Created By: Vishvas NewsTranslated By: ऑनलाइन लोकमत
Fact Check: लोकसभा निवडणुकीचे निकाल धक्कादायक लागले असले तरी एनडीएला स्पष्ट बहुमत मिळाले आहे. भाजपाला स्पष्ट बहुमत मिळाले नसले तरी एनडीएच्या सर्व घटक पक्षांचे सरकार स्थापन झाले आहे. नरेंद्र मोदी यांनी पंतप्रधानपदाची शपथ घेऊन आपल्या तिसऱ्या कार्यकाळाला सुरुवात केली. यावेळी झालेल्या शपथविधी सोहळ्याला शेजारी देशांसह अन्य अनेक देशांचे प्रमुख, राष्ट्राध्यक्ष आवर्जून उपस्थित राहिले. या सोहळ्यानंतर मात्र नितीन गडकरी यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना अभिवादन केले नाही, असा दावा करणारा एक फोटो सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सलग तिसऱ्यांदा पंतप्रधानपदाची शपथ घेतल्यानंतर, शपथविधी सोहळ्याचा एक फोटो सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे. या फोटोमध्ये मंत्रिपदाची शपथ घेतलेले ज्येष्ठ नेते पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना सौजन्यपूर्ण अभिवादन करताना दिसत आहेत. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी इतर ज्येष्ठ नेत्यांचे अभिवादन स्वीकारत आहेत. परंतु, नितीन गडकरींनी यांनी पंतप्रधान मोदी यांना अभिवादन केले नाही, असा दावा केला जात आहे.
आमच्या तपासणीत आम्हाला हा दावा खोटा असल्याचे आढळले. व्हायरल होत असलेला फोटो या कार्यक्रमादरम्यानचा आहे. परंतु ही एक विशिष्ट निवडलेली फ्रेम आहे, ज्यामध्ये तीच फ्रेम दर्शविली आहे, ज्यामध्ये गडकरी सामान्यपणे उभे आहेत. वास्तविक पाहता, नितीन गडकरी यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना अभिवादन केले होते.
व्हायरल फोटोमध्ये काय आहे?
सोशल मीडिया यूजर 'राजीव रंजन कुशवाह' यांनी व्हायरल " target="_blank">फोटो शेअर करताना (अर्काइव्ह लिंक) लिहिले की, "अप्रतिम गडकरी जी... मोदीजींचे स्वॅगसह स्वागत." अन्य अनेक युजर्सनी यासारखा फोटो आणि समान दावा करत सोशल मीडियावर पोस्ट केल्या आहेत.
तपासात काय आढळून आले?
व्हायरल झालेल्या फोटोत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी एनडीएच्या सलग तिसऱ्यांदा मंत्रिपदाची शपथ घेणाऱ्या मंत्र्यांसोबत दिसत आहेत आणि यामध्ये नितीन गडकरी सामान्यपणे उभे असल्याचे दिसत आहे. असे दिसते आहे की, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या सौजन्यपूर्ण अभिवादनाला प्रतिसाद दिलेला नाही. व्हायरल फोटोचे रिव्हर्स इमेज सर्च केल्यावर आम्हाला हे चित्र अनेक रिपोर्ट्समध्ये दिसले.
इंडियन एक्स्प्रेसच्या रिपोर्टनुसार, हा फोटो राष्ट्रपती भवनात झालेल्या शपथविधी समारंभाचे आहे, ज्यामध्ये नरेंद्र मोदींनी सलग तिसऱ्यांदा इतर मंत्र्यांसह पंतप्रधानपदाची शपथ घेतली.
यानंतर आम्ही शपथविधी समारंभाचा व्हिडिओ शोधला आणि या कार्यक्रमाचा व्हिडिओ ‘President of India’च्या अधिकृत यूट्यूब चॅनेलवर अपलोड केलेला आढळला.
सुमारे साडेतीन तास चाललेल्या या शपथविधी सोहळ्याच्या व्हिडिओमध्ये नितीन गडकरी ३४.४०/३.१७.०० ते ३५.०२/३.१७.०० या फ्रेममध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अभिवादनाला प्रतिसाद देताना स्पष्टपणे दिसत आहेत.
शपथविधी समारंभाचे व्हिज्युअल इतर अनेक व्हिडिओ रिपोर्ट्समध्ये देखील आहेत आणि त्या सर्वांमध्ये पाहिले जाऊ शकतात.
आमच्या तपासातून हे स्पष्ट झाले आहे की, व्हायरल होत असलेला फोटो शपथविधी सोहळ्याच्या निवडक फ्रेमचा आहे, ज्यामध्ये नितीन गडकरी सामान्य स्थितीत उभे आहेत. खरे तर त्यांनी कार्यक्रमादरम्यान पंतप्रधानांना अभिवादन केले होते. व्हायरल झालेल्या फोटोबाबत आम्ही उत्तर प्रदेश भाजपा प्रवक्ते हरिश्चंद्र श्रीवास्तव यांच्याशी संपर्क साधला. ते म्हणाले की, हा अपप्रचाराचा नवा मार्ग आहे. शपथविधी समारंभाच्या कोणत्याही व्हिडिओमध्ये, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी जेव्हा इतर मंत्र्यांना अभिवादन करतात तेव्हा ते देखील त्या बदल्यात अभिवादन करतात हे पाहिले जाऊ शकते.
उल्लेखनीय आहे की, नरेंद्र मोदी यांनी ९ जून रोजी तिसऱ्या टर्मसाठी मंत्र्यांच्या टीमसोबत शपथ घेतली आणि १० जून रोजी सर्व मंत्र्यांच्या खात्यांची विभागणी करण्यात आली (पोर्टफोलिओ तपशील).
भ्रामक दाव्यांसह व्हायरल फोटो शेअर करणाऱ्या युजरला फेसबुकवर सात हजारांहून अधिक लोक फॉलो करतात. निवडणुकांशी संबंधित इतर दिशाभूल करणाऱ्या आणि बनावट दाव्यांची चौकशी करणारे तथ्य तपासणी अहवाल वाचता येतील.
निष्कर्ष
शपथविधी समारंभात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना अभिवादन न केल्याचा नितीन गडकरी यांचा दावा खोटा असून, त्यासोबत व्हायरल होत असलेले छायाचित्र ही शपथविधी सोहळ्यादरम्यान निवडक फ्रेम असून, त्यावरून नितीन गडकरींची अवस्था कशी आहे, हे दिसून येते. पंतप्रधान नरेंद्र मोदींना विनम्रपणे अभिवादन करून ते आपल्या सामान्य स्थिती उभे राहिले.
(सदर फॅक्ट चेक Vishvas News या वेबसाइटने प्रसिद्ध केलं आहे. 'शक्ती कलेक्टिव्ह'चा भाग म्हणून 'लोकमत डॉट कॉम'ने त्याचा अनुवाद केला आहे.)