शहरं
Join us  
Trending Stories
1
IPL Auction 2025: युजवेंद्र चहलला १७७ % 'अप्रेझल'! बनला सर्वात महागडा स्पिनर, पंजाब किंग्जने घेतलं संघात
2
"...त्यामुळे महिलांनी आमच्या विरोधात मतदान केलं"; निकालानंतर शरद पवारांची पहिली प्रतिक्रिया
3
महायुतीच्या विजयात CM योगींची किती मोठी भूमिका? चंद्रशेखर बावनकुळे म्हणतात...
4
"काय झालं हेच आम्हाला कळेना...;" निवडणूक निकालाच्या दुसऱ्या दिवशी काँग्रेसनं सांगितला पुढचा प्लॅन
5
IPL Auction 2025: व्वा पंत... मानलं ! अवघ्या १५ मिनिटात इतिहास बदलला, रिषभ सर्वात महागडा खेळाडू ठरला!!
6
विधानसभा संपल्या, आता विधान परिषदेवर लक्ष; महायुतीच्या कोणत्या 6 नेत्यांना लागणार लॉटरी?
7
TATA IPL Auction 2025 Live: भारतीय खेळाडूंचा लिलावात बोलबाला; पंत, अय्यर अन् चहल यांच्यावर पैशांचा पाऊस
8
बनावट ASP बनून फिरली, पोलिसांनी केलं सॅल्यूट; एक छोटीशी चूक होताच झाली पोलखोल
9
"नियोजनाप्रमाणे प्रचार केला नाही"; काँग्रेस नेत्याने शरद पवार-ठाकरेंवर फोडलं पराभवाचे खापर
10
IPL Auction 2025: इतिहास घडला! श्रेयस अय्यर ठरला सर्वात महागडा खेळाडू! पंजाब किंग्जने मारली बाजी
11
Maharashtra Vidhan Sabha Election Result 2024 :'बाज की असली उड़ान बाकी है'; मुख्यमंत्रि‍पदाच्या चर्चेदरम्यान देवेंद्र फडणवीसांचा व्हिडीओ व्हायरल
12
"इतका लीड घेतला की पेट्या कमी पडल्या"; विक्रमी मताधिक्यानंतर धनंजय मुंडेंचे फडणवीसांकडून कौतुक
13
ज्या पार्टीचा एकच आमदार जिंकला; तोही म्हणाला, राजीनामा देणार!
14
IPL 2025 Auction : १८ कोटींच पॅकेज नाकरणाऱ्या KL Rahul साठी DC नं किती कोटी मोजले ?
15
IPL Auction 2025 : प्रीतीनं हाणून पाडला काव्या मारन यांचा डाव; अर्शदीप RTM सह १८ कोटींसह पुन्हा PBKS च्या ताफ्यात
16
IPL 2025 Auction : नेहरानं हेरला Jos Buttler चा चेहरा; GT च्या संघानं लगेच पर्समधून काढली एवढ्या कोटींची रक्कम
17
संभलमध्ये मशिदीच्या सर्व्हेदरम्यान हिंसाचार, जाळपोळ, दगडफेक, २ जणांचा मृत्यू 
18
"संजय राऊत वेडे, त्यांना मेंटल हॉस्पिटलमध्ये दाखल केलं पाहिजे’’, शिंदेंच्या आमदाराची जीभ घसरली
19
भयंकर! इन्स्टावर मैत्री, बॉयफ्रेंडसोबत लग्न करण्यासाठी ५ वर्षांच्या लेकीचा काढला काटा अन्...

भारतीय नागरी सेवा पूर्व परीक्षा

By admin | Published: February 26, 2017 2:14 AM

नागरी सेवा मुख्य परीक्षेसाठी योग्य उमेदवार निवडणे हा नागरी सेवा पूर्व परिक्षेचा उद्देश असतो. पूर्व परीक्षा वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी स्वरूपाची असते.

