२१व्या शतकात प्रत्येकाकडे ॲण्ड्रॉइड मोबाइल आला आहे. त्यामुळे सर्वजण मोबाइलमधील सर्व ॲप्लिकेशनचा सर्रास वापर करतात. मोबाइलवर सोशल नेटवर्किंग साइट फेसबुक, इन्स्टाग्राम, ट्विटर यासह फोन पे, गुगल पे आदी ॲपचा वापर मोठ्या प्रमाणावर होत आहे. ऑनलाइनमुळे जगातील प्रत्येक माहिती क्षणात एका क्लिकवर मिळत आहे. ॲप डाऊनलोड करताना सुरक्षाही बाळगली जात असली तरी फसवणूक होण्याचा धोकाही वाढला आहे. यापूर्वी अनेकांच्या बॅंक खात्यातून रक्कम पळविल्याच्या घटना घडल्या आहेत. ओटीपी क्रमांक मागवून फसविण्याचे प्रकारही समोर आले आहेत. चंद्रपूर जिल्ह्यात सन २०२१ मध्ये --- तर २०२१ मध्ये --- असे दीड वर्षात -- तक्रारी आल्या आहेत. आत तर फेसबुकच्या माध्यमातून पैसे उकायण्याचा प्रकार समोर आला आहे. त्यामुळे अशी मागणी झाल्यास तात्काळ फेक अकाउण्ट शोधून ते डिलीट करावे, अथवा स्थानिक पोलीस ठाणे किंवा सायबर सेल कक्षाशी संपर्क साधावा.
बॉक्स
पोलीस अधीक्षकांचीच बनवली होती बनावट आयडी
चंद्रपूर जिल्हा पोलीस अधीक्षक अरविंद साळवे यांचीच फेसबुकवर बनावट आयडी बनवून क्राइम करणाऱ्यांना सायबर पोलिसांना मोठे चॅलेंज दिले होते. याबाबत एफआयआर दाखल करण्यात आली होती. असे अनेक प्रकार जिल्ह्यात घडले आहेत. त्यामुळे काळजी घेणे गरजेचे आहे.
बॉक्स
परिचयातील व्यक्तीच्या नावाचाच वापर
१) एखाद्याची फेक फेसबुक प्रोफाइल बनवून त्यांच्या मित्र-मैत्रीण, नातेवाइकांना आजार व इतर कारणे सांगून पैसे मागितले जात आहेत.
२) विशेष म्हणजे ज्यांच्या नावाने बनावट अकाउण्ट बनविले आहे, त्याला याची कल्पनाही नसते. मित्राने कल्पना दिल्यानंतर हा प्रकार समोर येतो.
३) परिचित व्यक्तीच्या नावाचा वापर करीत फेसबुकवरून पैसे मागण्याचे प्रकार वाढत आहेत.
बॉक्स
..अशी घ्या काळजी
ज्या मित्रांना त्या प्रोफाइलवरून रिक्वेस्ट गेली त्यांच्याकडून सदर फेक प्रोफाइलची फेसबुक लिंक (यूआरएल) मागवून घ्या. त्या प्रोफाइलवर गेल्यानंतर प्रोफाइलवर उजव्या बाजूला असलेल्या तीन डॉट (.) वर क्लिक करा, तुमच्या नावासमोर फर्स्ट सपोर्ट किंवा रिपोर्ट प्रोफाइल हा ऑप्शन दिसेल. त्यावर क्लिक करा. त्यानंतर प्रिंटिंडिग टू बी समवन या ऑप्शनवर क्लिक करा. त्यानंतर तीन ऑप्शनपैकी मी, अ फ्रेंड आणि सेलिब्रिटी ही ऑप्शन दिसतील. आपलीच बनवलेली फेक प्रोफाइल रिपोर्ट करत असल्या अ फ्रेंड हा ऑप्शन सिलेक्ट करा. त्यानंतर नेक्स्ट करा. थोड्यावेळाने फेक प्रोफाइल अकाउण्ट बंद होईल.
---
कोट
जर आपल्या मित्राची दुसऱ्यांदा फ्रेण्ड रिक्वेस्ट येत असेल तर त्याला कॉल करून विचारानंतरच ती एक्सेप्ट करा. आपले प्रोफाइल लॉक करून ठेवा. बनावट आयडीवरून मॅसेज आल्यास लगेच स्थानिक पोलिसांशी किंवा सायबर पोलिसांशी संपर्क करा.
-निशिकांत रामटेके, सहाय्यक पोलीस उपनिरीक्षक, सायबर क्राइम, चंद्रपूर