शहरं
Join us  
Trending Stories
1
“आम्ही छोटे पक्ष किंगमेकर ठरु, पाठिंबा हवा असेल तर...”; महादेव जानकरांनी ठेवल्या अटी
2
महायुती की मविआ? कोणाला पाठिंबा देणार? हितेंद्र ठाकूरांचा निर्णय झाला; दिले सूचक संकेत
3
“उद्या दुपारी १२ वाजता महायुती हद्दपार झालेली दिसेल, मी सत्तेतील आमदार असेन”: विजय वडेट्टीवार
4
"५० पैकी एकजरी पडला तर राजकारण सोडेन"; सुषमा अंधारेंनी करून दिली एकनाथ शिंदेना आठवण
5
सत्तास्थापनेसाठी आम्हाला 'त्यांची' गरज नाही, पण..; रावसाहेब दानवेंचा मोठा दावा
6
IPL Auction 2025: MIला ८, CSKला ७... कोणत्या टीमला किती परदेशी खेळाडू विकत घेता येणार?
7
  राणेंचा दबदबा की ठाकरे गट बाजी मारणार? असा आहे सिंधुदुर्गाचा कल
8
राहुल गांधी, खर्गेंना विनोद तावडेंची कायदेशीर नोटीस; पैसे वाटप प्रकरण तापणार
9
“युगेंद्र पवार आमदार होणार, महाविकास आघाडीला १६० जागा मिळणार”; जितेंद्र आव्हाडांचा दावा
10
नेत्रदिपक भरारी! शेतकऱ्याच्या लेकीने रचला इतिहास; अवघ्या १९ व्या वर्षी झाली पायलट
11
“विधानसभेच्या निकालानंतर शरद पवार महायुतीसोबत येऊ शकतात”; नारायण राणेंचे सूचक विधान
12
ईव्हीएम, कर्मचाऱ्यांसाठी वापरलेल्या एसटी बसमध्ये सापडली 500 रुपयांची बंडले; कोणाची? 
13
जास्त जागा त्याचा मुख्यमंत्री? मविआचा फॉर्म्युला काय ठरला? काँग्रेस नेत्यांनी सगळेच सांगितले
14
AUS vs IND Day 1: बुमराहचा 'चौकार'! २ सत्र गाजवणारा ऑस्ट्रेलियन संघ दिवसाअखेर बॅकफूटवर
15
समंथा रुथ प्रभू बनली सर्वात लोकप्रिय भारतीय सेलिब्रिटी; करिना, दीपिकालाही टाकलं मागे
16
ए आर रहमान यांचं गिटारिस्टसोबत अफेअर? चर्चांवर लेकानेच केलं भाष्य; म्हणाला, "निराश झालो..."
17
५१ चौकार, २९७ धावांचा पाऊस... वीरेंद्र सेहवागचा मुलगा आर्यवीरचा धुमधडाका, पण Ferrari थोडक्यात हुकली
18
घडामोडींना वेग! मनसे नेते बाळा नांदगावकरांनी घेतली देवेंद्र फडणवीसांची भेट; बैठकीत काय घडले?
19
शरद पवारांचा एक्झिट पोलचा आकडा काय? शेवटपर्यंत मतमोजणी केंद्र न सोडण्याचे आदेश
20
जिद्दीला सलाम! आई-बाबांचा मृत्यू; दोन्ही पायांनी दिव्यांग असूनही करतो डिलिव्हरी बॉयचं काम

Chaturmas 2024: चातुर्मास विशेष : रोज एक अभंग, भावार्थ आणि निरूपण : ओंकार प्रधान रूप गणेशाचे 

By ऑनलाइन लोकमत | Published: July 23, 2024 4:31 PM

Chaturmas 2024: चातुर्मासानिमित्त सुरु केलेल्या या उपक्रमात आपण संतांनी लिहिलेल्या अभंगांचे चिंतन करत आहोत.

२४ जुलै रोजी संकष्ट चतुर्थी आहे. त्यानिमित्त या उपक्रमात आपण बाप्पावर आधारलेल्या अभंगाचे चिंतन करूया. हा अभंग लिहिला आहे तुकोबा रायांनी आणि आपण तो ऐकला आहे सुमन कल्याणपूर यांच्या सुस्वरात. कमलाकर भागवत यांनी दिलेले संगीत आणि त्यातून निर्माण झालेली ही अजरामर रचना, त्याचे शब्द आहेत-

ॐकार प्रधान रूप गणेशाचे ।हे तिन्ही देवांचे जन्मस्थान ॥१॥

अकार तो ब्रह्मा, उकार तो विष्णु ।मकार महेश जाणियेला ॥२॥

ऐसे तिन्ही देव जेथोनी उत्पन्‍न ।तो हा गजानन मायबाप ॥३॥

तुका ह्मणे ऐसी आहे वेदवाणी ।पहावी पुराणे व्यासाचिया ॥४॥

तुकोबाराय विठ्ठल भक्त, तरीदेखील त्यांनी ओंकाराला तिन्ही देवांचे जन्मस्थान मानले आहे. कारण त्यांना अभिप्रेत असलेले ओंकार स्वरूप हे गजाननाचे रूप नसून जी अद्वैत शक्ती हे विश्व व्यापून आहे, निर्गुण निराकार आहे, तिच्यातून नाद उमटतो तो ओम, आणि त्याला वंदन करत ही रचना केली आहे. 

ही शक्ती ज्याच्यात सामावली आहे तो गणेश, पुन्हा गणेश म्हणजे गजानन अर्थात हत्तीचे शीर असलेला बाप्पा, किंवा पार्वतीचा पुत्र गणपती नाही, तर गणांचा ईश, म्हणजे देवांचा देव असा शब्द प्रयोग ते इथे करतात. 

ओंकारात अकार, उकार आणि मकार सामावलेला आहे. हे नाद त्रिदेवांच्या उत्पत्तीचे स्थान आहे असे तुकोबा म्हणतात आणि मग त्या तिन्ही देवांच्या ठायी असलेले गुण ज्याच्यात आहेत त्याचा उल्लेख करताना ते गजाननाला वंदन करतात. 

हे सगळं कशाच्या आधारावर ते लिहतात? तर ऋषी मुनींनी हे सगळं वेद वाङ्मयात आधीच लिहून ठेवले आहे. खोटे वाटत असेल तर व्यासांनी लिहिलेले पुराण वाचा, असा संदर्भही ते जाता जाता देतात. 

अशा गणाधी गणपतीला संकष्टी निमित्त आपणही वंदन करूया. 

टॅग्स :Sankashti Chaturthiसंकष्ट चतुर्थीchaturmasचातुर्मास