तुमच्या ‘डीपी’वरील छायाचित्राचे मॉर्फिंग तर होत नाही ना...?

सायबर मॉर्फिंगमध्ये एखाद्या व्यक्तीचे मूळ छायाचित्र बदलले जाते. महिलांची किंवा तरुणींची छायाचित्रे डाउनलोड करून, अवमानना होईल अशा प्रकाराने मॉर्फिंग करून ते पुन्हा वेबसाइटवर रिपोस्ट किंवा अपलोड करून बनावट प्राेफाइल बनविले जातात. त्यामुळे तरुणी आणि महिलांनो डीपी ठेवताना सजग राहण्याची गरज आहे.

चैतन्य जोशी
लोकमत न्यूज नेटवर्क
वर्धा :  साेशल मीडियावरून व्यक्त होणाऱ्या प्रत्येकीला हक्काचे व्यासपीठ मिळाले असल्याने प्रत्येकाला आपल्या आवडीचे फोटो, मते मांडण्याची, लोकांशी जोडण्याची संधी याद्वारे मिळाली आहे. एकीकडे सोशल मीडियाचे स्वातंत्र्य अनुभवत असतानाच दुसरीकडे मात्र, महिलांना या ‘व्हर्च्युअल’ जगातही सावधगिरीने  वागावे लागत आहे. सोशल मीडियाशी संबंधित घडणाऱ्या गुन्ह्यांच्या आकडेवारीवर नजर टाकल्यास सायबर गुन्हेगारांकडून त्यांनाच सर्वाधिक लक्ष्य केल्याचे दिसते. त्यामुळे महिला, मुलींनो तुमच्या डीपीवरील छायाचित्राचे मॉर्फिंग तर होत नाही ना, हे पाहण्याची गरज असून अधिक सावध राहण्याचे आवाहन पोलीस अधीक्षक प्रशांत होळकर यांच्याकडून करण्यात आले आहे. 
मनोरंजनाचे साधन म्हणून फेसबुक, इन्स्टाग्राम, व्हॉट्सॲपचा वापर वाढल्याने सायबर गुन्हेगारांना आयतीच मेजवानी  मिळत आहे. त्यातून मुली, महिलांच्या छायाचित्रांच्या मॉर्फिंगचे प्रकार घडू लागले आहेत. आतापर्यंत जिल्ह्यातून पाच ते सहा तक्रारी सायबर सेलकडे प्राप्त झाल्याची माहिती आहे. सोशल मीडियावर टाकलेल्या फोटोचा गैरवापर करून त्रास देणे, बनावट अकाउंट काढून अश्लील पोस्ट टाकणे, इन्स्टाग्रामवरील फोटो चोरून मॉर्फ करत त्रास देणे, सोशल मीडियावर मोबाइल क्रमांक टाकणे, मॅट्रीमोनी साइटवरून फसवणूक, व्हॉट्सॲपवर अश्लील फोटो पाठवून त्रास देणे, अशा प्रकारच्या त्रासाला महिलांना सामोरे जावे लागत आहे. त्यामुळे महिलांनी सजग राहण्याची गरज आहे.

मॉर्फिंग म्हणजे काय?
- सायबर मॉर्फिंगमध्ये एखाद्या व्यक्तीचे मूळ छायाचित्र बदलले जाते. महिलांची किंवा तरुणींची छायाचित्रे डाउनलोड करून, अवमानना होईल अशा प्रकाराने मॉर्फिंग करून ते पुन्हा वेबसाइटवर रिपोस्ट किंवा अपलोड करून बनावट प्राेफाइल बनविले जातात. त्यामुळे तरुणी आणि महिलांनो डीपी ठेवताना सजग राहण्याची गरज आहे.

ही घ्या उदाहरणे...
- सेलू तालुक्यातील एका युवतीचे बनावट फेसबुक अकाउंट तयार करून त्या महिलेच्या डीपीवरील फोटो चोरून त्यात बदल करून तो बनावट आयडीवर पोस्ट करून अश्लील मेसेज टाकण्यात आला होता. पोलिसांनी कारवाई करीत आरोपीला बेड्या ठोकल्या.
- मॅट्रीमोनी साइटवरून महिलेचा फोटो चोरून सायबर गुन्हेगाराने तो रिपोस्ट करून अश्लील फोटो महिलेच्या मोबाइलवर टाकून बदनामी केली होती. याप्रकरणी महिलेने सायबर पोलिसांत धाव घेत याबाबतची तक्रार दाखल केली. यातील आरोपीलाही पोलिसांनी अटक केली.

असा होईल गुन्हा दाखल  
मॉर्फिंग म्हणजे मूळ चित्रामध्ये बेकायदेशीरपणे केले बदल, बनावट खातेधारक महिलांची चित्रे डाऊनलोड करून त्यामध्ये बदल करून ती दुसऱ्या वेबसाइटवर पुन्हा पोस्ट करतात. असे करणे हा आयटी ॲक्ट २००० अंतर्गत गुन्हा आहे. भांदविच्या कलमाखालीही  गुन्हेगाराला अटक होऊ शकते. अशा प्रकरणांमध्ये भादंविचे कलम ३५४, ३५४ ड व माहिती तंत्रज्ञान कायदा कलम ६७ ड अन्वये गुन्हा दाखल केला जातो.

सोशल मीडियाचा वापर करताना महिलांनी विशेष काळजी घेण्याची आवश्यकता आहे. अनोळखी व्यक्तीला खासगी माहिती देणे महिलांनी टाळावे. सायबर गुन्हेगारांकडून महिलांची किंवा तरुणींची छायाचित्रे डाउनलोड करून मॉर्फिंग करून ते पुन्हा वेबसाइटवर रिपोस्ट किंवा अपलोड केली जातात. बनावट प्रोफाइल बनविले जातात. त्यामुळे तरुणी, महिलांनी डीपी ठेवण्याबाबत अधिक सजग राहायला हवे.
-प्रशांत होळकर, पोलीस अधीक्षक, वर्धा.

अशी घ्यावी काळजी  

- सोशल मीडियावर अनोळखी व्यक्तीशी मैत्री करू नका. - प्राेफाइल सेटिंगमध्ये जाऊन प्रायव्हसी तपासा. - अनोळखी  व्यक्तीला व्यक्तिगत माहिती पाठवू नका. - सोशल मीडियावर कोणत्याही आमिषाला बळी पडू नका. - मॅट्रीमोनी साइटवरून ओळख झालेल्या व्यक्तीला भेटल्याशिवाय आर्थिक व्यवहार करू नका.