शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Maharashtra Election: मवीआच्या 22 उमेदवारांची अनामत रक्कम जप्त, सर्वाधिक काँग्रेसचे; भाजपचा एकही नाही!
2
“सुप्रीम कोर्टाने काय करावे, हे आता एक पक्ष सांगणार का?”; चंद्रचूड यांनी ठाकरे गटाला फटकारले
3
चिन्मय दास यांच्या अटकेवरून बांगलादेशात हाहाकार! पोलिसांनी डागले 'ग्रेनेड', लाठीचार्जही केला; एकाचा मृत्यू
4
'मी नेहमी संविधानाच्या मर्यादेचा आदर केला...', संविधान दिनानिमित्त पंतप्रधान मोदींचे भाष्य
5
“अशा निवडणुका पाकिस्तान, अफगाणिस्तानात होत नसतील, आयोग जिवंत आहे का”; संजय राऊत संतापले
6
मनोज जरांगेंचे ठरले; सरकार स्थापन झाल्यावर तारीख जाहीर करणार, पुन्हा बेमुदत उपोषणाला बसणार
7
जगातील सर्वात वृद्ध व्यक्तीचे वयाच्या 112 व्या वर्षी निधन; काही दिवसांपूर्वीच दीर्घायुष्यासंदर्भात केलं होतं भाष्य
8
पाकिस्तानात तख्तापालट होण्याचे संकेत? इम्रान खान यांच्या समर्थकांसोबत सैन्य; हस्तांदोलन, मिठ्या मारल्या 
9
"दहशतवादी संघटनांना चोख प्रत्युत्तर देणार"; २६/११च्या हल्ल्याच्या वर्षपूर्तीनिमित्त पंतप्रधान मोदींचे आश्वासन
10
झुनझुनवाला यांनी 10 मिनिटांत कमावले ₹105 कोटी; 'या' दोन शेअर्समुळे लागली लॉटरी; पडला पैशांचा पाऊस!
11
"अजित पवारांनी सरेंडर होऊन आमची..."; रामदास कदमांचे मोठं विधान, म्हणाले, "काहीही केलं तरी..."
12
नाना पटोलेंनी दिल्ली गाठली, मल्लिकार्जून खरगे-राहुल गांधींची भेट घेतली; नेमके काय घडले?
13
BLOG: अमित ठाकरे निवडणुकीच्या चक्रव्यूहात शिरले खरे, पण...; 'राजपुत्रा'चं नेमकं काय चुकलं? सहा प्रमुख मुद्दे
14
...म्हणून मुख्यमंत्रिपदाचा उमेदवार जाहीर करण्यास विलंब; भाजपचे 'या' कामाला प्राधान्य
15
आधारवाडीतील इमारतीच्या पंधराव्या मजल्यावर भीषण आग; अग्निशमन दलाचे वाहन बिघडले
16
राहुल गांधींचे नागरिकत्व रद्द होणार का? केंद्र सरकार १९ डिसेंबरला उच्च न्यायालयाला निर्णय कळविणार
17
Numerology: ‘या’ ६ मूलांक होतील मालामाल, धनलाभाचे योग; नोव्हेंबरची सांगता होईल खास!
18
"हिंदूंच्या हक्कांसंदर्भात बोलणारे निर्लज्ज, ...या सरकारला भारतातील अल्पसंख्यकांची चिंता नाही"; काय म्हणाले ओवेसी?
19
तिसऱ्या महायुद्धात अण्वस्त्रांचा वापर, एक तृतीयांश लोकसंख्या मारली जाणार; सिडनीच्या बिशपची भविष्यवाणी 
20
"हे फक्त शब्द नाहीत, इशारा आहे"; चिमुकलीवरील अत्याचाराच्या घटनेनंतर अमित ठाकरे संतापले

काय सांगताय काय? इंडोनेशियातील शास्त्रज्ञ डेंग्युपासून बचावासाठी 'चांगले डास' विकसित करतायत

By ऑनलाइन लोकमत | Published: November 02, 2021 5:28 PM

डास आकाराने खूपच छोटे असले, तरी त्यांच्यामुळे किती मोठा उपद्रव होऊ शकतो, किती वेगवेगळ्या प्रकारचे रोग पसरू शकतात, पसरतात, हे आपल्याला चांगलंच माहिती आहे; मात्र इंडोनेशियातले (Indonesia) शास्त्रज्ञ आता चक्क चांगले डास विकसित करत आहेत. डेंग्यूच्या (Dengue) नियंत्रणासाठी हे चांगले डास मदत करणार असल्याचं शास्त्रज्ञांचं म्हणणं आहे. 

