शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Maharashtra Election: मवीआच्या 22 उमेदवारांची अनामत रक्कम जप्त, सर्वाधिक काँग्रेसचे; भाजपचा एकही नाही!
2
“सुप्रीम कोर्टाने काय करावे, हे आता एक पक्ष सांगणार का?”; चंद्रचूड यांनी ठाकरे गटाला फटकारले
3
चिन्मय दास यांच्या अटकेवरून बांगलादेशात हाहाकार! पोलिसांनी डागले 'ग्रेनेड', लाठीचार्जही केला; एकाचा मृत्यू
4
'मी नेहमी संविधानाच्या मर्यादेचा आदर केला...', संविधान दिनानिमित्त पंतप्रधान मोदींचे भाष्य
5
“अशा निवडणुका पाकिस्तान, अफगाणिस्तानात होत नसतील, आयोग जिवंत आहे का”; संजय राऊत संतापले
6
मनोज जरांगेंचे ठरले; सरकार स्थापन झाल्यावर तारीख जाहीर करणार, पुन्हा बेमुदत उपोषणाला बसणार
7
पाकिस्तानात तख्तापालट होण्याचे संकेत? इम्रान खान यांच्या समर्थकांसोबत सैन्य; हस्तांदोलन, मिठ्या मारल्या 
8
"दहशतवादी संघटनांना चोख प्रत्युत्तर देणार"; २६/११च्या हल्ल्याच्या वर्षपूर्तीनिमित्त पंतप्रधान मोदींचे आश्वासन
9
झुनझुनवाला यांनी 10 मिनिटांत कमावले ₹105 कोटी; 'या' दोन शेअर्समुळे लागली लॉटरी; पडला पैशांचा पाऊस!
10
"अजित पवारांनी सरेंडर होऊन आमची..."; रामदास कदमांचे मोठं विधान, म्हणाले, "काहीही केलं तरी..."
11
नाना पटोलेंनी दिल्ली गाठली, मल्लिकार्जून खरगे-राहुल गांधींची भेट घेतली; नेमके काय घडले?
12
BLOG: अमित ठाकरे निवडणुकीच्या चक्रव्यूहात शिरले खरे, पण...; 'राजपुत्रा'चं नेमकं काय चुकलं? सहा प्रमुख मुद्दे
13
...म्हणून मुख्यमंत्रिपदाचा उमेदवार जाहीर करण्यास विलंब; भाजपचे 'या' कामाला प्राधान्य
14
आधारवाडीतील इमारतीच्या पंधराव्या मजल्यावर भीषण आग; अग्निशमन दलाचे वाहन बिघडले
15
राहुल गांधींचे नागरिकत्व रद्द होणार का? केंद्र सरकार १९ डिसेंबरला उच्च न्यायालयाला निर्णय कळविणार
16
Numerology: ‘या’ ६ मूलांक होतील मालामाल, धनलाभाचे योग; नोव्हेंबरची सांगता होईल खास!
17
"हिंदूंच्या हक्कांसंदर्भात बोलणारे निर्लज्ज, ...या सरकारला भारतातील अल्पसंख्यकांची चिंता नाही"; काय म्हणाले ओवेसी?
18
तिसऱ्या महायुद्धात अण्वस्त्रांचा वापर, एक तृतीयांश लोकसंख्या मारली जाणार; सिडनीच्या बिशपची भविष्यवाणी 
19
"हे फक्त शब्द नाहीत, इशारा आहे"; चिमुकलीवरील अत्याचाराच्या घटनेनंतर अमित ठाकरे संतापले
20
TV, OTT, AI सगळं एकाच ठिकाणी; टीव्हीसोबतच मिळणार सगळ्याचं 'सबस्क्रिप्शन'

 आता सिंचनासाठी नलिका वितरणाला प्राधान्य,  जलसंपदाच्या सूचना

By ऑनलाइन लोकमत | Published: October 03, 2017 6:44 PM

सूक्ष्म सिंचनास प्राधान्य देऊन उपलब्ध पाण्याचा शेतीसाठी इष्टतम वापराचे शासन धोरण आहे. यामध्ये नलिकांद्वारे वितरण प्रणाली अभिप्रेत आहे. मात्र यापूर्वी लाभक्षेत्रात विकेंद्रित साठे निर्माण करण्यात येणार आहे.

