शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : अमित शाहांच्या विधानावरुन नवा वाद,संभाजीराजे छत्रपतींनी घेतला आक्षेप; नेमकं प्रकरण काय?
2
Maharashtra Election 2024: लोकसभेला 62 पैकी 43 मतदारसंघात काँग्रेसला मताधिक्य; विदर्भातील लढतीचं गणित कसं?
3
Athiya Shetty-K L Rahul: अथिया शेट्टीने दिली गुडन्यूज, लग्नानंतर एका वर्षातच पाळणा हलणार; शेअर केली पोस्ट
4
सरन्यायाधीशांचा आज शेवटचा वर्किंग डे; सुप्रीम कोर्टात 'असं' काय घडलं, सगळेच हसले
5
उद्धव ठाकरेंची मशाल घराघरांत-समाजासमाजात आग लावणारी; CM एकनाथ शिंदेंचा हल्लाबोल
6
"कॉम्प्रोमाईज करणारा पुढे यशस्वी होतो"; मुख्यमंत्रीपदाबाबत बोलताना अजितदादा म्हणाले, "आमचं टार्गेट..."
7
आवडत्या जागी फिल्डिंग न दिल्याने रुसून बसला; मग 'मुंबई इंडियन्स'च्या माजी खेळाडूला संघाने 'बसवला'
8
चंद्रचूड यांचा लास्ट वर्किंग डे संपला! सर्वांना वाकून नमस्कार करत म्हणाले, दुखावला असाल तर माफ करा...
9
सीएम सुक्खूंना मागविलेले समोसे सुरक्षा रक्षकांना वाटले गेले; CID चौकशी लावली, रिपोर्ट आला...
10
"प्रत्येक गड-किल्ल्यावर मशीद असायला हवी..."; काँग्रेस खासदाराची राज ठाकरेंवर टीका
11
शिवरायांचा भगवा झेंडा दरोडेखोरांच्या हातात शोभून दिसत नाही; उद्धव ठाकरे कडाडले
12
मनीषा कोईरालाने 'हीरामंडी 2' बद्दल दिलं अपडेट, दुय्यम भूमिका करण्याविषयी म्हणाली...
13
रामटेकच्या गडावरून कडेलोट कुणाचा? चौकसे, किरपान, मुळक यांनी वाढविले टेन्शन!
14
"तुमचा शत्रू जमिनीच्या मार्गाने येतोय"; राज ठाकरेंनी कुणाला दिला इशारा?
15
महायुतीचा मुख्यमंत्री कोण?, अमित शाहांनी दिले संकेत; एका विधानानं चर्चांना उधाण
16
Maharashtra Election 2024: "माफी मागा, अन्यथा...", डी के शिवकुमार यांचा महायुतीच्या नेत्यांना इशारा
17
बहिणीच्या लग्नात अनन्या पांडेने का घातला आईचा २१ वर्ष जुना ड्रेस? समोर आलं कारण
18
पृथ्वी शॉचा 'संघर्ष' कायम! मुंबईनेही दाखवला बाहेरचा रस्ता; ऑस्ट्रेलियन दिग्गजाने पत्राद्वारे दिला धीर
19
'महायुतीचे सरकार बनवायचे, देवेंद्र भाऊंना विजयी करायचे'; अमित शाहांनी पहिलीच सभा गाजवली, विरोधकांवर तोफ डागली
20
नजरेत क्रूरता, आवाजात निष्ठूरता.., 'संगीत मानापमान'मधील उपेंद्र लिमयेचं मोशन पोस्टर रिलीज

शिरोली दुमालातील ‘शेलारमामा’ दत्तू पाटील --सात दशके मर्दानी खेळ ठेवलाय जागता : शिवराज्याभिषेक दिनी रायगडावर प्रात्यक्षिक

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: June 06, 2018 8:46 PM

‘रायगडाच्या पयल्या पायरीवर पाय ठेवला की कधी एकदा गडावर पोचून तिथली माती कपाळावर माखून मर्दानी ख्योळ दाखवीन असं हुतंया..’ ८७ वर्षीय ‘शेलारमामां’चे हे बोल तरुणाईच्या अंगात दहा हत्तीचं बळ आणतात.

