शहरं
Join us  
Trending Stories
1
मधुरिमाराजेंची लढण्यापूर्वीच माघार, काँग्रेस आता राजेश लाटकरांना पाठिंबा देणार?
2
आजचे राशीभविष्य, ५ नोव्हेंबर २०२४ : घरात आनंदाचे वातावरण राहील, अपूर्ण कामे तडीस जातील
3
अमेरिका आज निवडणार नवा राष्ट्राध्यक्ष, ट्रम्प-हॅरिस यांच्यात हाेणार ऐतिहासिक लढत
4
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 Live Updates: बंडखोर बनणार का 'किंगमेकर'? तब्बल १५७ उमेदवार रिंगणात
5
श्री गणेशपूजेसाठी पंतप्रधानांनी माझ्या घरी येणे चुकीचे नाही, न्या. चंद्रचूड यांनी स्पष्ट केली भूमिका
6
पाच जिल्ह्यांत महिला ठरणार किंगमेकर, १९ विधानसभा मतदारसंघांमध्ये महिलांचे मत असेल निर्णायक, रत्नागिरी जिल्ह्यात सर्वाधिक महिला मतदार
7
राज्यात बंडखोरीचा सार्वत्रिक उद्रेक, तब्बल १५७ बंडखोर रिंगणात, कुठे कुठे काय स्थिती?
8
बंडखोरांमुळे महायुती आणि मविआलाही जबर धक्के; यंदा वाढणार रंगत
9
ठाण्यात वर्चस्वाची लढाई; १९ मतदारसंघांपैकी सहा ठिकाणी बंडखोरीचे ग्रहण, जिल्ह्यात शिंदेसेना, उद्धवसेनासह भाजपही मोठा भाऊ होण्यासाठी प्रयत्नशील
10
अतुल सावेंसमोर हॅट्ट्रिकचे आव्हान, यंदा इम्तियाज जलील यांच्याशी लढत; मतविभागणीचा फायदा होणार?
11
पोलिसांची अशीही भाऊबीज भेट, डोंबिवलीत रिक्षात हरवलेली बॅग महिलेला दिली शोधून
12
कार्तिकी यात्रा सोहळा :दिंडीधारकांच्या निवाऱ्यासाठी पंढरपुरात ४५० प्लॉट उपलब्ध, बुधवारपासून प्लॉट नोंदणी सुरू होणार
13
डायमंड कंपनीच्या मॅनेजरचा संशयास्पद मृत्यू, ग्रँटरोडच्या ‘त्या’ खोलीत नेमके घडले काय?
14
‘इंडिगो’च्या विमानांत १४ नोव्हेंबरपासून बिझनेस क्लास
15
मराठी विषय घेऊ न देणाऱ्या कॉलेजांची चाैकशी, विद्यापीठाकडून समिती स्थापन
16
दिवाळीचा मुहूर्तही कापूस खरेदीविना, शेतकऱ्यांना प्रतीक्षा, खरेदी केंद्र सुरू केले नसल्याने भाव पडण्याची भीती
17
काँग्रेस कोल्हापुरात कुकर चिन्हावर लढणार? राजू लाटकर यांचे चिन्ह जाहीर, उद्या पुढची दिशा ठरणार...
18
Satej Patil: सतेज पाटलांच्या डोळ्यांत अश्रू तरळले; "दुपारी २.३६ मिनिटांनी मालोजीराजेंचा फोन आला"
19
अटकेपार झेंडे फडकावले आमच्या मराठे शाहीने अन् इथे व्यासपीठावर मुली नाचवतायत? राज ठाकरे कुणावर संतापले?
20
कोलकाता बलात्कार प्रकरणी ८७ दिवसांनी आरोप निश्चित,दररोज सुनावणी होणार

वायुप्रदूषण मोजणारी बनवली सेन्सरचिप, ब्रिटन सरकारकडून पेटंट मंजूर

By राम शिनगारे | Published: May 09, 2024 5:27 PM

या सेन्सरचिपचे वैशिष्ट्य असे की, बोटाच्या टोकावर बसेल इतक्या छोट्या स्वरूपात चार सेन्सर यशस्वीरीत्या एकत्रित तयार केले आहेत.

