शहरं
Join us  
Trending Stories
1
मावळात राज ठाकरेंनी मोठा निर्णय घेतला; अजित पवार गटाच्या बंडखोर उमेदवाराला पाठिंबा जाहीर
2
महाराष्ट्रापूर्वी झारखंडमध्ये इंडिया आघाडीचा जाहीरनामा; ७ गॅरंटी, महिलांना पैसे देणार
3
कोल्हापूर उत्तरमधून अपक्ष उमेदवार राजेश लाटकर अर्ज मागे घेणार होते, तितक्यात...
4
महाराष्ट्रात कुठे कोणाची ताकद? मुंबई, विदर्भ, मराठवाड्याचे राजकीय समीकरण काय? पाहा...
5
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...
6
उत्तर महाराष्ट्रातील ११ मतदारसंघात काट्याची लढत; कुठे कुठे बंडखोरांचं आव्हान?
7
ओडिशात धावत्या ट्रेनवर गोळीबार; प्रवाशांमध्ये प्रचंड घबराट, पाहा व्हिडिओ
8
"...तर हार्ट द्या!"; राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीला सुरुवात होताच चर्चेत आली इवांका; काय घडलं?
9
Maharashtra Election: राजघराण्यातील तीन व्यक्ती पहिल्यांदाच निवडणुकीच्या रिंगणात आमने-सामने
10
देशातील अशी 'ही' १४ गावं; जिथले ५००० मतदार महाराष्ट्र अन् तेलंगणातही करतात मतदान
11
धक्कादायक! तांत्रिकाच्या सांगण्यावरून संपूर्ण कुटुंब उद्ध्वस्त; वाराणसीत चार जणांच्या हत्येनंतर आत्महत्या
12
राहुल गांधी उद्या महाराष्ट्रात; काँग्रेस विधानसभा प्रचाराचे रणशिंग फुंकणार, मविआच्या सभा
13
भयंकर! यूट्यूबवर Video पाहून गर्भवती महिलेचं केलं ऑपरेशन; महिलेचा मृत्यू होताच डॉक्टर फरार
14
मधुरिमाराजेंनी अर्ज घेतला मागे; संभाजीराजे म्हणाले, "तसं घडायला नको होतं, पण..."
15
माहिममध्ये रंगतोय वेगळाच खेळ?; उद्धव ठाकरेंनी अमित ठाकरेंविरोधात उमेदवार दिला, पण आता...
16
"वाटणारे तुम्ही अन् फूट पाडणारेही तुम्हीच..." मुख्यमंत्री योगींच्या विधानावर खरगेंचा पलटवार
17
सरकार संपत्तीच्या वितरणासंदर्भात कायदा करू शकते, पण प्रत्येक खासगी मालमत्तेच्या अधिग्रहणाची परवानगी नाही - SC
18
मिचेल स्टार्कला KKR ने दाखवला बाहेरचा रस्ता; आता ऑस्ट्रेलियन खेळाडूनं दिली धक्कादायक माहिती
19
Saroj Ahire : "माझ्याविरोधात जे काही षडयंत्र रचलं..."; सरोज अहिरे प्रचारादरम्यान झाल्या भावुक
20
अमेरिकेत मतदानही सुरु, सोबत मोजणीही! ट्रम्प-हॅरिसना मिळाली ३-३ मते; सर्व्हेचा अंदाजही धक्कादायक

जुन्या नाण्यांच्या माध्यमातून अनुभवला समृद्ध इतिहास, आशुतोष पाटील या विद्यार्थ्यांचा थक्क करणारा संग्रह

By ऑनलाइन लोकमत | Published: December 02, 2017 8:09 PM

नाणे संग्राहक व अभ्यासक आशुतोष पाटील यांच्या संग्रहातील अत्यंत मौल्यवान आणि दुर्मिळ अशा ऐतिहासिक नाण्यांचे प्रदर्शन गुरुवारी (दि. ३०) देवगिरी महाविद्यालयात पार पडले.

