शहरं
Join us  
Trending Stories
1
एकनाथ शिंदे विधानसभा निवडणूक लढणार नव्हते, पण...; नरेश म्हस्केंचा गौप्यस्फोट
2
"उगाच काही सांगायचं, पटेल असं तरी..."; विरोधकांच्या योजना किती कोटींपर्यत जातायत? अजित दादांनी गणितच सांगितलं
3
प्रयागराजमध्ये महाकुंभ मेळ्याच्या बैठकीत राडा; साधुसंतांनी एकमेकांवर चालविल्या लाथाबुक्क्या
4
"याबाबत फडणवीस यांचं काय मत आहे?"; फोटो दाखवत पृथ्वीराज चव्हाणांचा सवाल
5
नवऱ्याला सोडलं अन् बॉयफ्रेंडशी लग्न ठरवलं; वधू वाट पाहत होती पण वरात आलीच नाही, कारण...
6
भारतीय अधिकाऱ्यांनी घेतली अफगाणी संरक्षण मंत्र्याची भेट; पाकिस्तानची उडाली झोप...
7
धक्कादायक! लॉरेन्स बिश्नोई अन् दाऊद इब्राहिमच्या फोटोंचे टी-शर्ट;फ्लिपकार्टसह 'या' साईटविरोधात गुन्हा दाखल
8
टेम्पो-कारचा भीषण अपघात; आईसह दोन लेकी, नातीचा जागीच मृत्यू
9
"सरकारचे शेवटचे १५ दिवस; मविआ भाजपासारखी फसवणूक करणार नाही", काँग्रेसचा टोला
10
निकालानंतर सत्तेची समीकरणं बदलणार?; ; अजित पवार गटाच्या आणखी एका नेत्याचा दावा
11
वंदे भारतने मुंबई सुरतला जोडणार; फायद्यातील ट्रॅक ठरण्याची शक्यता, ट्रायल पूर्ण
12
निर्लज्जपणाचा कळस! ऋतुराज पंचांसह खेळाडूंवर संतापला; 'महाराष्ट्रा'साठी आवाज उठवला
13
संगीता ठोंबरेंचा शरद पवारांच्या राष्ट्रवादीत प्रवेश; राज्य पातळीवर मिळाली मोठी जबाबदारी!
14
'हंटर' मधील बोल्ड सीन्सवर सई ताम्हणकरचं भाष्य; म्हणाली, "कुटुंबियांना पचलंच नव्हतं पण..."
15
Maharashtra: "अजित पवार जोपर्यंत भाजपसोबत, तोपर्यंत एकत्र येणे..."; सुप्रिया सुळेंचं मोठं विधान
16
कमाल! IAS, IPS न होता वयाच्या २१ व्या वर्षी झाली मोठी अधिकारी; कोचिंगशिवाय पास केली UPSC
17
सेटवर शूटिंगदरम्यान सुनील शेट्टी जखमी, अ‍ॅक्शन सीन करताना बसला मार! आता प्रकृती कशी?
18
Vidhan Sabha 2024: उमरेडमध्ये 'पारवें'चे डबल इंजिन धावणार की, काँग्रेसचे 'दलित कार्ड' चालणार?
19
भारताविरूद्धच्या मालिकेआधी ऑस्ट्रेलियाला मोठा धक्का; दुखापतग्रस्त खेळाडूने मैदान सोडले!
20
शेअर बाजारात २ दिवसांत कमावलं, ते काही तासांत गमावलं! या सेक्टरमध्ये सर्वाधिक घसरण

चीनच्या महाकाय धरणामुळे पृथ्वीचे परिभ्रमण मंद गतीने होतंय?; जगावर परिणाम होणार, नासाने सांगितले

By ऑनलाइन लोकमत | Published: September 26, 2024 10:11 AM

चीनच्या महाकाय धरणामुळे पृथ्वीच्या फिरण्याच्या गतीवर परिणाम होत आहे का? याबाबत काही वैज्ञानिक पुरावेही समोर आले आहेत.

