शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: काटेवाडीत पाडवा का साजरा करणार? अजित पवारांनी कारणच सांगितलं, म्हणाले...
2
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : सांगली विधानसभेत महाविकास आघाडीला धक्का! जयश्री पाटील निवडणूक लढवण्यावर ठाम
3
Maharashtra Election 2024: नाशिक पूर्वमध्ये थेट सामना; अन्य तीन मतदारसंघात तिरंगी, चौरंगी लढत
4
Muhurat Trading : मुहूर्त ट्रेडिंगनंतर तेजीसह बाजार बंद, 'या' १० शेअर्समध्ये जोरदार खरेदी, गुंतवणूकदारांनी कमावले ४ लाख कोटी
5
Mumbai Crime: फटाके फोडण्याच्या वादातून तरुणाची हत्या, मुंबईतील धक्कादायक घटना
6
जरांगेंच्या यादीला ओबीसींची यादी तयार, जो तो उठतोय त्यांनाच भेटायला जातोय; लक्ष्मण हाकेंनी रणशिंग फुंकले
7
किंग कोहलीची 'विराट' चूक; मैदानात थांबण्यापेक्षा चोरटी धाव घेण्याच्या नादात फसला (VIDEO)
8
पोस्टर'वार'! योगी आदित्यनाथ यांच्या 'बटेंगे तो कटेंगे'ला अखिलेश यादवांकडून पलटवार
9
भीषण! पाकिस्तानमध्ये मोठा बॉम्बस्फोट; ५ शाळकरी मुलं आणि एका पोलिसासह ७ जणांचा मृत्यू
10
'लॉरेन्स बिश्नोईने मला लवकर मारावे...', खासदार पप्पू यादव असं का म्हणाले?
11
IND vs NZ, 3rd Test Day 1 Stumps : फलंदाजांमुळे टीम इंडिया अडचणीत; ८६ धावांत गमावल्या ४ विकेट्स
12
"चुकीची चिठ्ठी काढणारा पोपट, आजपर्यंत...!"; शंभूराज देसाई यांचा संजय राऊतांना टोला
13
AUS vs PAK : "ऑस्ट्रेलियात पाकिस्तानने एक सामना जिंकला तर...", अक्रमने आपल्याच संघाची लाज काढली
14
मल्लिकार्जुन खरगेंनी कर्नाटक सरकारवर ताशेरे ओढले,मुख्यमंत्र्यांनी दिले स्पष्टीकरण; नेमकं प्रकरण काय?
15
ऐन सणासुदीच्या-निवडणुकीच्या काळात मावळ हादरले! पवन मावळातील ३० वर्षीय तरुणाची दगडाने ठेचून हत्या
16
Maharashtra Election 2024: दादा भुसे विरुद्ध अद्वय हिरे; दुभंगलेल्या शिवसेनेचे अस्तित्व पणाला
17
Washington Sundar वर का आली सहकाऱ्यांची जर्सी घालून खेळण्याची वेळ? जाणून घ्या त्यामागचं कारण
18
"माहिमची जागा भाजपाकडे असती तर एका मिनिटात निर्णय घेतला असता, आता..." बावनकुळेंचं मोठं विधान
19
ऐकावं ते नवलंच! हेमंत सोरेन यांचे वय 5 वर्षात 7 वर्षांनी वाढले, भाजपने साधला निशणा...
20
भाजपची 'चाणक्य नीती'? १७ इच्छुकांचे तिकीट पक्के; शिंदे गट-अजित पवार गटातून संधी!

भारतीय नागरी सेवा पूर्व परीक्षा

By admin | Published: February 26, 2017 2:14 AM

नागरी सेवा मुख्य परीक्षेसाठी योग्य उमेदवार निवडणे हा नागरी सेवा पूर्व परिक्षेचा उद्देश असतो. पूर्व परीक्षा वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी स्वरूपाची असते.

