अनेकदा शरीरातील उष्णता वाढल्यानंतर इलेक्ट्रोलाइट पाणी दिलं जातं. हे पाणी प्यायल्यानंतर काहीवेळातच शरीरात उर्जा येते. पण तुम्हाला इलेक्ट्रोलाइट वॉटर म्हणजे काय ते माहित आहे का? इलेक्ट्रोलाइट वॉटरला मिनरल वॉटर किंवा अल्कलाइन वॉटरच्या नावानंही ओळखलं जातं. याच्या मदतीनं शरीरातील वेगवेगळे अवयव व्यवस्थित काम करू शकतात. इलेक्ट्रोलाइट्स असे मिनरल्स आहेत. ज्यांचा पाण्याशी संपर्क आल्यानंतर त्याचे रूपांतर उर्जेत होतं.
तुमच्या शरीरातही तरल पदार्थांच्या स्वरूपात हे पदार्थ पोहोचतात आणि उर्जा निर्माण करतात. इलेक्ट्रोलाइट वॉटर हे सोडियम, पोटॅशियम, मॅग्नेशियम आणि कॅल्शियम सारख्या खनिज पदार्थांचे मिश्रण आहे, जे मेंदू आणि मूत्रपिंडापासून हृदयाचे संरक्षण करण्यासाठी कार्य करते. तर, आज आम्ही आपल्याला इलेक्ट्रोलाइट पाणी म्हणजे काय आणि त्याचे फायदे काय आहेत याबाबत अधिक माहिती देणार आहोत.
इलेक्ट्रोलाईट काय असते?
इलेक्ट्रोलाइट्स अशी खनिजे आहेत जे पाण्यात मिसळल्यावर झाल्यावर विद्युत उर्जा तयार करतात. आपले शरीर आपण जेवण करतो आणि आपण जे पाणी खातो त्यामधून इलेक्ट्रोलाइट्स बनवते. हे इलेक्ट्रोलाइट्स शरीरात पसरतात आणि भौतिक कार्यात उर्जेचा वापर करतात. त्यांची काही महत्त्वपूर्ण कामे खालीलप्रमाणे आहेत.
शरीरातील पाण्याचे प्रमाण संतुलित करणे.
शरीराचे पीएच पातळी संतुलित करणे.
पेशींमध्ये पोषक तत्वांची वाहतूक.
मज्जातंतू, स्नायू, हृदय आणि मेंदूची क्षमता नियमित करते.
खराब झालेले टिश्यू पुन्हा तयार करणं
बर्‍याच पेयात इलेक्ट्रोलाइट असते. याचे कारण असे आहे की जेव्हा आपण व्यायामादरम्यान घाम गाळता तेव्हा या वेळी भरपूर इलेक्ट्रोलाइट्स वापरली जातात ज्यास पुन्हा भरण्याची आवश्यकता आहे. तज्ञांच्या मते शरीरात इलेक्ट्रोलाइटची चांगली मात्रा राखणे केवळ एथलीट्ससाठीच नाही तर प्रत्येकासाठी आवश्यक आहे. आपल्याला हसणे, चालणे, श्वास घेणे आणि विचार करणे यासाठी इलेक्ट्रोलाइट्सची नितांत आवश्यकता आहे.
इलेक्ट्रोलाइट पाणी व्यायाम करताना खूप उपयुक्त आहे. या वेळी घामामध्ये वाहणारे पाणी बदलण्यासाठी अतिरिक्त पाणी आवश्यक आहे. वजनाच्या 1 ते 2 टक्के पाण्याच्या कमतरतेमुळे सामर्थ्य, वेग आणि लक्ष केंद्रीत करणं यांवर परिणाम होऊ शकतो. घामात इलेक्ट्रोलाइट्स असतात, परंतु पोटॅशियम, कॅल्शियम आणि मॅग्नेशियम कमी प्रमाणात असतात. अशाप्रकारे, घामात वाहत असलेल्या इलेक्ट्रोलाइट्सची जागा घेताना व्यायाम करताना, साध्या पाण्याऐवजी इलेक्ट्रोलाइट पाणी पिण्याचा सल्ला दिला जातो. हे आपले हृदय, मेंदू, स्नायू आणि मज्जासंस्थेचे कार्य सुधारण्यास मदत करते.
उन्हाळ्याच्या काळात उष्माघाताचा धोका वाढतो. या प्रकरणात, इलेक्ट्रोलाइट पाणी उष्णतेशी संबंधित रोग रोखण्याचा सर्वोत्तम मार्ग आहे. शरीराला थंड ठेवण्यासाठी इतर द्रव्यांसह इलेक्ट्रोलाइटचे सेवन देखील आवश्यक आहे. अतिसार आणि उलट्यांचा त्रास कित्येक दिवस कायम राहिल्यास इलेक्ट्रोलाइटच्या पाण्याअभावी शरीरात पाण्याचा अभाव दिसून येतो. विशेषत: तीव्र उलट्या आणि अतिसारामुळे मुलांना डिहायड्रेशनची समस्या असते. डिहायड्रेशनपासून मुक्त होण्यासाठी डॉक्टर इलेक्ट्रोलाइटचे पिण्याचे पाणी पिण्याची शिफारस करतात.
तथापि, डिहायड्रेशनची समस्या जास्त वाढल्यास फक्त इलेक्ट्रोलाइट पिऊन चालणार नाही. अशा परिस्थितीत, जर आपल्याला 25 तासांपेक्षा जास्त काळ आजारी किंवा दुर्बल वाटत असेल तर आपण ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. इलेक्ट्रोलाइट पाण्यावर अवलंबून राहू नका. शरीरात पाण्याची थोडीशी कमतरता आपली एकाग्रता, सावधता आणि प्रतिक्रिया कमी करू शकते. या प्रकरणात, इलेक्ट्रोलाइट पाण्याचे सेवन मज्जासंस्थेच्या कार्यास मदत करण्यास मदत करते. Healthy Breakfast Ideas : कमी कॅलरीजसह पौष्टीक नाष्ता करायचा असेल तर हे ५ पर्याय ठरतील बेस्ट ऑप्शन; फिट राहण्याचा सोपा फंडा
घरी कसे तयार करायचे
आवश्यकतेनुसार घरी इलेक्ट्रोलाइट पाणी बनविणे ही एक प्रभावी पद्धत आहे. एक ग्लास इलेक्ट्रोलाइट पाण्यासाठी, आपल्याला एक चतुर्थांश चमचे आवश्यक आहे. मीठ, एक चतुर्थ कप (360 मिली) - लिंबाचा रस, 1.5 कप (360 मिली) - नारळाचे पाणी, 2 कप (480 मिली) - थंड पाणी घ्या . सर्व घटक एका मोठ्या ग्लासमध्ये घाला. चांगले मिक्स करावे आणि नंतर ते थंड होऊ द्या. चव वाढविण्यासाठी आपण मध एक चमचे देखील घालू शकता. Headache warning sign : 'या' प्रकारच्या डोकेदुखीला सामान्य समजणं ठरतंय गंभीर आजाराचं कारण, जाणून घ्या ५ प्रकार