मयूर देवकर

औरंगाबाद : नाणे संग्राहक व अभ्यासक आशुतोष पाटील यांच्या संग्रहातील अत्यंत मौल्यवान आणि दुर्मिळ अशा ऐतिहासिक नाण्यांचे प्रदर्शन गुरुवारी (दि. ३०) देवगिरी महाविद्यालयात पार पडले. इ.स. पूर्व ६०० ते स्वातंत्र्योत्तर काळातील विविध नाणी व नोटा पाहण्याची संधी याद्वारे विद्यार्थ्यांना मिळाली.

प्रदर्शनामध्ये प्राचीन नाण्यांमध्ये पंचमार्क नाणी, शाक्य, विदर्भ, विदिषा, उज्जैनसारख्या अनेक गणजनपदांची नाणी, सातवाहन काळातील विविध राज्यकर्ते, हुन, कुशान, गुप्त, पश्चिम क्षत्रिप नाणी, इ.स. पूर्व दोनमधील गजलक्ष्मी नाणे ठेवण्यात आली होती. ‘साधारणपणे इ.स. पूर्व सहाव्या शतकात भारतात सर्वप्रथम पंचमार्क नाण्यांची सुरुवात झाली होती. सुरुवातीच्या काळात प्रामुख्याने चांदीची नाणी तयार करण्यात आली. ही नाणी ‘आहत’ पद्धतीने म्हणजे नाण्याच्या एका बाजूस वेली, सूर्य, पर्वत, प्राणी, पक्षी अशा विविध चिन्हांचे ठसे उमटवून तयार केली जात असत, अशी माहिती पाटील यांनी दिली.

छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळातील सुवर्ण होन, अर्धी शिवराई, तसेच सूर्य, चंद्र, बेलाचे पान, शिवपिंड, त्रिशूळ अशी चिन्हे असलेली त्या काळातील विविध नाणी यामध्ये ठेवण्यात आली होती. शिवराईच्या जवळपास दीडशेच्यावर आवृत्त्या आढळत असल्याचे पाटील यांनी सांगितले. 

मुघलकालीन नाण्यांमध्ये अल्लाउद्दीन खिलजी, मोहम्मद तुघलक, औरंगजेब, अकबर, शहाजहाँ, शहा आलम, मोहम्मद शहा, मुर्तुजा निजाम, बुºहाण निजाम राजवटीतील चांदी व तांब्यांची नाणी, ब्रिटिशकालीन भारताच्या नाण्यांमध्ये ईस्ट इंडिया कंपनी, सातवा एडवर्ड, पाचवा जॉर्ज, राणी व्हिक्टोरिया, सहावा जॉर्ज यांच्या नाणी आणि स्वातंत्र्योत्तर भारतातील अर्ध्या आण्यापासून ते पाचशेच्या नव्या नोटेचा प्रदर्शनात समावेश होता.

 त्याचबरोबर विद्यार्थ्यांना या प्रदर्शनामध्ये माल्टा, रवांडा, साऊथ कोरिया, मोझाम्बिक्वे, लक्झबर्ग अशा तीस ते चाळीस देशांतील नोटा पाहायला मिळाल्या. त्यामध्ये व्हिएतनामची दोन लाखांची नोट आणि भारताचा दीडशे रुपयांचा क्वॉईन आकर्षणाचे केंद्रबिंदू ठरले.

‘पुरातत्वाच्या दृष्टीने नाणी अमूल्य पुरावा असतात. इतिहासातील अनेक राजांची नावे, त्यांचे प्रदेश आणि कालखंड याचा उलगडा नाण्यांमुळेच झाला आहे. कालौघात विस्मृतीत गेलेल्या अनेक साम्राज्यांचा इतिहास, जीवनपद्धती नाण्यांमुळेच ज्ञात होतो’, असे पाटील यांनी नाण्यांचे महत्त्व विशद करताना सांगितले.  

टॅग्स :Aurangabadऔरंगाबाद