भरत बुटाले ।कोल्हापूर : ‘रायगडाच्या पयल्या पायरीवर पाय ठेवला की कधी एकदा गडावर पोचून तिथली माती कपाळावर माखून मर्दानी ख्योळ दाखवीन असं हुतंया..’ ८७ वर्षीय ‘शेलारमामां’चे हे बोल तरुणाईच्या अंगात दहा हत्तीचं बळ आणतात.शिवराज्याभिषेक दिनी गेली आठ वर्षे रायगड पायी चढणाऱ्या शिरोली दुमाला येथील दत्तू पाटील व मर्दानी खेळ यांचं नातं गेल्या सात दशकांचं आहे. ‘शेलारमामा’ ही पदवी त्यांना रायगडाच्या साक्षीनेच १९८०मध्ये जनसमुदायाने बहाल केली आहे.

पैलवानाला जशी लाल माती खुणावतेय, तशी पाटील यांना मर्दानी खेळाची शस्त्रं खुणावतात. मावळ्याची वेशभूषा परिधान करून खेळाचं प्रात्यक्षिक सादर करताना त्यांच्यातील चपळाई अनुभवता येते.दांडपट्टा फिरविणे असो, दांडपट्ट्याने लिंबू कापणे, लाठी-काठी फिरविणे, तलवारबाजी, पेटती समई डोक्यावर ठेवून समतोल साधत दोन्ही हातांत कारली घेऊन चौफेर फिरविणे, इट्यांनी १२ फुटांवरचं लक्ष्य अचूक टिपणं, दोरीला बांधलेली वीट फेकून ती परत हातात घेणं, दंड फळी, एकमोरी फळीवर संतुलन साधणं, भालाफेक, आदी कलांमध्ये ते माहीर आहेत. भारतीय स्वातंत्र्याच्या उंबरठ्यावर असताना वयाच्या १६व्या वर्षी पाटील यांच्यासह १० ते १२ जणांनी गोपाळ पाटील यांच्याकडून मर्दानी खेळाचे धडे घेतले. तो काळ ग्रामीण जनतेसाठी कसोटीची होता. काबाडकष्ट, हलाखीची परिस्थिती, शिक्षणाचा तर पत्ताच नाही, काळं हुलगं, नाचण्याच्या भाकरीबरोबर भिजवलेलं हिरवं उडीद खाऊन जगलेली ही माणसं. तेही पुरेसं नाही. तरीही इच्छाशक्ती, जिद्द आणि प्रामाणिक सराव ही बलस्थानं त्यांच्यातली रग कायम टिकवून आहे.

सडपातळ बांधा, भारदार मिशा, अंगात तीन बटणी शर्ट, विजार, खांद्यावर टॉवेल असं व्यक्तिमत्त्व असलेले दत्तू पाटील शेतात कुटुंबासह काबाडकष्ट करतात. खासदार संभाजीराजे यांच्या आग्रहास्तव २००९ पासून ते शिवराज्याभिषेक सोहळ्याला रायगडावर जातात. तेथे त्यांच्या मर्दानी खेळाचा थरार अनुभवयास मिळतो.मर्दानी खेळाची जवळजवळ सर्वच शस्त्रं पाटील यांच्याकडे आहेत. त्याद्वारे त्यांनी शिरोलीतील १००वर युवक-युवतींना मर्दानी खेळ शिकविला आहे. असा हा अवलिया यावर्षीही मर्दानी खेळाचा थरार दाखविण्यासाठी शिवराज्याभिषेक दिनाच्या आदल्या दिवशीच पोहोचला आहे.मर्दानी खेळाचे साहित्यदांडपट्टा, तलवारी, ढाल, इट्या, भाला, समई, लाठी-काठी, इच्या, काठी बंदाटी, जोडी बंदाटी, डबल दंड अशी अनेक प्रकारची शिवकालीन शस्त्रं दत्तात्रय पाटील यांच्या घरी पाहावयास मिळतात. 

खासदार संभाजीराजांमुळंच मला माझ्यातला मर्दानी खेळ मुंबई, दिल्लीपर्यंत दाखवायला मिळाला. आताच्या पोरांनीही मर्दानी खेळ शिकून शिवाजी महाराजांचं नाव जागवत ठेवायला पाहिजे.- दत्तात्रय पाटील