शहरं
Join us  
Trending Stories
1
'बटेंगे तो कटेंगे'ला उद्धव ठाकरेंचं उत्तर; म्हणाले, "तुटू देणार नाही आणि..."
2
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : 'ही लढाई महाराष्ट्रप्रेमी विरुद्ध महाराष्ट्रद्रोही'; उद्धव ठाकरेंनी कोल्हापुरातून रणशिंग फुंकलं
3
ठाकरे गटाची निवडणूक आयोगाकडे पुन्हा तक्रार; मिलिंद देवरांच्या प्रचारावर आक्षेप
4
रोहित नसेल तर बुमराहला कर्णधार करू नका, 'या' खेळाडूला कॅप्टन्सी द्या; माजी क्रिकेटरचा सल्ला
5
Salman Khan : सलमान खानला धमकी देणाऱ्याला अटक, स्वतःला म्हणत होता लॉरेन्स बिश्नोईचा भाऊ
6
"आता कुठे तरी थांबलं पाहिजे, नव्या पिढीला...’’, शरद पवारांकडून राजकीय निवृत्तीचे संकेत?  
7
'बंटेंगे तो कटेंगे'... योगी आदित्यनाथ ठरणार निवडणुकीत 'ट्रम्प कार्ड', PM मोदींपेक्षा जास्त सभा घेणार!
8
महायुतीची सत्ता आल्यास मुख्यमंत्री कोण होणार? अजितदादांचे नाव घेत नवाब मलिकांचे मोठे विधान
9
याला म्हणतात परतावा...! 30 दिवसांत पैसा डबल...! कोसळत्या बाजारातही रॉकेट बनला हा शेअर; किंमत ₹10 पेक्षाही कमी
10
विराट 'बाबा' On Duty! दोन लेकरांसह विराट निघाला सफरीला, अनुष्काने शेअर केला खास Photo
11
कर्जत-जामखेडमध्ये रोहित पवारांची कोंडी?; नाम साधर्म्य असलेल्या उमेदवाराला मिळाले ट्रम्पेट चिन्ह!
12
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : संजय वर्मा महाराष्ट्राचे नवीन पोलीस महासंचालक; निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर महत्त्वाची नियुक्ती
13
रेल्वे स्टेशनवर सुटकेमध्ये मृतदेह, गुपचूप पळणाऱ्या बाप-लेकीला पोलिसांनी ठोकल्या बेड्या
14
सुनील तटकरे महायुतीशी गद्दारी करतायेत; शिंदे गटाच्या आमदाराचा गंभीर आरोप
15
सेल्फीमुळे गेला जीव; राष्ट्रीय स्तरावर निवड झालेल्या टेबल टेनिसपटूंचा तलावात बुडून मृत्यू
16
IPL 2025 Mega Auction: MI शिवाय या ४ फ्रँचायझी संघात सेट होऊ शकतो Arjun Tendulkar
17
“उमेदवारी यादी आधीच दिली, ते माघारीचे कारण नाही, मनोज जरांगेंवर दबाव...”: राजरत्न आंबेडकर
18
"शाहू महाराजांना फोन आला अन् मधुरिमाराजेंनी..."; शेवटच्या १० मिनिटांत घडलेल्या राजकीय भूकंपाचे कारण समोर
19
"...मग पंतप्रधान कशाला होता, मुख्यमंत्री व्हा"; बारामतीतून शरद पवारांचा PM मोदींवर निशाणा
20
भारताच्या लाजिरवाण्या पराभवाने BCCI 'अ‍ॅक्शन मोड'मध्ये; गौतम गंभीरवर होणार प्रश्नांची सरबत्ती

शेतातुन ऐकू येतोय गीतांचा सुमधुर स्वर

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: July 31, 2021 4:35 AM

लाखांदूर : भंडारा जिल्हाला भाताचे कोठार म्हणून ओळखले जाते. यातील लाखांदूर तालुक्यात बहुतांश भागात धान पिकाची लागवड केली जाते. ...

लाखांदूर : भंडारा जिल्हाला भाताचे कोठार म्हणून ओळखले जाते. यातील लाखांदूर तालुक्यात बहुतांश भागात धान पिकाची लागवड केली जाते. धान रोवणीचे काम अतिशय कष्टाचे व सदैव वाकून करावे लागते. त्यावेळी शारीरीक कष्टाचे विस्मरण व्हावे व रोवणीचे काम आनंदी वातावरणात हलके व्हावे, यासाठी कामकरी महिला मनोरंजासाठी गीत गायन करीत असल्याने रोवणी दरम्यान शेतात फेरफटका मारल्यास शेतातून गीतांचा सुमधूर स्वर ऐकावयास येत आहे.

पूर्व विदर्भातील भंडारा जिल्हा हा भाताच्या शेतीसाठी प्रसिद्ध आहे. या जिल्ह्यात खरीप व उन्हाळी या दोन्ही हंगामात धानाची लागवड केली जाते. उन्हाळी हंगामापेक्षा खरीप हंगामात सिंचन सुविधेसह पावसाचे पाणी असल्याने धान लागवड मोठ्या प्रमाणात केली जाते. ही धान लागवड रोवणी व आवत्या या दोन पद्धतीने केली जाते.

दरवर्षी जून महिन्यात पावसाळ्याला सुरुवात होत असली तरी धानाच्या रोवणीसाठीचा पाऊस जुलै व ऑगस्ट महिन्यात येतो. एकदा का शेतात पावसाचे पाणी जमा झाले, की रोवणीची कामे अतिशय वेगाने सुरू होतात. आजुबाजुच्या गावांतील महिला एकत्र येतात. रोवणी करतांना २० ते २५ महिला शेतात एकाच पट्ट्याने उभ्या राहतात. त्यानंतर धानाचे पऱ्हे चिखलात कंबरेपासून वाकून लावतात. या कामात रोवणीच्या गाण्यांंने कष्टाचे विस्मरण होते.

साधारणत: महिला रोवणीची गाणी गातांना माहेरची आठवण करणारे गीत गातात. तसेच सासू - सून यांच्यातील संबंध, भाऊ बहीण यांच्यातील हळवे भावस्पर्श असणारी गीते गातात. या गाण्यांत समाजातील विविध स्तर, स्त्रीसुलभ, गरीब - श्रीमंत दरी, नातेसंबंधातील हेवेदावे, विविध श्रद्धा आणि कृषी संस्कृतीतील विविध संकेत असतात. रोवणीचे गाणे ही पारंपरिक पद्धत आहे. चिखलामध्ये वाकून कष्टकरी महिला काम करतात. या कष्टाची जाणीव न होता अतिशय सहज रोवणी व्हावी, या हेतूने महिला धान रोवणी करतांना समुहाने रोवणीची गाणी म्हणत असल्याने शेतांतून सुमधूर स्वर कानी येतात. या गाण्यांत कधी महादेव, तर कधी भुलाबाईची गाणीदेखील ऐकायला मिळतात.

300721\img-20210730-wa0026.jpg

धान रोवणी करतांना गीतगायन करतांना तालुक्यातील सोनी येथील महिला