शहरं
Join us  
Trending Stories
1
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...
2
Maharashtra Election: राजघराण्यातील तीन व्यक्ती पहिल्यांदाच निवडणुकीच्या रिंगणात आमने-सामने
3
देशातील अशी 'ही' १४ गावं; जिथले ५००० मतदार महाराष्ट्र अन् तेलंगणातही करतात मतदान
4
धक्कादायक! तांत्रिकाच्या सांगण्यावरून संपूर्ण कुटुंब उद्ध्वस्त; वाराणसीत चार जणांच्या हत्येनंतर आत्महत्या
5
राहुल गांधी उद्या महाराष्ट्रात; काँग्रेस विधानसभा प्रचाराचे रणशिंग फुंकणार, मविआच्या सभा
6
भयंकर! यूट्यूबवर Video पाहून गर्भवती महिलेचं केलं ऑपरेशन; महिलेचा मृत्यू होताच डॉक्टर फरार
7
मधुरिमाराजेंनी अर्ज घेतला मागे; संभाजीराजे म्हणाले, "तसं घडायला नको होतं, पण..."
8
माहिममध्ये रंगतोय वेगळाच खेळ?; उद्धव ठाकरेंनी अमित ठाकरेंविरोधात उमेदवार दिला, पण आता...
9
"वाटणारे तुम्ही अन् फूट पाडणारेही तुम्हीच..." मुख्यमंत्री योगींच्या विधानावर खरगेंचा पलटवार
10
सरकार संपत्तीच्या वितरणासंदर्भात कायदा करू शकते, पण प्रत्येक खासगी मालमत्तेच्या अधिग्रहणाची परवानगी नाही - SC
11
मिचेल स्टार्कला KKR ने दाखवला बाहेरचा रस्ता; आता ऑस्ट्रेलियन खेळाडूनं दिली धक्कादायक माहिती
12
Saroj Ahire : "माझ्याविरोधात जे काही षडयंत्र रचलं..."; सरोज अहिरे प्रचारादरम्यान झाल्या भावुक
13
अमेरिकेत मतदानही सुरु, सोबत मोजणीही! ट्रम्प-हॅरिसना मिळाली ३-३ मते; सर्व्हेचा अंदाजही धक्कादायक
14
...तर ५० उमेदवार उभे केले असते, समाजाचे योगदान वाया जाऊ देणार नाही; मनोज जरांगेंचे सूचक भाष्य
15
शिवसेना ही बाळासाहेबांची मालमत्ता खरे आहे, पण..; दीपक केसरकरांचे राज ठाकरेंना प्रत्युत्तर 
16
Maharashtra Election 2024: सरकार आल्यास मविआ कोणासाठी काय करणार? ठाकरेंनी सांगून टाकलं
17
Eknath Shinde : "....मी एकदा नाही तर १० वेळा जेलमध्ये जायला तयार"; एकनाथ शिंदेंनी विरोधकांना ठणकावलं
18
लोकसभा निवडणुकीत भुजबळांकडून राजाभाऊ वाजेंना मदत?; हेमंत गोडसेंनी शिवसैनिकांसमोर केला गंभीर आरोप!
19
सुशांतची आत्महत्या नाही तर हत्या! सलमानच्या Ex गर्लफ्रेंडचा खळबळजनक दावा, म्हणते, डॉक्टरांनी बदलले पोस्टमोर्टम रिपोर्ट
20
“जयश्री पाटील या महाविकास आघाडीच्या उमेदवार, यांनाच निवडून द्या”; विशाल पाटील यांचे आवाहन

जगभर : ढगांना इलेक्ट्रिक शॉक देऊन दुबईत पाऊस!

By ऑनलाइन लोकमत | Published: August 17, 2021 8:06 AM

Around the world: संयुक्त अरब अमिरात हा देश जगभरातील सर्वाधिक दहा उष्ण देशांमध्ये गणला जातो. यंदाही दुबईनं अनेकदा पन्नास अंश सेल्सिअस तापमानाला स्पर्श केला.

