पोळा अन् सण झाले गोळा; 'सर्जा-राजा'ची खांदेमळण, आज आवतन, उद्या जेवण

लाडक्या बैलांना आंघोळ घालून तूप अन् हळदीने मालिश

सुनील काकडे

वाशिम : पुर्वापारपासून शेतकऱ्यांसोबत वर्षभर शेतात राबणाऱ्या बैलांचा सण असलेला पोळा गुरूवार, १४ सप्टेंबर रोजी सर्वत्र साजरा केला जाणार आहे. त्याच्या एक दिवस आधी परंपरेनुसार सर्जा-राजाची खांदेमळण करण्याची प्रथा शेतकऱ्यांनी १३ सप्टेंबर रोजी पार पाडली. लाडक्या बैलांची स्वच्छ आंघोळ घालून आणि तूप व हळदीने मालिश करून उद्याच्या जेवणाचे आवतन दिले.

प्रत्येक वर्षी श्रावण महिन्यात पिठोरी अमावस्येच्या दिवशी पोळा सण हर्षोल्लासात साजरा केला जातो. शेतात वर्षभर राबणाऱ्या सर्जा-राजाप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी शेतकरी यादिवशी सर्व कामे बाजूला सारून केवळ बैलांच्या सजावटीत गुंतलेले असतात. यंदाही ज्या शेतकऱ्यांकडे बैल आहेत, त्यांनी १३ सप्टेंबरपासून पोळ्याच्या तयारीला सुरूवात केली असून नदी-नाल्यांवर नेत बैलांना स्वच्छ आंघोळ घालण्यात आली. ज्वारीचे फळ, वरण, भरडा यासह भोजन देवून आज आवतन घ्या आणि उद्या अर्थात पोळ्याच्या दिवशी जेवायला या, असे बैलांना सांगण्यात आले.