शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: 'शरद पवारांचे नाव घेतलं की अंगावर काटा येतो, त्यांच्यावर बोलणं..."; नरहरी झिरवाळांनी स्पष्टच सांगितलं
2
सुनील केदार समर्थकांच्या बंडखोरीनं मविआत संताप; ठाकरे-पवारांच्या उमेदवारांना फटका?
3
देवेंद्र फडणवीसांच्या सुरक्षेत अचानक वाढ, तपास यंत्रणा अलर्ट; नेमकं काय घडलं?
4
Rajnath Singh : "अशी परिस्थिती येईल जेव्हा..."; दहशतवादी हल्ल्यांबाबत राजनाथ सिंह यांची मोठी भविष्यवाणी
5
IND vs NZ, 3rd Test Day 2 Stumps: दुसऱ्या दिवशी १५ विकेट्स; तिसऱ्या दिवशीच फुटणार विजयाचे फटाके?
6
केरळमध्ये ट्रॅक साफ करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना ट्रेनने उडवलं; चौघांचा मृत्यू, एकाचा मृतदेह सापडेना
7
Vidhan Sabha Election: मतदान ओळखपत्र नसेल तर काळजी नको, हे १२ पुरावे चालतील; वाचा संपूर्ण लिस्ट!
8
"अजित पवारांना घोटाळ्यावरुन ब्लॅकमेल केलं"; जयंत पाटलांच्या आरोपांवर फडणवीस म्हणाले, "त्यांचा चेहरा बघा"
9
आबांवरील टीकेनंतर नाराजी; शरद पवारांनी अजितदादांना फटकारलं, म्हणाले...
10
पवार कुटुंब एकत्र येणार? आमच्यात फक्त राजकीय मतभेद; सुनेत्रा पवारांचं मोठं विधान
11
सोमवारनंतर मतदारसंघांतील चित्र होणार स्पष्ट; विधानसभेच्या प्रचारासाठी मिळणार फक्त 'इतके' दिवस!
12
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : "दादांना विलन करण्याचा प्रयत्न असेल तर..." ; तटकरेंचा जयंत पाटलांना इशारा
13
जिद्दीला सलाम! १ कोटीची नोकरी सोडून सुरू केली कंपनी; तरुणांसाठी करतेय मोठं काम
14
शायना एनसींना इम्पोर्टेड माल म्हटल्याबद्दल अरविंद सावतांनी मागितली माफी; म्हणाले, "जाणूनबुजून मला..."
15
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: सांगलीत महायुतीला मोठा दिलासा! सम्राट महाडिकांचा यू-टर्न, अपक्ष अर्ज माघार घेणार; सत्यजीत देशमुखांचा प्रचार करणार
16
खानयारमध्ये चकमक सुरूच; दहशतवादी लपलेल्या घराला स्फोटानंतर लागली भीषण आग
17
Bad Luck! कोहलीच्या बॅटनं खेळण्याची हुक्की; Akash Deep वर ओढावली Diamond Duck ची नामुष्की!
18
कॅनडाचे जस्टीन ट्रुडो सरकार सुधरेना! भारताचा 'सायबर धोकादायक' देशांच्या यादीत केला समावेश
19
निवडणूक आयोगाची भलतीच डोकेदुखी; एका मतदारसंघात प्रत्येक बुथवर लावावी लागणार ९ EVM
20
एकच आमदार असणाऱ्यांविषयी...; राज ठाकरेंच्या टीकेनंतर शरद पवारांकडून खरपूस समाचार!

Ganesh Chaturthi 2024: बाप्पाचे वसतिस्थान आपल्या शरीरात कोणत्या ठिकाणी आहे, याचे उत्तर समर्थांच्या श्लोकात!

By ऑनलाइन लोकमत | Published: September 02, 2024 1:13 PM

Ganesh Chaturthi 2024: भाद्रपद गणेश चतुर्थीनिमित्त बाप्पाची पार्थिव मूर्ती आपण घरी आणतो, पण त्याच बाप्पाचा अंश आपल्या शरीरात नेमक्या कोणत्या जागी आहे ते पहा!

