शहरं
Join us  
Trending Stories
1
मुख्यमंत्रि‍पदाचा निर्णय झाला का? बैठकीनंतर एकनाथ शिंदेंनी दिली महत्त्वाची माहिती
2
महाराष्ट्राच्या मुख्यमंत्रिपदी काेण? दिल्ली दरबारी अडीच तास खलबते; २ डिसेंबरला शपथविधी!
3
Today Daily Horoscope: जाणून घ्या, कसा असेल आजचा दिवस, काय सांगते तुमची राशी?
4
Tata Sons वर गंभीर आरोप, RBI ला कायदेशीर नोटीस... काय आहे संपूर्ण प्रकरण?
5
उत्तरेतील वारे, महाराष्ट्र गारठला; अनेक शहरांचा पारा आला १५ अंश सेल्सिअसखाली 
6
पदवी अभ्यासक्रम अवधी कमी-जास्त करता येणार; विद्यार्थ्यांसाठी UGC ची नवीन योजना काय?
7
भाजपच्या अभूतपूर्व यशाचे ‘रहस्य’ काय?; 'सागर' बंगल्यावर पडद्यामागे घडलेल्या गोष्टी
8
कुजबुज! निकाल लागले, आचारसंहिता संपली तरीही विजयी मिरवणूक नाही, कारण... 
9
नव्या ‘एलएनजी’ बस मुंबईत धावणार की नाशिकमध्ये?; प्रतिगाडी ५.१५ लाखांचा खर्च अपेक्षित
10
कोस्टल रोडचा खर्च १३०० कोटींनी वाढला; एकूण खर्च गेला १४ हजार काेटींवर
11
धक्कादायक! ‘लिव्ह-इन पार्टनर’चे केले ५० तुकडे अन् प्राण्यांना खाण्यासाठी टाकले
12
समुद्रतळातून काढला तब्बल ३०० किलो प्लास्टिक कचरा; भारतातील पहिलाच प्रयोग मालवणमध्ये यशस्वी
13
जमीन व्यवहारातील फसवणूक आता टळणार; राज्यात 'ॲग्रिस्टॅक' योजना राबवणार
14
‘जात’ जाते कधी, येते कधी?; सर्वोच्च न्यायालयाचा निकाल नवे आकलन देणारा ठरलाय
15
सोशल मीडियाच्या राक्षसाने मुलांना गिळू नये, म्हणून...
16
मलिकांवरील गुन्ह्याच्या तपासाची माहिती द्या; उच्च न्यायालयाचे पोलिसांना निर्देश
17
मनसेच्या पराभूत उमेदवारांना राज ठाकरेंनी दिली उमेद; अडचणी समजावून घेत साधला संवाद
18
पत्रकारानं थेट प्रश्न विचारला, अजित दादांनी मिश्किल उत्तर दिलं; म्हणाले, "मी काही ज्योतिष नाही..."! नेमकं काय घढलं?
19
मोठा दावा! एकनाथ शिंदे उपमुख्यमंत्री पदही स्वीकारणार नाहीत; शिंदे गटातून कोण होणार नेता...

लाखोळी डाळ विक्रीवरील बंदी उठली

By admin | Published: August 27, 2016 6:30 PM

गतवर्षी लाखोळी डाळ विक्री व पेरणीवरील बंदी उठविण्यात आली आहे; परंतु दहा वर्षांआतील संशोधित बियाणेच उपलब्ध नसल्याने यावर्षी लाखोळी डाळ लागवडीचे क्षेत्र वाढण्याची शक्यता नाही

- राजरत्न सिरसाट / ऑनलाइन लोकमत
संशोधित बियाणे नसल्याने क्षेत्रावर मर्यादा
अकोला, दि. 27 - गतवर्षी लाखोळी डाळ विक्री व पेरणीवरील बंदी उठविण्यात आली आहे; परंतु दहा वर्षांआतील संशोधित बियाणेच उपलब्ध नसल्याने यावर्षी लाखोळी डाळ लागवडीचे क्षेत्र वाढण्याची शक्यता नाही.
 
देशांतर्गत डाळवर्गीय पिकांचे क्षेत्र कमी असून, मानवाला लागणारी पूरक प्रथिने तूर डाळीसह इतर डाळींमध्ये असल्याने देशातील लोकसंख्येची गरज बघून, डाळींची आयात केली जात आहे. डाळींची गरज भागविण्यासाठी या पिकांचे देशांतर्गत क्षेत्र वाढविण्यावर भर देण्यात येत आहे. यात एकेकाळी उत्पादन व खाण्यावर बंदी घातलेल्या लाखोळी डाळीचा उपयोग वाढविण्यावर आता भर देण्यात येत आहे.
 
लाखोळी डाळीचे राज्यात ७५ हजार हेक्टरच्या जवळपास क्षेत्र आहे. विदर्भात यातील ३० ते ४० हजार हेक्टर क्षेत्र आहे. विदर्भात आजही पारंपरिक लाखाची डाळ धान काढण्याच्या पंधरा दिवस अगोेदर शेतात फेकून दिली जाते. याच फेकलेल्या डाळीचे उत्पादन धान उत्पादक शेतकरी घेत आहेत. डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाच्या कडधान्य संशोधन विभागातर्फे शेतकºयांना मात्र नवे संशोधित, कमी विषाक्त असलेले वाण पेरणीसाठी वापरण्याची शिफारस केली जात असल्याचे स्पष्ट केले आहे. परंतु शेतकºयांना संशोधित वाण मिळत नसल्याने शेतकरी आजही पारंपरिक लाखोळी डाळीचाच पेरणीसाठी वापर करीत आहेत.
 
- धोका कायम
लाखोळी डाळीमुळे अर्धांगवायूचा धोका असल्याने गेली तीन दशके या डाळीच्या विक्रीवर बंदी घालण्यात आली होती. तथापि गतवर्षी भारतीय वैद्यक संशोधन परिषदेने या डाळीवरील बंदी उठवली आहे, असे असले तरी काही कृषिशास्त्रज्ञ मात्र अद्यापही या डाळीमुळे अर्धांगवायूचा धोका असल्याचा इशारा देत आहेत; पण एका दशकापासून लाखोळी डाळीवरील बंदी उठविण्यासाठी लढा देणारे डॉ. शांतीलाल कोठारी हे ही डाळ खाण्यासाठी निर्धोक असल्याचे ठामपणे सांगत आहेत.
 
 - नवीन वाण विकसित पण बियाणे नाही!
भारतीय कृषी संशोधन परिषदेच्या पुसा येथील डाळवर्गीय संशोधन संस्थेने व छत्तीसगड कृषी विद्यापीठाने नवे संशोधन करू न कमी विषाक्त (न्यूरोटॉक्सिकअ‍ॅसिड) असलेल्या लाखोळीच्या डाळीचे वाण विकसित केले आहे; परंतु पेरणीसाठी दहा वर्षाआतील संशोधित बियाणेच उपलब्ध नसल्याच्या तक्रारी शेतकरी करीत आहेत.
 
- विदर्भात तीन लाखांवर असलेले लाखोळी डाळीचे क्षेत्र बंदी घातल्यानंतर कमी झाले. तीन दशके विक्री व खाण्यावर प्रतिबंध होता. पण, गतवर्षी  विक्रीवरील बंदी उठवण्यात आली आहे. आता या डाळीचे क्षेत्र वाढेल.
- डॉ. के.बी. वंजारी,  ज्येष्ठ कडधान्य डाळवर्गीय संशोधक, नागपूर.