माउथ, ओरल किंवा तोंडाचा कर्करोग हा पुरुषांमधील कर्करोगाचा सर्वात सामान्य प्रकार आहे. तोंडाचा कर्करोग तोंडात कुठेही होऊ शकतो. बऱ्याचदा तो गाल आणि हिरड्यांमध्ये दिसून येतो. अमेरिकन कॅन्सर सोसायटीच्या मते, २०१९ मध्ये अंदाजे ५३ हजार अमेरिकन लोकांना ओरल किंवा ऑरोफरिन्जियल कॅन्सरचे निदान झाले.
डॉ. मुदित अग्रवाल, युनिट हेड आणि वरिष्ठ सल्लागार, राजीव गांधी कॅन्सर इन्स्टिट्यूट अँड रिसर्च सेंटर 'नवभारत टाईम्स'ला दिलेल्या माहितीत म्हणतात म्हणतात की तोंडाचा कर्करोग हा बरा होणारा आजार आहे. आपण काळजी घेतली तर याला आळा बसू शकतो. डॉक्टर सांगतात की भारतातील ७० टक्के लोक लास्ट स्टेजमध्ये डॉक्टरांपर्यंत पोहोचतात. अशा परिस्थितीत उपचार खूप जास्त असतात आणि बरे होण्याची शक्यताही कमी असते. त्यामुळे त्याची लक्षणे वेळेत ओळखा आणि सुरुवातीच्या काळातच डॉक्टरांकडे जा. चला तर मग जाणून घेऊया तोंडाच्या कर्करोगाची कारणे, लक्षणे आणि हा आजार टाळण्याच्या पद्धती किंवा उपाय. (causes, symptoms, remedies of mouth cancer)
ओरल कॅन्सरची कारणेतोंडाचा कर्करोग तेव्हा होतो जेव्हा शरीरातील अनुवांशिक बदलांमुळे पेशी नियंत्रणाशिवाय जास्त वाढतात. या पेशी जसजशा वाढतात तसतसे ते एक ट्यूमर तयार करतात. कालांतराने या पेशी शरीराच्या इतर भागातही पसरतात. स्क्वॅमस सेल कार्सिनोमा हा सुमारे 90 टक्के तोंडाच्या कर्करोगाचा स्रोत आहे.
ओरल कॅन्सरची लक्षणेडॉक्टरांच्या मते, तोंडाच्या कर्करोगाची लक्षणे सुरुवातीच्या टप्प्यात दिसत नाहीत. धूम्रपान करणारे आणि जास्त प्रमाणात मद्यपान करणाऱ्यांनी नियमितपणे दंतवैद्याकडे जावे. कारण तंबाखू आणि अल्कोहोल हे तोंडाच्या कर्करोगासाठी धोकादायक घटक आहेत. दंतचिकित्सक सुरुवातीच्या टप्प्यावर लक्षणे शोधू शकतात. जर एखाद्या व्यक्तीला कर्करोग झाला असेल तर येथे नमूद केलेली लक्षणे लक्षात घेतली पाहिजेत.
- तोंडाच्या किंवा जिभेच्या अस्तरावर डाग
- तोंडात फोड येणे
- हिरड्या मोठ्या किंवा जाड होणे
- दात सैल पडणे
- तोंडातून रक्त येणे
- कानात वेदना होणे
- जबड्यात सूज येणे
- घसा खवखवणे
- चघळण्यात किंवा गिळण्यात अडचण येणे
- उघडे तोंड
- तोंड न उघडणे
- तोंडात सफेदपणा येणे
- गळ्यात गाठ जाणवणे
- तोंडात लाल डाग दिसणे
वरीलपैकी कोणतीही लक्षणे दिसल्यास याचा अर्थ तुम्हाला तोंडाचा कर्करोगच आहे असे मुळीच नाही, पण तरीही तुम्ही डॉक्टरांना भेटून खात्री केली पाहिजे.
तोडांच्या कॅन्सरवरील उपचार
- शस्त्रक्रिया- डॉक्टर ट्यूमर आणि आजूबाजूच्या ऊतिकांची मार्जिन काढून टाकण्यासाठी शस्त्रक्रिया करू शकतात. या शस्त्रक्रियेत जीभेचा भाग आणि जबड्याचे हाड काढले जाते.
- रेडिएशन थेरपी- ही थेरपी तेव्हाच वापरली जाते जेव्हा कॅन्सर तिसऱ्या टप्प्यात पोहोचतो.
- कीमोथेरपी- कीमोथेरपीमध्ये पॉवरफुल औषधे दिली जातात. ही औषधे कर्करोगाच्या पेशी नष्ट करतात.
तोंडाच्या कॅन्सरचा धोका वाढवणारे घटक
- धूम्रपान करणे किंवा तंबाखू चघळणे
- नियमितपणे सुपारी खाणे
- खूप दारू पिणे
- मानवी पेपिलोमावायरस संसर्ग
- डोके आणि मानेच्या कर्करोगाचा इतिहास
- याव्यतिरिक्त गैस्ट्रोओसोफेगल रिफ्लक्स रोग, दीर्घकालीन जखमा किंवा सल्फ्यूरिक ऍसिड आणि फॉर्मल्डिहाइडच्या संपर्कात राहिल्यास तोंडाच्या कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो.
तोंडाच्या कॅन्सरपासून कसा करावा बचाव?
- तोंडाच्या कर्करोगाचा धोका कमी करण्यासाठी कोणत्याही तंबाखूजन्य पदार्थांचा वापर टाळावा.
- दारू पिऊ नका.
- सुपारी चघळणे टाळा.
- HPV पासून बचाव करण्यासाठी लसीकरण करा.
- आकडेवारी दर्शवते की तोंडाच्या कर्करोगात एखाद्या व्यक्तीला किमान 5 वर्षे जगण्याची सरासरी शक्यता असते. डॉक्टर म्हणतात की तोंडाचा कर्करोग बरा होऊ शकतो जर तुम्ही लक्षणे ओळखून सुरुवातीच्या टप्प्यामध्येच डॉक्टरांकडे गेलात.