 अमरावती -  सूक्ष्म सिंचनास प्राधान्य देऊन उपलब्ध पाण्याचा शेतीसाठी इष्टतम वापराचे शासन धोरण आहे. यामध्ये नलिकांद्वारे वितरण प्रणाली अभिप्रेत आहे. मात्र यापूर्वी लाभक्षेत्रात विकेंद्रित साठे निर्माण करण्यात येणार आहे. आता सिंचन प्रकल्पांच्या वितरण व्यवस्थेत नलिका वितरण प्रणालीचा वापर करण्यात येणार आहे.

वितरण प्रणाली व सिंचन प्रणाली ह्या जरी दोन भिन्न बाबी असल्या तरी वितरण प्रणालीद्वारेच पाणी क्षेत्रापर्यंत पोहोचवणे त्यांनतर पाटच-या किंवा तुषार व ठिबक सिंचनाद्वारे पाणी कार्यान्वित करणे अभिप्रेत आहे. नलिका वितरण प्रणाली स्वीकारली असली तरी सिंचनाची कोणतीही पद्धती अवलंबिता येते. मात्र उपलब्ध पाणीसाठा व लागवडयोग्य क्षेत्र विचारात घेता सूक्ष्म सिंचन हेच जलसंपदा विभागाचे दूरगामी उद्दिष्ट आहे. जलसंपदा विभागाच्या मार्गदर्शक सूचनानुसार लाभक्षेत्रातील जमिनीचा उतार तीव्र असल्यास कालव्यावर उपलब्ध ऊर्जेचा व्यय करण्यासाठी धबधब्याची शृंखला बांधावी लागते. यावर आगाऊ खर्च करण्यापेक्षा कमी खर्चात नलिका वितरण प्रणाली संकल्पित करण्यास वाव आहे व सर्वसाधारणपणे जमिनीचा उतार १:५०० पेक्षा असल्यास गुरूत्वाकर्षण ऊर्जेद्वारे नलिका वितरण व्यवहार्य बाब आहे.लाभक्षेत्रातील जमिनीत मोठ्या प्रमाणात चढ-उतार असल्यास कालवा बांधकामाचा खर्च वाढतो व शेतच-यांवरील धबधब्याचा खर्च वाढतो अशा प्रकरणी नलिका वितरण व्यवहार्य बाब ठरणारी असल्याचे जलसंपदा विभागाच्या मार्गदर्शक सूचनामध्ये स्पष्ट करण्यात आलेले आहे.

 वहन व्ययाची बचत, कार्यक्षमतेमध्येही वाढनवीन प्रकल्पांच्या बाबतीत पांरपरिक कालवा वितरण प्रणाली भूसंपादनाच्या खर्चामुळे महाग पडू शकते, अशा प्रकरणी अभियांत्रिकी निकषानुसार नलिका वितरण प्रणाली तांत्रिक व आर्थिकदृट्या व्यवहार्य ठरणार आहे. तसेच नलिका वितरणामुळे वहन व्ययाची बचत होणार आहे व पाणी वापराची कार्यक्षमताही वाढणार आहे. काळ्या मातीच्या लाभक्षेत्रात पाया खोल जात असल्याने कालव्यावरील बांधकामाचा भांडवली खर्च जास्त येतो व अस्तरीकरणाचा खर्चही अधिक असल्याने अशा प्रदेशात तांत्रिक निकषानुसार नलिका वितरण प्रणाली महत्त्वाची ठरणार आहे.

टॅग्स :Waterपाणी