अनेक कारणं आहेत; पण त्यामुळे पृथ्वीचं तापमान झपाट्यानं वाढतं आहे. एकीकडे उष्णतेनं लोक परेशान झाले आहेत, तर दुसरीकडे हवामानबदलामुळे काही ठिकाणी प्रचंड पाऊस तर काही ठिकाणी थेंबभरही पाऊस नाही, अशीही स्थिती अनुभवायला येते आहे. संयुक्त अरब अमिरातीसारखा देश तर कायमच सूर्याच्या उष्णतेनं होरपळलेला असतो.  तिथे पावसाचं प्रमाण प्रचंड कमी आहे. वर्षभरात केवळ तीन ते चार इंच पाऊस पडतो. त्यामुळे पावसासाठी इथले लोक कायमच आसुसलेले आणि तहानलेले असतात. जिथून कुठून पाणी मिळेल, ते मिळवण्याचा प्रयत्न  करीत असतात.संयुक्त अरब अमिरात हा देश जगभरातील सर्वाधिक दहा उष्ण देशांमध्ये गणला जातो. यंदाही दुबईनं अनेकदा पन्नास अंश सेल्सिअस तापमानाला स्पर्श केला. देशाचा हा ‘इतिहास’ बदलण्यासाठी आणि पावसाचं प्रमाण वाढवण्यासाठी तिथले संशोधकच आता पुढे आले आहेत. कृत्रिम पावसासाठी नव्या तंत्रज्ञानाचा उपयोग  तिथे केला जातो आहे. त्याचं प्रत्यंतर नुकतंच  आलं. दुबईच्या हमरस्त्यांवर टपोऱ्या थेंबांचा पाऊस कोसळत असल्याचं अभूतपूर्व दृश्य तिथे नुकतंच पाहायला मिळालं. कधी न दिसणारा पाऊस पाहायला मिळाल्यामुळे लोकांनाही जणू हर्षवायू झाला होता; पण असं काय केलं संशाेधकांनी, दुबईत अचानक पाऊस कसा काय कोसळायला लागला? -संशोधकांनी अभिनव प्रयोग करताना ढगांना इलेक्ट्रिकचा शॉक दिला. संयुक्त अरब अमिरातीच्या हवामान खात्यानं त्यासाठी  पुढाकार घेतला.ढगांना इलेक्ट्रिकचा शॉक दिल्यामुळे ढग एका ठिकाणी एकत्र येतात. इतस्तत: पसरलेले पाण्याचे रेणू जवळ येतात. एकमेकांत मिसळतात. हे थेंब जड आणि मोठे झाल्यामुळे मग पाऊस पडू लागतो. यावेळी संयुक्त अरब अमिरातीच्या संशोधकांनी  ज्या भागात  पाऊस हवा आहे, तेथील ढगांना ड्रोनच्या सहाय्याने इलेक्ट्रिकचा शॉक दिला आणि वाळवंटात पाऊस पडू लागला. शास्त्रज्ञांचं म्हणणं आहे, ‘कोरड्या’ पाण्याचे जे छोटे छोटे रेणू इतस्तत: फिरत असतात, ते बऱ्याचदा बाष्पीभवन होऊन नाश पावतात. या पाण्याचा काहीही उपयोग होत नाही, पण नवीन तंत्रज्ञानामुळे हे छोटे रेणुदेखील एकत्र करून त्यांना पावसाच्या रूपात धरतीवर आणता येतं. खरं तर हादेखील क्लाउड सिडिंगचाच एक प्रकार आहे. क्लाऊड सिडिंगमध्ये ढगांवर मीठ आणि रसायनांचा मारा केला जातो. पण रसायनांवर भरोसा न ठेवता, संयुक्त अरब अमिरातीनं यावेळी ढगांना शॉकच दिला! क्लाउड सिडिंग हा प्रकार ‘आधुनिक’ मानला जात असला तरी तसा तो बऱ्यापैकी जुना आहे आणि अनेक देशांनी पाऊस पाडण्यासाठी हा प्रयोग केला आहे. भारताचाही त्यात समावेश आहे.