चीनच्या महाकाय धरणामुळे पृथ्वीच्या परिभ्रमणाची गती कमी झाल्याचे बोलले जात आहे. याबाबत आता काही वैज्ञानिक पुरावेही समोर आले आहेत. शास्त्रज्ञांच्या मते, चीनच्या हुबेई प्रांतातील यांगत्से नदीवर बांधण्यात आलेल्या थ्री गॉर्जेस नावाच्या या धरणामुळे पृथ्वीच्या परिभ्रमणावर परिणाम होत आहे. चीनचे हे धरण जगातील सर्वात मोठे धरण असून येथे वीजही मोठ्या प्रमाणावर निर्माण होते. हे उत्कृष्ट अभियांत्रिकीसाठी जगभरात प्रसिद्ध आहे. हे धरण बांधण्यासाठी दोन दशके लागली आणि २०१२ मध्ये ते पूर्ण झाले. थ्री गॉर्जेस धरण ७६६० फूट लांब आणि ६०७ फूट उंच आहे. हे जगातील सर्वात मोठे धरण आहे.

सर्व गुणवत्तेनंतरही, थ्री गॉर्जेस धरण सतत वादात आहे. या धरणामुळे पर्यावरणावर वाईट परिणाम तर झाला आहेच, पण सामाजिक त्रासाचे कारणही बनले आहे. धरणाच्या बांधकामामुळे येथील कोट्यवधी लोकांना विस्थापित व्हावे लागले. याशिवाय ६३२ चौरस किलोमीटर जमीन पुरामुळे बाधित झाली आहे. याचा परिणाम वन्यजीवांच्या अधिवासांवर आणि स्थानिक परिसंस्थेवर झाला.

थ्री गॉर्जेस धरणात ४० घन किलोमीटर पाणी साठविण्याची क्षमता असून या धरणातून २२,५०० मेगावॅट वीजनिर्मिती होऊ शकते. यामुळे लाखो लोकांच्या विजेच्या गरजा पूर्ण होतात. या धरणामुळे वीजनिर्मिती करण्याबरोबरच पूर नियंत्रित करण्याबरोबरच नद्यांचे जलवाहतूकही सुधारते. त्यामुळे चीनच्या व्यापक आर्थिक आणि संरचनात्मक धोरणाचा हा महत्त्वाचा भाग आहे.

पृथ्वीवर परिणाम कसा होतो?

याबाबत गेल्या काही दिवसापासून प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत. हा विषय पहिल्यांदा २००५ मध्ये नासाने उपस्थित केला होता. नासाच्या गोडार्ड स्पेस फ्लाइट सेंटरमधील भूभौतिकशास्त्रज्ञ डॉ. बेंजामिन फोंग चाओ यांच्या मते, धरणाच्या विशाल जलाशयात पृथ्वीच्या वस्तुमानाचे वितरण बदलण्यासाठी पुरेसे पाणी आहे. हे जडत्वाच्या क्षणाच्या तत्त्वावर आधारित आहे, जे वस्तुमानाचे वितरण एखाद्या वस्तूच्या घूर्णन गतीवर कसा परिणाम करते हे नियंत्रित करते.

चाओने गणना केली की, धरणाचा जलाशय एका दिवसाची लांबी सुमारे ०.०६ मायक्रोसेकंदांनी वाढवू शकतो. पृथ्वीचे परिभ्रमण कमी करण्याव्यतिरिक्त, धरण ग्रहाची स्थिती सुमारे २ सेंटीमीटर ने हलवू शकते. चाओच्या मते, ते जास्त नाही, पण मानवनिर्मित संरचनांसाठी ते खूप महत्वाचे आहे. हे बदल दैनंदिन जीवनातील फक्त क्षण असले तरी, मानवी अभियांत्रिकी तत्त्वतः ग्रहावर कसा परिणाम करू शकते हे ते दर्शवतात.

मानवी क्रियाकलापांचा पृथ्वीच्या परिभ्रमणावर परिणाम होऊ शकतो हा समज काही नवीन नाही. खरे तर नासाच्या शास्त्रज्ञांनी या दिशेने खूप आधी संशोधन केले होते. यानुसार भूकंपामुळे पृथ्वीच्या परिभ्रमणावर परिणाम होऊ शकतो. नासाच्या संशोधनानुसार, २००४ साली हिंद महासागरात मोठा भूकंप आणि त्सुनामी आली तेव्हाही हे घडले होते. या आपत्तीजनक घटनेमुळे टेक्टोनिक प्लेट्सवर मोठा परिणाम झाला आणि दिवसाची लांबी २.६८ मायक्रोसेकंदांनी कमी झाली. थ्री गॉर्जेस धरणाचा प्रभाव भूकंपापेक्षा खूपच कमी आहे.

टॅग्स :chinaचीनDamधरण