शहरं
Join us  
Trending Stories
1
"कुणाला काय विचारावं हे पण उद्धव ठाकरेंना माहिती नाही"; राज ठाकरेंची बोचरी टीका
2
काँग्रेसची पाकिस्तानची भाषा, पीएम मोदींचा पुण्यातून हल्लाबोल; शरद पवारांवर एक शब्दही नाही
3
"माझा मुलगा हॉस्पिटलमध्ये असताना हा माणूस विकला गेला"; राज ठाकरे दिलीप लांडेंवर भडकले
4
अमित शाहांचा मुंबईकरांना शब्द; म्हणाले, "बांगलादेशी, रोहिग्यांना वेचून वेचून बाहेर काढणार"
5
"फूट पडली तर काँग्रेस तुमचं आरक्षण हिरावून घेईल..."; मोदींनी विरोधकांवर त्यांचाच डाव उलटवला!
6
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 :'माझी बॅग तुझ्याकडेच देतो, घेऊन येत जा,मात्र त्यातील कपडे चोरू नको'; उद्धव ठाकरेंनी एकनाथ शिंदेंना डिवचले
7
"भाजपसाठी काश्मीर सत्तेपेक्षा प्रिय, उद्धव ठाकरेंनी सांगावं की..."; अमित शाहांचा मविआवर हल्लाबोल
8
महायुतीला किती जागा मिळतील? CM शिंदेंनी थेट आकडाच सांगितला; म्हणाले, “जनतेचा विश्वास...”
9
"जेव्हा-जेव्हा हिंदूंमध्ये फूट पडली, तेव्हा-तेव्हा देशाचा एक भाग वेगळा झाला"; 'बटेंगे तो कटेंगे'वर शेखावत थेटच बोलले
10
"मुख्यमंत्री केलं तर वरचढ होईल म्हणून अजित पवारांना पण...; भुजबळांचा शरद पवारांविषयी गौप्यस्फोट
11
भाजपच्या सभेत मिथुन चक्रवर्तींचे पाकिट चोरले; स्थानिक नेत्यांची चोराला अपील, व्हिडिओ व्हायरल
12
"५ वर्षापूर्वी अमित शाह, शरद पवार अन् गौतम अदानी..."; अजित पवारांचा गौप्यस्फोट
13
“उद्धव ठाकरेंच्या बॅगेत असे काय आहे? एवढी आगपाखड करायचे कारण काय?”; शिंदे गटाने डिवचले
14
"समजूत काढायला गेले अन् तिथेच बसले"; येवल्यात भुजबळांवर शरद पवारांचा हल्लाबोल
15
Shocking! एक कार शेकडोंच्या गर्दीत घुसली; 35 जणांचा मृत्यू, ४३ जखमी, ड्रायव्हर कोमात
16
डोनाल्ड ट्रम्प यांनी कुणाला बनवलं NSA? नाव जाणून पाकिस्तानलाही धढकी भरेल; भारतासाठी आहेत खास!
17
किरकोळ महागाई RBI च्या हाताबाहेर गेली; रेपो रेटमध्ये कपात होणे शक्य नाही?
18
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : मुख्यमंत्रिपदावरुन महाविकास आघाडीमध्ये वाद? उद्धव ठाकरेंनी एका शब्दात विषयच संपवला
19
महाराष्ट्रातील निवडणुकीसाठी काँग्रेसचा 'मेगा प्लॅन'! पुढच्या ६ दिवसांत काय करणार? २ गोष्टींवर असेल सर्वधिक फोकस
20
“मविआ सत्तेत आल्यास शेतकरी कर्जमाफी, महिलांना खटाखट ३ हजार देऊ”; राहुल गांधींची गॅरंटी

हनुमंताला कुंडलिनीचे प्रतीक का म्हटले असावे, जाणून घ्या. 

By ऑनलाइन लोकमत | Published: May 15, 2021 8:00 AM

आपल्या देहाची म्हणजे पिंडाची रचना ब्रह्मांडाप्रमाणेच आहे. अशी आपली अध्यात्मिक धारणा आहे. पिंडी ते ब्रह्मांडी अशी म्हण त्यावरूनच पडली आहे.

ज्याप्रमाणे सप्त स्वर्ग व सप्त लोक पिंडात आहेत त्याप्रमाणे ब्रह्माण्डाला आधारभूत असणारी शक्ती मानवी शरीरातही आहे. तिलाच कुंडलिनी अशी संज्ञा आहे. संहिताभागात तिला आत्म्याची शक्ती, तर उपनिषदात देवात्मशक्ती असे म्हणतात. समर्थ रामदास स्वामी यांनी दासबोधात लिहिले आहे, 

ब्रह्मांडी तेचि पिंडी असे, बहुत बोलती ऐसे, परंतु याचा प्रत्यय विलसे, ऐसे केले पाहिजे

आपल्या देहाची म्हणजे पिंडाची रचना ब्रह्मांडाप्रमाणेच आहे. अशी आपली अध्यात्मिक धारणा आहे. पिंडी ते ब्रह्मांडी अशी म्हण त्यावरूनच पडली आहे. ब्रह्माण्डातील सर्व चौदा भुवने शरीराच्या वेगवेगळ्या अवयवात आहेत. संध्यादि कर्माच्या पूर्वी केल्या जाणाऱ्या न्यासाच्या जर सूक्ष्म अर्थ बघितला, तर त्या न्यासाची योजना  ब्रह्मांडी ते पिंडी या तत्त्वावर केली आहे, असे लक्षात येईल. 

हनुमानाने जन्मतःच सूर्यबिंबाचा ग्रास करण्यासाठी केलेले उड्डाण आणि कुंडलिनी शक्तीचे जागृत होताच ब्रह्मरंध्राच्या दिशेने होणारे उड्डाण या दोहोंवरून असा निष्कर्ष सहज येतो कि हनुमानाची जन्मकथा हे एक रूपक असून, कुंडलिनी जागृतीचे ते वर्णन आहे. कुंडलिनीच्या ब्रह्मरंध्रापर्यंतच्या प्रवासाचे वर्णन करताना ज्ञानेश्वरांनी असे म्हटले आहे की, ती जेव्हा हृदय स्थानाच्या पुढे जाते, तेव्हा वायूने सुवर्णरुपी वस्त्राचा त्याग करावा व तो अदृश्य व्हावा, त्याप्रमाणे कुंडलिनी अदृश्य होते, वायुरूप धारण करते. हनुमानाचे वायुरूप तेच आहे. मूलाधारातून सहस्रार गाठणे हीच हनुमानाची जन्मकाळाची अलौकिक उडी आहे. या उल्लेखांवरून हनुमान हे कुंडलिनीचेच प्रतीक असल्याचे सिद्ध होते. त्याला पुष्टी देणारी आरती समर्थ रामदास स्वामींनी लिहिली आहे. 

त्या हनुमानाचा आदर्श ठेवून आपणही आपली कुंडलिनी जागृत करण्याचा आणि सत्राणें उड्डाणे घेण्याचा प्रयत्न करूया.