भाद्रपद गणेश चतुर्थीची (Ganesh Chaturthi 2024) अर्थात बाप्पाच्या आगमनाची वेळ जवळ आली. यंदा शनिवारी ७ सप्टेंबर रोजी बाप्पा आपल्या घरी पाहुणचार घ्यायला येणार आहेत. बाप्पाच्या येण्याची आणि घाईघाईने जाण्याची लगबग पाहिली की आपलेही चित्त विचलित होते. ते येण्याचा आनंद आहेच, पण दीड दिवसात, पाच दिवसात तर कोणाकडे दहा दिवसात पाहुणचार संपवून ते जातात. मात्र ते कायम स्वरूपी मुक्कामी असतात तेही आपल्या देहात. पण नक्की कुठे ते जाणून घेऊ समर्थ रामदास स्वामी यांच्या श्लोकातून. 

गणाधीश जो ईश सर्वां गुणांचा। मुळारंभ आरंभ तो निर्गुणाचा ॥

प्रत्येक कार्याच्या प्रारंभी गणेशस्मरण आणि नंतर शारदावंदन केले जाते. श्रीसमर्थांनी दासबोधात अनेक ठिकाणी गणेश आणि शारदा यांना अग्रक्रमाने आणि अनुक्रमानेही वंदन केलेले आहे. ज्ञानेश्वरीच्या प्रारंभीसुद्धा ज्ञानोबारायांनी वाड्मयरूप ओंकारस्वरूप गणेशाला वंदन केल्यानंतर शारदेचे स्तवन केलेले आहे. तरीही ह्या श्लोकातील पहिल्या ओळीचा अर्थ लावतांना गणाधीश म्हणजे शिवगणाचा अधिपती किंवा सर्व इंद्रिये म्हणजे इंद्रिय गण ताब्यात ठेवणारा असा लावून या पहिल्या दोन ओळींतून काही गूढ अर्थ शोधण्याचा प्रयत्न अनेकांनी केलेला आहे. ज्योतिर्भास्कर जयंत साळगावकर यांच्या लेखणीतून या श्लोकाचे गूढ जाणून घेऊ. 

गणाधीश म्हणजे गणपती. हा गुणाधीशसुद्धा आहे आणि सर्व गुण अंगी असूनही तो साक्षात् निर्गुणाचा आरंभ आहे. आरंभही साधासुधा नाही तर मुळारंभ. योगशास्त्रात कुंडलिनीच्या प्रारंभी असलेले मूलाधार चक्र हे श्रीगजाननाचे वसतिस्थान आहे. 'त्वं मूलाधारस्थितोऽसि नित्यं' असे अथर्वशीर्षात म्हटले आहेच. म्हणून समर्थांनी गणपतीला 'मुळारंभ' असे म्हटले आणि हा मुळारंभही कसा? तर तेथेच निर्गुणालाही प्रारंभ होत आहे. निर्गुण म्हणजे गुणरहित म्हणजेच परमात्मा !

'नमू शारदा मूळ चत्वार वाचा।' ह्यात 'परा, पश्यंती, मध्यमा, वैखरी' ह्या चारही वाणी शारदेचे मूलस्वरूप मानल्या पाहिजेत. निर्गुण अशा गणेशाचे पहिल्या दोन ओळीत स्मरण केल्यानंतर पुढल्या ओळीत सर्व प्रकारच्या विविध प्रकट आणि अप्रकट उच्चारशक्तीचे अधिष्ठान असलेल्या शारदेला नमन करून श्रीसमर्थ गमूं पंथ आनंत या राघवाचा ।। असे म्हणतात. राघवाचा म्हणजे रामाचा म्हणजे रामभक्तीचा पंथ हा अनंत आहे, असे समर्थ सांगतात. रामायणात 'जोवरती ही पृथ्वी आहे, जोवरती सूर्य-चंद्र आहेत, तोवर म्हणजे अनंत काळपर्यंत श्रीरामकथा या भूतलावर दुमदुमत राहाणार आहे,' असे म्हटले आहे. 'गमूं पंथ आनंत या राघवाचा ॥' इथे संदर्भ ह्या कथेचा आहे. शब्दांचा खेळ करण्याची फारशी आवड समर्थांना नाही. पण तरीही काही ठिकाणी ते मोठे समर्षक आणि मार्मिक शब्द वापरतात, त्याचेच एक उदाहरण म्हणून या पहिल्या श्लोकाकडे पाहिले पाहिजे. 

त्यामुळे बाप्पाचे अस्तित्व कायम आपल्या बरोबर असते हे लक्षात ठेवा आणि आपल्या प्रत्येक कृतीकडे बाप्पा लक्ष ठेवून आहे हेही लक्षात ठेवा!

टॅग्स :Ganesh Mahotsavगणेशोत्सवGanpati Festivalगणेश चतुर्थी २०२४ganpatiगणपती 2024