चीफ ऑफ डिफेन्स स्टाफ जनरल बिपीन रावत यांच्या हेलिकॉप्टर अपघातानंतर अशा उड्डाणांच्या सुरक्षेबाबत अनेक गोष्टी चर्चिल्या जात आहेत. जसे की Mi 17 हेलिकॉप्टर अतिशय सुरक्षित आणि टँकसारखे मजबूत मानले गेले आहे. आता एयरोस्पेस हे जगभरातील सायबर हल्लेखोरांसाठी एक नवीन लक्ष्य म्हणून उदयास येत आहे. याबाबत युरोप आणि अमेरिकेत विविध अहवाल प्रसिद्ध झाले आहेत. अमेरिकेत अशा घटना टाळण्यासाठी सरावही सुरू झाले आहेत.19 सप्टेंबर 2016 रोजी, बोईंग 757 विमान अटलांटिक विमानतळावर उतरताच, त्याची ऑपरेटिंग सिस्टम हॅक झाल्याचे आढळून आले. कोणीतरी बाहेरून बसून त्याची व्यवस्था मोडली आहे. दरवाजे उघडता येत नव्हते आणि विमानातील कोणतीही यंत्रणा पायलटच्या निर्देशांचे पालन करत नव्हती. कॉकपिटमध्ये बसलेले पायलट आणि प्रवासी हे काय घडले ते पाहून थक्क झाले.ही एक दिलासा देणारी बाब होती की, तो सर्व सराव होता, जो अमेरिकेच्या होमलँड विभागाने केला होता.विमानात न बसता बाहेरून विमानाच्या ऑपरेटिंग सिस्टीमचा भंग होऊ शकतो का, याची रिहर्सल करत होते आणि बाहेर बसलेल्या हॅकरने हे काम खूप चांगले केले. मात्र, विमानाच्या ऑपरेटिंग आणि सिक्युरिटी सिस्टिमचा कोड जाणून घेणे सोपे नाही.अमेरिकेने इशारा दिला आहे2019 मध्ये, यूएस डिपार्टमेंट ऑफ होमलँड सिक्युरिटीने विमान आणि हेलिकॉप्टर पायलटसाठी एक अलर्ट जारी केला. विमानांची यंत्रणा हॅक करून हॅकर्स मोठे नुकसान करू शकतात, असा इशारा दिला. व्यवस्थेची सुरक्षा सुधारण्याच्या सूचना देण्यात आल्या.चीनच्या हॅकर्स गटातही शिरकावअशा परिस्थितीला तोंड देता यावे यासाठी अमेरिका गेली काही वर्षे सातत्याने अशी तालीम करत आहे. या वर्षाच्या सुरुवातीला चीनमधील एका सायबर गटाला जगभरातील विमानातील प्रवासी आणि इतर माहिती मिळवता येत असल्याचे आढळून आले होते. गेल्या काही वर्षांपासून ते सातत्याने असे काहीतरी करत आहेत. सायबर हल्ल्यांचे हँडबुक थेल्स अँड व्हेरिएंट्स यात उल्लेख आहे की, जगातील ५ क्षेत्रांना सायबर हल्लेखोरांनी आपलं लक्ष्य बनवले आहे, या क्षेत्रांमध्ये एयरोस्पेसचा देखील समावेश आहे.सायबर दहशतवादी एयरोस्पेससाठी मोठा धोका बनू शकतातऑक्टोबर 20 मध्ये, एक ब्रिटिश अहवाल आला की, सायबर दहशतवादी हेलिकॉप्टर आणि विमानाच्या ऑनबोर्ड संगणक प्रणालीत शिरकाव करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. यात ते यशस्वी झाल्यास ते कोणतेही विमान किंवा हेलिकॉप्टर क्रॅश करू शकतात, इतका धोका मोठा आहे.
विमान आणि हेलिकॉप्टरच्या ऑपरेटिंग सिस्टममध्ये काय करता येईलया अहवालानंतर, यूके अधिकाऱ्यांनी कबूल केले की, सायबर दहशतवादी विमानात न येता सॉफ्टवेअर व्हायरस, रफ कॉम्प्युटर प्रोग्राम्स आणि ईमेलद्वारे प्रवासी विमान किंवा हेलिकॉप्टरच्या सिस्टममध्ये घुसू शकतात. या अहवालात असेही म्हटले आहे की अशा प्रकारच्या सायबर हल्ल्यांची काही प्रकरणे विमान वाहतूक क्षेत्रातही पाहायला मिळाली आहेत.कोणती ५ क्षेत्र सायबर हल्लेखोरांचे लक्ष्य आहेत?सध्या सायबर हल्लेखोरांनी लक्ष्य केलेल्या जगातील प्रमुख क्षेत्रांमध्ये सरकार आणि संरक्षण, वित्त, ऊर्जा, वाहतूक आणि एरोस्पेस यांचा समावेश आहे. गेल्या काही वर्षांत इतर क्षेत्रांप्रमाणेच विमान वाहतूक क्षेत्रातही डिजिटल तंत्रज्ञानाने पाऊल ठेवले आहे. आता विमान कंपन्या, विमानतळांची सर्व कामे डिजिटल तंत्रज्ञानाने केली जात असल्याने नवीन शोधाप्रमाणे आता जहाजांचे नियंत्रण संगणकावर आधारित ऑपरेटिंग सिस्टीमने केले जात आहे.सायबर हल्ले करून हॅकर्स हेलिकॉप्टर आणि विमानांवर पूर्ण नियंत्रण ठेवू शकतात, असे अमेरिकन सायबर सुरक्षा तज्ज्ञ सतत सांगत आहेत. संपूर्ण प्रणालीशी छेडछाड केली जाऊ शकते.