- प्रा. राजेंद्र चिंचोले

नागरी सेवा मुख्य परीक्षेसाठी योग्य उमेदवार निवडणे हा नागरी सेवा पूर्व परिक्षेचा उद्देश असतो. पूर्व परीक्षा वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी स्वरूपाची असते. नागरी सेवा परीक्षेला प्रत्येकी २०० गुणांचे सामान्य अध्ययन व सी सॅट हे दोन पेपर असतात. प्रत्येक पेपरचा कालावधी दोन तासांचा असतो. दोनही पेपरच्या प्रश्नपत्रिका हिंदी आणि इंग्रजी भाषेत असतात. कालचाचणी (सी सॅट) या पेपरचे गुण मुख्य परीक्षेच्या निवडणीसाठी गृहित धरले जात नाहीत. मात्र, सीसॅट या पेपरमध्ये उमेदवारांनी २०० पैकी ६६ म्हणजे ३३ टक्के गुण मिळविणे आवश्यक असते. सामान्य अध्ययन या २०० गुणांच्या पेपरमध्ये मिळालेल्या गुणांच्या आधारे मुख्य परीक्षेला प्रवेश दिला जातो. या परीक्षेत निगेटिव्ह मार्किं ग सीस्टिम असून, प्रत्येकी चुकीच्या उत्तरासाठी १/३ एक तृतीयांश (०.३३३३) गुण वजा केले जातात.सामान्य अध्ययन हा नागरी सेवा पूर्व परीक्षेचा पहिला पेपर असून, भारतीय इतिहास, राष्ट्रीय भूगोल, भारतीय अर्थव्यवस्था, सामाजिक विकास, पर्यावरण, जैवविविधता, हवामान बदल, राष्ट्रीय व आंतराष्ट्रीय चालू घडामोडी, विज्ञान, तंत्रज्ञान या विषयांचा यात समावेश असतो. या पेपरमध्ये एकूण १०० प्रश्न प्रत्येकी २ गुणांसाठी विचारले जातात.कलचाचणी (सी सॅट) हा नागरी सेवा पूर्व परीक्षेचा दुसरा पेपर असून, आकलन क्षमता, तर्कशुद्धता, पृथक्करण क्षमता, निर्णय क्षमता, बौद्धिक क्षमता, गणितीय क्षमता, इंग्रजी भाषा क्षमता, समस्या निवारण क्षमता, व्यवस्थापकीय अभिवृत्ती क्षमता परीक्षण या घटकांचा यात समावेश असतो. या पेपरमध्ये एकूण ८० गुण प्रत्येकी २.५ गुणांसाठी विचारले जातात. पहिल्या पेपरमध्ये चांगले गुण मिळूनसुद्धा, कलचाचणी (सी सॅट)मध्ये कट आॅफ गुण (६६ गुण) मिळविण्यात अपयश आल्यामुळे बरेच विद्यार्थी पूर्व परीक्षेत अनुत्तीर्ण होतात.पूर्व परीक्षेच्या तयारीसाठी एनसीईआरटी (NCERT) च्या इ. ५ वी ते १२ वी पाठ्यपुस्तकांचा सखोल अभ्यास करणे आवश्यक आहे. योजना, कुरुक्षेत्र ही मासिके, वर्तमानपत्रे यांचा अभ्यास आवश्यक आहे. सामान्य अध्ययनाच्या अभ्यासासाठी आवश्यक पुस्तके १) ब्रिफ हिस्टरी आॅफ मॉडर्न इंडिया-स्पेक्ट्रम २) बिपीन चंद्रा यांचे मॉडर्न हिस्ट्री ३) लक्ष्मीकांत यांचे इंडियन पॉलिटी ४) रमेशसिंग यांचे इंडियन इकॉनॉमी ५) इकॉनॉमिक सर्वे २०१६ ६) तामिळनाडू पाठ्यपुस्तक मंडळाचे आर्ट अँड कल्चर ७) माजिद हुसेन यांचे जॉग्रफी ८) इंडिया इअर बुक अभ्यासणे गरजेचे आहे. तसेच www.indightiasonindia.com, www.iasbaba.com

www.byjucalsses/ias.com  या वेबसाइट उपयुक्त आहेत.कलचाचणी (सी सॅट)च्या अभ्यासासाठी १) टी.एम.एच.चे सॅट म्यॅन्युअल २) अग्रवाल यांचे क्वॉटिटेटिव्ह टेस्ट ३) अरिहंत पब्लिकेशनचे व्हर्बल अँड नॉन व्हर्बल ४) टायरा व कुंदन यांचे सीसॅट ही पुस्तके उपयुक्त ठरतात. पूर्व परीक्षेच्या तयाीसाठी संकल्पनात्मक दृष्टिकोन, विशेष तंत्राचा अवलंब आवश्यक आहे. प्रत्येक उमेदवाराने दोन्ही पेपरमधील आवडीचे विषय, क्षमता, कच्चे दुवे यांचा अभ्यास केला पाहिजे. त्याप्रमाणे, वेळेचे नियोजन, सराव पेपर सोडवणे महत्वाचे असून, तज्ज्ञ व्यक्तींचा सल्ला घेणे अत्यावश्यक आहे.