भारतीय संस्कृतीत, व्रत-वैकल्यांना विशेष महत्त्व आहे. कोट्यवधी भाविक कोणती ना कोणती व्रत-वैकल्ये करत असतात. गणपती बाप्पा हे आबालवृद्धांचे लाडके दैवत. गणेश व्रतांमध्ये संकष्ट चतुर्थीचे व्रत सर्वोच्च आणि सर्वश्रेष्ठ मानले जाते. मार्च महिन्यात दुसऱ्यांदा येणारी संकष्ट चतुर्थी किंवा संकष्टी चतुर्थी मराठी वर्षातील शेवटची म्हणजेच फाल्गुन वद्य चतुर्थी आहे. विशेष म्हणजे मार्च महिन्याच्या सुरुवातीला म्हणजेच पौष महिन्यातील संकष्टी चतुर्थीला अंगारक योग जुळून आला होता. फाल्गुन वद्य चतुर्थी (sankashti chaturthi march 2021) म्हणजेच संकष्ट चतुर्थीचा व्रतपूजन विधी आणि राज्यातील प्रमुख शहरांमधील चंद्रोदय वेळ जाणून घ्या...
फाल्गुन संकष्ट चतुर्थी: बुधवार, ३१ मार्च २०२१
फाल्गुन वद्य चतुर्थी प्रारंभ: बुधवार, ३१ मार्च २०२१ रोजी दुपारी ०२ वाजून ०४ मिनिटे.
फाल्गुन वद्य चतुर्थी समाप्ती: गुरुवार, ०१ एप्रिल २०२१ रोजी सकाळी ११ वाजता.
भारतीय पंचांगानुसार, सूर्योदयाची तिथी मानण्याची परंपरा आहे. असे असले, तरी संकष्ट चतुर्थी व्रत प्रदोष काळी केले जाते. तसेच यामध्ये चंद्रोदय आणि चंद्रदर्शन महत्त्वाचे असल्यामुळे फाल्गुन महिन्यातील संकष्ट चतुर्थी बुधवार, ३१ मार्च २०२१ रोजी साजरी करावी, असे सांगितले जाते.
मराठी वर्षातील शेवटची संकष्ट चतुर्थी; पाहा, शुभ मुहूर्त आणि महती
कसे करावे संकष्ट चतुर्थीचे व्रत (sankashti chaturthi vrat puja vidhi)
संकष्ट चतुर्थीच्या दिवशी सकाळी लवकर उठून स्नान करावे. दिवसभर उपवास करावा. शुद्ध पाण्याने गणपतीच्या मूर्तीचा अभिषेक करावा. अभिषेक करते वेळी अथर्वशीर्ष पाठ असल्यास २१ वेळा आवर्तन करावे, अन्यथा 'ॐ गं गणपतये नम:' या मंत्राचा १०८ वेळा जप करावा. रात्री चंद्रोदयाची वेळ पाहावी आणि धूप, दीप लावून गणपतीच्या मूर्तीसमोर नैवेद्य आणि पाण्याचा पेला ठेवावा. चंद्रदर्शन घेऊन चंद्राला अर्घ्य द्यावे आणि गणपतीची आरती म्हणून जास्वंदाचे फुलं आणि दूर्वा वाहून उपवास सोडावा. (sankashti chaturthi city wise chandrodaya timing)
| शहरांची नावे | चंद्रोदयाची वेळ |
| मुंबई | रात्रौ ०९ वाजून ४१ मिनिटे |
| ठाणे | रात्रौ ०९ वाजून ४० मिनिटे |
| पुणे | रात्रौ ०९ वाजून ३६ मिनिटे |
| रत्नागिरी | रात्रौ ०९ वाजून ३६ मिनिटे |
| कोल्हापूर | रात्रौ ०९ वाजून ३२ मिनिटे |
| सातारा | रात्रौ ०९ वाजून ३४ मिनिटे |
| नाशिक | रात्रौ ०९ वाजून ३८ मिनिटे |
| अहमदनगर | रात्रौ ०९ वाजून ३३ मिनिटे |
| धुळे | रात्रौ ०९ वाजून ३५ मिनिटे |
| जळगाव | रात्रौ ०९ वाजून ३२ मिनिट |
| वर्धा | रात्रौ ०९ वाजून १९ मिनिटे |
| यवतमाळ | रात्रौ ०९ वाजून २१ मिनिटे |
| बीड | रात्रौ ०९ वाजून २९ मिनिटे |
| सांगली | रात्रौ ०९ वाजून ३१ मिनिटे |
| सावंतवाडी | रात्रौ ०९ वाजून ३३ मिनिटे |
| सोलापूर | रात्रौ ०९ वाजून २६ मिनिटे |
| नागपूर | रात्रौ ०९ वाजून १७ मिनिटे |
| अमरावती | रात्रौ ०९ वाजून २३ मिनिटे |
| अकोला | रात्रौ ०९ वाजून २६ मिनिटे |
| औरंगाबाद | रात्रौ ०९ वाजून ३२ मिनिटे |
| भुसावळ | रात्रौ ०९ वाजता ३१ मिनिटे |
| परभणी | रात्रौ ०९ वाजून २५ मिनिटे |
| नांदेड | रात्रौ ०९ वाजून २२ मिनिटे |
| उस्मानाबाद | रात्रौ ०९ वाजून २६ मिनिटे |
| भंडारा | रात्रौ ०९ वाजून १५ मिनिटे |
| चंद्रपूर | रात्रौ ०९ वाजून १५ मिनिटे |
| बुलढाणा | रात्रौ ०९ वाजून २९ मिनिटे |
| मालवण | रात्रौ ०९ वाजून ३४ मिनिटे |
| पणजी | रात्रौ ०९ वाजून ३२ मिनिटे |
| बेळगाव | रात्रौ ०९ वाजून ३० मिनिटे |
| इंदौर | रात्रौ ०९ वाजून ३३ मिनिटे |
| ग्वाल्हेर | रात्रौ ०९ वाजून २९ मिनिटे |