छत्रपती संभाजीनगर : जगभरातील महत्त्वाच्या शहरांतील वायुप्रदूषण वाढून ते अगदी विषारी पातळीवर पोहचले आहे. सर्वसामान्य व्यक्तीला हवेतील प्रदूषण मोजण्यासाठी सहज बाळगता येईल, अशी सेन्सरचिप डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठातील इलेक्ट्रॉनिक विभागात कार्यरत असताना एका युवा संशोधकाने तयार केली आहे. या संशोधनासाठी इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स संस्थेच्या (आयआयएससी) मदतीचा हात दिला असून, त्यास ब्रिटन सरकारने नुकतेच पेटंट मंजूर केले आहे. भारत सरकारकडे पेटंटसाठी प्रस्ताव दाखल असून, त्यावर प्रक्रिया सुरू आहे.

कन्नड तालुक्यातील हस्ता येथील संशोधक डॉ. प्रमोद भैयासाहेब शिंदे यांना बंगळुरू येथील 'आयआयएससी' संस्थेकडून २०२० साली एक संशोधन प्रकल्प मंजूर केला होता. डॉ. शिंदे हे २०२० साली संशोधन प्रकल्प मिळविणारे राज्यातील एकमेव संशोधक होते. या प्रकल्पानुसार डॉ. शिंदे यांनी ‘हेक्सा प्लेक्सड माइक्रो इलेक्ट्रो मेकॅनिकल सिस्टम (एमईएमएस) सेमिकंडक्टर चिप मायक्रोहीटर बूस्ट मल्टिगॅस डिटेक्शन व्हाया थर्मल मॉड्युलेशन’ हे नावीन्यपूर्ण डिझाइन तयार केले. हे डिझाइन एक स्मार्ट सेन्सरचिप असून, त्याचा वापर वायुप्रदूषण मोजण्यासाठी केला जातो. या मायक्रोचिपचे उत्पादन व चाचण्या आयआयएससी संस्थेत केल्या आहेत.

सध्याचे वायुप्रदूषण हे आरोग्यास हानिकारक ठरत असून, ग्लोबल वाॅर्मिंगसंदर्भातील वेगवेगळे अहवाल चिंताजनक आहेत. त्या पार्श्वभूमीवर एक उपाय म्हणून हे संशोधन पर्याय देत आहे. या सेन्सरचिपचे वैशिष्ट्य असे की, बोटाच्या टोकावर बसेल इतक्या छोट्या स्वरूपात चार सेन्सर यशस्वीरीत्या एकत्रित तयार केले आहेत. त्यामुळे आगामी काळात हे संशोधन जगभरातील संशोधक, कंपन्यांसाठी महत्त्वाचे ठरणार असल्याचे संशोधक डॉ. प्रमोद शिंदे यांनी ‘लोकमत’शी बोलताना सांगितले. डॉ. शिंदे हे सध्या पुणे येथील भारतीय हवामान विभागात शास्त्रज्ञ म्हणून कार्यरत आहेत. मागील महिन्यातच त्यांना अमेरिकेतील हार्वर्ड विद्यापीठाने मशीन लर्निंग कोर्स पूर्ण केल्याबद्दल सन्मानित केले आहे.

सहा लाख रुपयांत तयार झाली सेन्सरचिपवायुप्रदूषण मोजणारी सेन्सरचिप एक सेंटिमीटर बाय ०.७ सेंटिमीटर एवढ्या छोट्या आकाराची आहे. ही सेन्सरचिप बनविण्यासाठी सहा लाख रुपये खर्च आला आहे. सेन्सरचिपच्या माध्यमातून अमोनिया, कार्बन मोनोक्साइड, सफ्लरडाय ऑक्साइड, हायड्रोजन सल्फाइड, नायट्रोजनडाय ऑक्साइड, बेन्झीन, झायलिन, टॉल्वीन आदी वायूंचे हवेतील प्रमाण मोजता येत आहे. त्यानुसार हवेतील प्रदूषणाची पातळी कुठपर्यंत पोहचते हेसुद्धा समजते.

टॅग्स :AurangabadऔरंगाबादDr. Babasaheb Ambedkar Marathvada university, Aurangabadडॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ, औरंगाबादEducation Sectorशिक्षण क्षेत्र