भारतात Google वर मोठी कारवाई! तब्बल १,३३७.७६ कोटींचा दंड, नेमकं प्रकरण काय?

कॉम्पिटिशन कमिशन ऑफ इंडियाने(CCI) जगातील सर्वात मोठी इंटरनेट सर्च सुविधा उपलब्ध करून देणाऱ्या गुगल या कंपनीला  १,३३७.७६ कोटी रुपयांचा दंड ठोठावला आहे. अँड्रॉइड मोबाईल डिव्हाईसचा गैरवापर केल्याबद्दल कॉम्पिटिशन कमिशन ऑफ इंडियाने गुगलवर हा दंड ठोठावला आहे.

कॉम्पिटिशन कमिशन ऑफ इंडियाने गुगलला अयोग्य व्यवसाय पद्धती थांबवण्याचे निर्देश दिले आहेत. गुगललाही निर्धारित वेळेत त्यांच्या कामकाजात बदल करण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत.

कॉम्पिटिशन कमिशन ऑफ इंडियाने आपल्या अधिकृत ट्विटर अकाउंटवरुन ही माहिती दिली आहे. "अँड्रॉइड मोबाइल डिव्हाइस इकोसिस्टममधील एकाधिक मार्केटमधील स्थानाचा गैरवापर केल्याबद्दल गुगलला दंड ठोठावण्यात आला आहे.", असं ट्विटमध्ये म्हटले आहे. 

ट्विटरच्या कर्मचाऱ्यांमध्ये मोठी खळबळ; एलन मस्क ७५ टक्के कर्मचाऱ्यांना काढून टाकणार

कारवाईचे कारण काय?

Google Android OS ऑपरेट आणि व्यवस्थापन करते. त्यासाठी ते इतर कंपन्यांना परवानेही देत असते. Google च्या OS आणि अॅप्सचा वापर OEMs म्हणजेच मूळ उपकरणे उत्पादक त्यांच्या मोबाइल डिव्हाइससाठी करतात. OS आणि अॅपच्या वापराबाबत अनेक प्रकारचे करार केले जात आहेत, जसे की मोबाइल ऍप्लिकेशन वितरण करार. या कारणासाठी गुगलला दंड ठोठावण्यात आला आहे. 

"MADA ने आश्वासन दिले आहे की सर्च अॅप, विजेट आणि क्रोम ब्राउझर Android डिव्हाइसेसवर प्री-इंस्टॉल केलेले आहेत, ज्यामुळे Google च्या सर्च सेवेला त्याच्या प्रतिस्पर्ध्यांच्या तुलनेत महत्त्व मिळाली आहे. या व्यतिरिक्त, Google ने त्याच्या प्रतिस्पर्ध्यांवर त्याच्या दुसर्‍या अॅप्स, YouTube च्या संदर्भात लक्षणीय स्पर्धात्मक ताकद मिळवली. या सेवांचे प्रतिस्पर्धी Google ने सुरक्षित आणि एम्बेड केलेल्या मार्केट ऍक्सेसच्या समान स्तराचा लाभ घेऊ शकत नाहीत, असं CCI ने आपल्या निवेदनात स्पष्टपणे म्हटले आहे.

Google ने मार्केटमध्ये प्रवेश करण्यासाठी किंवा ऑपरेट करण्यासाठी स्पर्धेसाठी प्रवेशाचा अडथळा निर्माण केला आहे. सीसीआयने अँड्रॉइड मोबाइल डिव्हाइस इकोसिस्टमचा गैरवापर केल्याबद्दल Google ला दंड ठोठावला आहे, असंही कॉम्पिटिशन कमिशन ऑफ इंडियाने म्हटले आहे. 

याआधीही गुगलवर कारवाई

८ फेब्रुवारी २०१८ रोजी देखील Google वर १३५.८६ कोटी रुपयांचा दंड ठोठावण्यात आला होता. कॉम्पिटिशन कमिशन ऑफ इंडियाने गुगलला ऑनलाइन सर्च आणि जाहिरात मार्केटमध्ये गैरवापर केल्याबद्दल दोषी आढळल्याने दंड केला होता. Google वर दंडाची रक्कम १३५.८६ कोटी रुपये होती, ही रक्कम गुगलने  कमावलेल्या आर्थिक वर्ष २०१३, १४ आणि १५ मध्ये भारतात कमावलेल्या सरासरी कमाईच्या ५ टक्के होती.