डास या शब्दाला 'चांगले' हे विशेषण लागू शकतं का? या प्रश्नाचं उत्तर नकारार्थीच दिलं जाईल. कारण डास आकाराने खूपच छोटे असले, तरी त्यांच्यामुळे किती मोठा उपद्रव होऊ शकतो, किती वेगवेगळ्या प्रकारचे रोग पसरू शकतात, पसरतात, हे आपल्याला चांगलंच माहिती आहे; मात्र इंडोनेशियातले (Indonesia) शास्त्रज्ञ आता चक्क चांगले डास विकसित करत आहेत. डेंग्यूच्या (Dengue) नियंत्रणासाठी हे चांगले डास मदत करणार असल्याचं शास्त्रज्ञांचं म्हणणं आहे. 

जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) दिलेल्या माहितीनुसार, गेल्या काही दशकांत जगभरात डेंग्यूचा संसर्ग वेगाने वाढत आहे. त्यामुळे जगभरातल्या जवळपास निम्म्या लोकसंख्येला डेंग्यूच्या संसर्गाचा धोका आहे. डेंग्यू हा विषाणूजन्य रोग (Viral Disease) असल्याने त्यावर अद्याप प्रभावी लस उपलब्ध नाही. त्यामुळे प्रतिबंध (dengue Prevention) हाच महत्त्वाचा उपचार आहे. डासांच्या माध्यमातून डेंग्यूचा प्रसार होत असल्याने डासांचं नियंत्रण अत्यंत महत्त्वाचं आहे. वर्ल्ड मॉस्क्युटो प्रोग्राम हा ना नफा तत्त्वावर चालणारा एक उपक्रम आहे. या उपक्रमांतर्गत वर उल्लेख केलेलं हे संशोधन सुरू आहे. वल्बाचिया नावाचा एक सर्वसामान्य बॅक्टेरिया अर्थात जिवाणू नैसर्गिकरीत्या ६० टक्के कीटक प्रजातींमध्ये आढळतो. त्यात ड्रॅगनफ्लाइज, फुलपाखरं, फळमाश्या आणि काही प्रकारच्या डासांचा समावेश असतो; मात्र एडिस इजिप्ती प्रकारच्या डासांमध्ये मात्र हा बॅक्टेरिया आढळत नाही. एडिस डास डेंग्यूच्या प्रसारास कारणीभूत असतात. वल्बाचिया नावाचा बॅक्टेरिया डेंग्यूसाठी कारणीभूत असलेल्या विषाणूच्या वाढीला प्रतिबंध करू शकतो, असं शास्त्रज्ञांना आढळलं आहे.

वर्ल्ड मॉस्क्युटो प्रोग्रामअंतर्गत कार्यरत असलेल्या शास्त्रज्ञ पुरवंती यांनी सांगितलं, की आम्ही सैद्धांतिकदृष्ट्या चांगले डास (Good Mosquitoes) विकसित करत आहोत. डेंग्यूचा प्रसार करणाऱ्या डासांसोबत वल्बाचिया बॅक्टेरियांचं वहन करणारे डास मिसळले गेले, तर त्यातून चांगले डास अर्थात वल्बाचिया डासांची पैदास होईल.

हे डास माणसांना चावले, तरी त्यातून रोगप्रसारासारखे दुष्परिणाम होणार नाहीत. २०१७ पासून ऑस्ट्रेलियातलं मोनाश विद्यापीठ आणि इंडोनेशियातलं गडजाह माडा विद्यापीठ येथे वर्ल्ड मॉस्क्युटो उपक्रमांतर्गत (World Mosquito Programme) संयुक्तरीत्या एक संशोधन करण्यात आलं. त्यादरम्यान, लॅबमध्ये विकसित केलेले वल्बाचिया बॅक्टेरिया (Vulbachia Bacteria) असलेले डास सोडण्यात आले. त्यानंतर केलेल्या अभ्यासात असं लक्षात आलं, की यामुळे डेंग्यूच्या रुग्णसंख्येत ७७ टक्के आणि हॉस्पिटलमध्ये दाखल करावं लागणाऱ्या रुग्णसंख्येत 86 टक्के घट नोंदवली गेली आहे. जूनमध्ये न्यू इंग्लंड जर्नल ऑफ मेडिसीनतर्फे हे निष्कर्ष प्रकाशित करण्यात आले होते.

टॅग्स :Healthआरोग्यHealth Tipsहेल्थ टिप्स