पाऊस पाडण्यासाठी संयुक्त अरब अमिरातीनं यावर्षीच्या सुरुवातीपासून आतापर्यंत सुमारे १५० उड्डाणं केली आणि वेगवेगळ्या भागात पाऊस पाडला.या प्रयोगावर मुख्य काम इंग्लंडच्या ‘युनिव्हर्सिटी ऑफ रीडिंग’च्या संशोधनकांनी केलं आहे. या संशोधनातील एक प्रमुख शास्त्रज्ञ प्रो. गाइल्स हॅरिसन म्हणतात, ढगांतील छोट्यातल्या छोट्या पाण्याच्या थेंबाचा उपयोग करून घेण्यासाठी आम्ही हा प्रयोग विकसित केला. त्यामुळे ज्या ठिकाणी पावसाची खरोखरच नितांत गरज आहे, अशा ठिकाणीही पाऊस पाडण्यासाठी या प्रयोगाचा उपयोग झाला आणि होऊ शकतो. संयुक्त अरब अमिरातीनं २०१७ मध्येही या प्रयोगावर तब्बल १५ मिलिअन डॉलर्स खर्च केले होते. हे तंत्रज्ञान तसं बरंच महागडं आहे. एक वर्ग फूट पाऊस पाडण्यासाठी साधारणपणे २०२ डॉलर्स (१५ हजार रुपये) खर्च येतो. या प्रयोगाचा खर्च जास्त असला तरी या प्रयोगाच्या यशस्वीतेचं प्रमाण बऱ्यापैकी आहे, असं मानलं जातं. संयुक्त अरब अमिरातीने यंदा केलेल्या या प्रयोगाचा व्हिडिओही त्यांच्या हवामान खात्यानं ट्विटरवर शेअर केला आहे. दुष्काळी प्रदेशाच्या भविष्यासाठी हा प्रयोग महत्त्वपूर्ण मानला जात असला तरी या प्रयोगावर अनेक संशोधक आणि पर्यावरणवाद्यांनी टीकाही केली आहे. दुसऱ्या प्रदेशातील ढग पळवण्याचा प्रकार तर यामुळे होऊ शकतोच, शिवाय ढगांवर रसायनं आणि मिठाचा मारा केल्यानं पर्यावरणालाही त्यामुळे मोठी हानी पोहोचू शकते असा त्यांचा दावा आहे. दुसऱ्या भागातील ढग पळवण्याच्या प्रकारामुळे एका नव्याच संघर्षाला तोंड फुटू शकतं आणि ते जास्त हानिकारक आहे, असं त्यांचं म्हणणं आहे.

पन्नास देशांत कृत्रिम पावसाचा प्रयोग! या प्रयोगासाठी संयुक्त अरब अमिरातीत पुरेशा प्रमाणात ढग आहेत असं संशोधकांचं म्हणणं आहे. अर्थात या प्रयोगाची सफलताही शंभर टक्के नाही. कारण ढगांना शॉक दिला म्हणजे प्रत्येकवेळी त्यातून पाऊस पडेलच असं नाही. कृत्रिम पावसाच्या प्रयोगात दिवसेंदिवस वाढ होत आहे. ही प्रणाली अमेरिकेनं सर्वात पहिल्यांदा १९४५ मध्ये विकसित केली. त्यानंतर अनेक देशांत याचे वेळोवेळी प्रयोग झाले. सध्या पन्नासपेक्षा अधिक देश या प्रयोगाद्वारे ‘दुष्काळात पाऊस’ पाडत आहेत!..

टॅग्स :Dubaiदुबई