शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: 'शरद पवारांचे नाव घेतलं की अंगावर काटा येतो, त्यांच्यावर बोलणं..."; नरहरी झिरवाळांनी स्पष्टच सांगितलं
2
सुनील केदार समर्थकांच्या बंडखोरीनं मविआत संताप; ठाकरे-पवारांच्या उमेदवारांना फटका?
3
देवेंद्र फडणवीसांच्या सुरक्षेत अचानक वाढ, तपास यंत्रणा अलर्ट; नेमकं काय घडलं?
4
Rajnath Singh : "अशी परिस्थिती येईल जेव्हा..."; दहशतवादी हल्ल्यांबाबत राजनाथ सिंह यांची मोठी भविष्यवाणी
5
IND vs NZ, 3rd Test Day 2 Stumps: दुसऱ्या दिवशी १५ विकेट्स; तिसऱ्या दिवशीच फुटणार विजयाचे फटाके?
6
केरळमध्ये ट्रॅक साफ करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना ट्रेनने उडवलं; चौघांचा मृत्यू, एकाचा मृतदेह सापडेना
7
Vidhan Sabha Election: मतदान ओळखपत्र नसेल तर काळजी नको, हे १२ पुरावे चालतील; वाचा संपूर्ण लिस्ट!
8
"अजित पवारांना घोटाळ्यावरुन ब्लॅकमेल केलं"; जयंत पाटलांच्या आरोपांवर फडणवीस म्हणाले, "त्यांचा चेहरा बघा"
9
आबांवरील टीकेनंतर नाराजी; शरद पवारांनी अजितदादांना फटकारलं, म्हणाले...
10
पवार कुटुंब एकत्र येणार? आमच्यात फक्त राजकीय मतभेद; सुनेत्रा पवारांचं मोठं विधान
11
सोमवारनंतर मतदारसंघांतील चित्र होणार स्पष्ट; विधानसभेच्या प्रचारासाठी मिळणार फक्त 'इतके' दिवस!
12
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : "दादांना विलन करण्याचा प्रयत्न असेल तर..." ; तटकरेंचा जयंत पाटलांना इशारा
13
जिद्दीला सलाम! १ कोटीची नोकरी सोडून सुरू केली कंपनी; तरुणांसाठी करतेय मोठं काम
14
शायना एनसींना इम्पोर्टेड माल म्हटल्याबद्दल अरविंद सावतांनी मागितली माफी; म्हणाले, "जाणूनबुजून मला..."
15
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: सांगलीत महायुतीला मोठा दिलासा! सम्राट महाडिकांचा यू-टर्न, अपक्ष अर्ज माघार घेणार; सत्यजीत देशमुखांचा प्रचार करणार
16
खानयारमध्ये चकमक सुरूच; दहशतवादी लपलेल्या घराला स्फोटानंतर लागली भीषण आग
17
Bad Luck! कोहलीच्या बॅटनं खेळण्याची हुक्की; Akash Deep वर ओढावली Diamond Duck ची नामुष्की!
18
कॅनडाचे जस्टीन ट्रुडो सरकार सुधरेना! भारताचा 'सायबर धोकादायक' देशांच्या यादीत केला समावेश
19
निवडणूक आयोगाची भलतीच डोकेदुखी; एका मतदारसंघात प्रत्येक बुथवर लावावी लागणार ९ EVM
20
एकच आमदार असणाऱ्यांविषयी...; राज ठाकरेंच्या टीकेनंतर शरद पवारांकडून खरपूस समाचार!

आता ‘वाळवंटी टोळ’चा धोका!

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: January 05, 2020 5:45 PM

आपल्या राज्यात सहसा ही कीड येत नाही व सध्या आली नाही, असे असले तरी सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला कृषी शास्त्रज्ञांनी राज्याच्या कृषी यंत्रणेला दिला आहे.

- राजरत्न शिरसाट

अकोला: अगोदरच पिके किडींनी पोखरली असताना आता नव्याने ‘बहुभक्ष्यीय उपद्रवी (टोळधाड) कीड वाळवंटी टोळ’चा धोका निर्माण झाला असून, सद्यस्थितीत राजस्थान व गुजरात राज्यातील सीमावर्ती जिल्ह्यात या किडीचा मोठ्या प्रमाणात उद्रेक झाला आहे. ही टोळधाड संपूर्ण पीक उद्ध्वस्त करीत आहे. आपल्या राज्यात सहसा ही कीड येत नाही व सध्या आली नाही, असे असले तरी सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला कृषी शास्त्रज्ञांनी राज्याच्या कृषी यंत्रणेला दिला आहे.१९२६ मध्ये या किडीचा प्रादुर्भाव झाला होता. त्यानंतर १९३१, ४९, ५५, ७८ च १९९३ मध्ये सुद्धा देशात या किडीने थैमान घातले होते. वाळवंटी टोळ किंवा नाकतोड असे या किडीचे शास्त्रीय नाव आहे. पुरातन काळापासून ही कीड अस्तित्वात आहे. संस्कृत वाङ्मयात इ.स. पूर्वी ४०० वर्षांमध्येसुद्धा या किडीचा उल्लेख आढळून आला असल्याची माहिती डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाच्या कीटकशास्त्र विभागाचे प्रमुख डॉ. डी. बी. उंदिरवाडे यांनी दिली.वाळवंटी कीड ही मोठ्या प्रमाणात पिके व वनस्पती, झाडाझुडुपांचे नुकसान करते. एकटी व समूह असे या किडीचे दोन प्रकार आहेत. यातील समूह अवस्थेतील कीड पिकाचे प्रचंड नुकसान करते. या किडीचा थव्यामध्ये १० हत्ती, २५ उंट किंवा २,५०० माणसे खातील एवढे अन्न एका दिवसात फस्त करण्याची क्षमता आहे. म्हणूनच या किडीच्या नियंत्रणासाठी विशेष लक्ष ठेवण्यात येते. ही कीड प्रादुर्भावग्रस्त देशामध्ये लक्ष ठेवण्यासाठी टोळ संरक्षण यंत्रणा उभारलेली आहे. भारतातील राजस्थान व गुजरात राज्यातील वाळवंटी भागातील यंत्रणा या किडीवर वर्षभर लक्ष ठेवून असते. यासाठी नियमित सर्वेक्षण केले जाते. किडीची संख्या आर्थिक नुकसानाच्या पातळीवर म्हणजेच प्रतिहेक्टर १० हजार प्रौढ किडे किंवा पाच ते सहा प्रतिझुडूप आढळून आल्यास टोळ प्रतिबंधक यंत्रणा राज्याला सजग करू न नियंत्रणासाठी मोठ्या प्रमाणात प्रशिक्षित मनुष्यबळ, वाहने व रासायनिक कीटकनाशके उपलब्ध करू न दिली जातात. दरम्यान, केंद्रीय कीटकनाशक बोर्डाने या किडीच्या व्यवस्थापनासाठी कुठल्याही कीटकनाशकांची शिफारस केलेली नाही. या टोळ किडीचा शेतात प्रवेश होऊ नये म्हणून उपाययोजना सुचविण्यात आल्या आहेत. त्यामध्ये शेताच्या आजूबाजूला मोठे चर खोदणे, तसेच वाद्य वाजवून मोठ्याने आवाज करणे आदींचा समावेश करण्यात आला असल्याचे डॉ. उंदिरवाडे यांनी सांगितले.

 

टॅग्स :AkolaअकोलाagricultureशेतीFarmerशेतकरी