वेहेलपाड्यातील जगदंबेच्या बोहाड्यास प्रारंभ

विक्रमगड पासून हाकेच्या अंतरावर असलेल्या वेहेलपाडा (विठ्ठलनगर) येथे आदिवासींच्या अनेक बोली भाषांतील बोहाडा म्हणजेच परंपरागत जगदंबा यात्रोत्सव

- राहुल वाडेकरे,  विक्रमगड
विक्रमगड पासून हाकेच्या अंतरावर असलेल्या वेहेलपाडा (विठ्ठलनगर) येथे आदिवासींच्या अनेक बोली भाषांतील बोहाडा म्हणजेच परंपरागत जगदंबा यात्रोत्सव रंगपंचमीच्या दिवशी मोठया उत्साहात व भक्तीभावाने सुरू झाला. यावेळी आजूबाजूच्या गावपाडयातील मिळून दहा हजार ते पंधरा हजार भाविकांचा त्यात सहभाग होता़ पहाटेपर्यत विविध देवदेवतांची ५६ सोंगे नाचविण्यांत आल्याचे येथील उत्सव मंडळाकडून व पोलिस पाटील रमेश वारंगडे यांनी लोकमतला सांगीतले़ तहसिलदार सुरेश सोनवणे, पोलिस निरिक्षक विजय शिंदे, कृषि अधिकारी दिलीप ढेंबरे, वनक्षेपाल मुठे, राजेंद्र भानुशाली,योगेश भानुशाली,अनिल भानुशाली,पत्रकार आदींसह गावचे सरपंच सीता केंझरा, उपसरपंच कृष्णा वारंगडे, मनोज चौधरी आदिंसह प्रतिष्ठीत व्यक्तींनीही भेट दिली़ त्यांचे यावेळी मंडळाकडून पुष्पगुच्छ देऊन स्वागत करण्यांत आले़
आदिवासी समाजात लोककलेला फार महत्व आहे़ पारंपारिक नृत्यकला त्यांच्याकडे आहेत़ तसेच अनेक बोलीभाषाही आहेत़ त्या संस्कृतीमधील बोहाडा पाहण्यासाठी असंख्य भक्तांनी दाटी केली होती. यावेळी अनेक दुकानदारांनी वेगवेगळया वस्तूंचे स्टॉल लावलेले होते. मिठाई व विविध वस्तू खरेदीवरही नागरिकांचा मोठा भर होता़
गेल्या १०० वर्षाच्यापंरपरेनुसार दरवर्षी रंगपंचमीच्या दिवशी वेहेलपाडा(विठ्ठलनगर)येथे बोहाडा साजरा केला जातो़ या यात्रोत्सवात १५ मार्च रोजी थाप (लहान बोहाडा) १६ मार्च रोजी लहान(दुसरी थाप) बोहाडा साजरा करण्यांत आला तर १७ मार्च रोजी मोठा बोहाडा असा उत्सव रात्री ८ पासून ते सकाळी ८ पर्यत मोठया भक्तिभावाने व जल्लोषात साजरा करण्यांत आला़ या दिवशी या परिसराला मोठ्या जत्रेचे स्वरुप प्राप्त होते व ते पहाटेपर्यंत राहाते़
या याÞत्रोत्सवात रामायण, महाभारत आदी पौराणिक ग्रंथातील देव-देवतांची निवड करुन आदिवासी बांधव घरच्या घरी लाकूड, चिकणमाती यापासून देवतांचे आकर्षक मुखवटे तयार करुन ते चेहऱ्यावर चढवतात व त्यांना साजेशी वेषभूषा करून परंपरेनुसार मशालीच्या उजेडात आणि तालबध्द वाजंत्रीच्या तालावर रात्री आठ ते सकाळी आठ या काळात नाचवितात. प्रारंभी गजाननाला वंदन करुन त्यांचे सोंग (मुखवटा) नाचविला जातो़ त्यानंतर सरस्वती विष्णू आणि पुराणातील युध्दांचे प्रसंग सोंगे नाचवून भक्तिभावाने सादर केले जातात़ या वातावरणात आदिवासी अगदी तल्लीन होतात. ़विविध सोंगे नाचवून प्रसंगांच्या सादरीकरणातच पहाट होते़ त्यानंतर गावातील मूळ ग्रामदेवता जगदंबा मातेची विधीवत पूजा करुन व महिषासूर व देवी यातील युद्ध सोंगांच्या माध्यमातून सादर केले जाते़ गावात रोगराई, संकटे येऊ नयेत म्हणून आदिवासी हा बोहाडा म्हणजेच जगदंबा यात्रोत्सव साजरा करतात़ ग्रामदेवी नवसाला पावते अशी येथील आदिवासींंची श्रध्दा असून यावेळी केलेले नवस फेडण्यासाठी व नविन नवस बोलण्यासाठी भक्त गर्दी करीत होते. या यात्रोत्सवात आदिसींबरोबरच इतरही जातीधर्माच्या भाविकांनी सहभागी होऊन या यात्रोत्सवाचा आनंद मनमुराद लुटला़