्डिंगच्या आवारातील दिवे, टेरेस आणि गार्डनमधील स्ट्रीट लाईट्ससुद्धा यावर आपण चालवू शकतो.

कार्यप्रणाली

सूर्यप्रकाशाचा वापर करून वीज तयार होते. ही वीज तयार झाल्यावर उपभोक्ता गरजेप्रमाणे वापर करून अतिरिक्त वीज महावितरणला पुरवतो आणि भविष्यात गरजेनुसार परत घेतो. महावितरण वीज पुरवठा करताना ग्राहकांना तीन मुख्य प्रकारे विभागते. घरगुती ग्राहक, व्यावसायिक ग्राहक आणि निर्मिती क्षेत्रातील ग्राहक.

फायदा : ज्यांचा मासिक वापर किमान २०० युनिट्सपेक्षा जास्त आहे त्यांच्यासाठी हि व्यवस्था जास्त फायदेशीर ठरते. किमान १kw ची एक सिस्टिम आपण बसवू शकतो जी आपल्याला प्रतिमहिना १२० युनिट्स तयार करून देते. आपल्या मासिक वापराचे लक्ष्य ठेवून, वीज तयार करणारी सिस्टिम आपण बसवू शकतो.

उदा : दरमहा २५० युनिट महावितरणकडून घेतले आणि २५० युनिट सोलरने परत केल्यास वीजबिल शून्य होईल. या प्रकारच्या सिस्टिमचा वापर करून आपण वीजबिल जास्तीत जास्त ९० % पर्यंत कमी करू शकतो

सौर यंत्रणा बसवण्यापूर्वी काही नियम व अटी लक्षात घेतल्या पाहिजेत.

1.महावितरणची पूर्वपरवानगी घेणे अत्यावश्यक

2.उपभोक्ता क्रमांकाचा मंजूर भार सिस्टिमचा आकार ठरवतो.

3.सदर सिस्टिम बसवण्यासाठी ३ महिन्यांचा कालावधी लागू शकतो.

4.जेवढा वापर तेवढीच ऊर्जा निर्मिती करणे

5.दरमहा स्थिर आकार आहे त्याप्रमाणे येत राहील.

6.महावितरण २० वर्षांचा करार करते.

खर्च

सुरुवातीचा खरेदी खर्च हा थोडा मोठा वाटू शकतो. पण दरमहिना होणारी बचत, पहिल्या तीन ते साडेतीन वर्षात याची परतफेड करून देते, शिवाय यासाठी कर्ज देणाऱ्या बँक उपलब्ध आहेत. खासगी गृहरचना संस्था (सोसायटी) साठी हा सर्वात फायदेशीर ठरतो. उदा: १० kw सिस्टमचा खर्च ६.५० लाखपर्यंत असून दरमहा २०,०००/- बचत होऊ शकते. अशाप्रकारच्या सिस्टमचा वार्षिक रखरखाव खर्च अंदाजे ५०००/- असू शकेल.

सिस्टिमचे आयुष्य

सिस्टिमचे तीन मुख्य भाग आहेत.

•सोलर पॅनेल्स, इन्व्हर्टर आणि वायरिंग

•सोलर पॅनेल्सला १० वर्षे ते २५ वर्षे warranty असते .

• तर इन्व्हर्टरला ५ वर्षांची वॉरंटी आणि २० वर्षांपर्यंत आयुष्य असते. २० वर्षांचा विचार करून उत्तम उपकरण निवडल्यास किमान २० वर्षे वीजबिल मुक्त होऊ शकतो.

अक्षय पांचाळ

सौरयंत्रणा तज्ज्ञ