- प्रा. राजेंद्र चिंचोले

नागरी सेवा मुख्य परीक्षेसाठी योग्य उमेदवार निवडणे हा नागरी सेवा पूर्व परिक्षेचा उद्देश असतो. पूर्व परीक्षा वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी स्वरूपाची असते. नागरी सेवा परीक्षेला प्रत्येकी २०० गुणांचे सामान्य अध्ययन व सी सॅट हे दोन पेपर असतात. प्रत्येक पेपरचा कालावधी दोन तासांचा असतो. दोनही पेपरच्या प्रश्नपत्रिका हिंदी आणि इंग्रजी भाषेत असतात. कालचाचणी (सी सॅट) या पेपरचे गुण मुख्य परीक्षेच्या निवडणीसाठी गृहित धरले जात नाहीत. मात्र, सीसॅट या पेपरमध्ये उमेदवारांनी २०० पैकी ६६ म्हणजे ३३ टक्के गुण मिळविणे आवश्यक असते. सामान्य अध्ययन या २०० गुणांच्या पेपरमध्ये मिळालेल्या गुणांच्या आधारे मुख्य परीक्षेला प्रवेश दिला जातो. या परीक्षेत निगेटिव्ह मार्किं ग सीस्टिम असून, प्रत्येकी चुकीच्या उत्तरासाठी १/३ एक तृतीयांश (०.३३३३) गुण वजा केले जातात.सामान्य अध्ययन हा नागरी सेवा पूर्व परीक्षेचा पहिला पेपर असून, भारतीय इतिहास, राष्ट्रीय भूगोल, भारतीय अर्थव्यवस्था, सामाजिक विकास, पर्यावरण, जैवविविधता, हवामान बदल, राष्ट्रीय व आंतराष्ट्रीय चालू घडामोडी, विज्ञान, तंत्रज्ञान या विषयांचा यात समावेश असतो. या पेपरमध्ये एकूण १०० प्रश्न प्रत्येकी २ गुणांसाठी विचारले जातात.कलचाचणी (सी सॅट) हा नागरी सेवा पूर्व परीक्षेचा दुसरा पेपर असून, आकलन क्षमता, तर्कशुद्धता, पृथक्करण क्षमता, निर्णय क्षमता, बौद्धिक क्षमता, गणितीय क्षमता, इंग्रजी भाषा क्षमता, समस्या निवारण क्षमता, व्यवस्थापकीय अभिवृत्ती क्षमता परीक्षण या घटकांचा यात समावेश असतो. या पेपरमध्ये एकूण ८० गुण प्रत्येकी २.५ गुणांसाठी विचारले जातात. पहिल्या पेपरमध्ये चांगले गुण मिळूनसुद्धा, कलचाचणी (सी सॅट)मध्ये कट आॅफ गुण (६६ गुण) मिळविण्यात अपयश आल्यामुळे बरेच विद्यार्थी पूर्व परीक्षेत अनुत्तीर्ण होतात.पूर्व परीक्षेच्या तयारीसाठी एनसीईआरटी (NCERT) च्या इ. ५ वी ते १२ वी पाठ्यपुस्तकांचा सखोल अभ्यास करणे आवश्यक आहे. योजना, कुरुक्षेत्र ही मासिके, वर्तमानपत्रे यांचा अभ्यास आवश्यक आहे. सामान्य अध्ययनाच्या अभ्यासासाठी आवश्यक पुस्तके १) ब्रिफ हिस्टरी आॅफ मॉडर्न इंडिया-स्पेक्ट्रम २) बिपीन चंद्रा यांचे मॉडर्न हिस्ट्री ३) लक्ष्मीकांत यांचे इंडियन पॉलिटी ४) रमेशसिंग यांचे इंडियन इकॉनॉमी ५) इकॉनॉमिक सर्वे २०१६ ६) तामिळनाडू पाठ्यपुस्तक मंडळाचे आर्ट अँड कल्चर ७) माजिद हुसेन यांचे जॉग्रफी ८) इंडिया इअर बुक अभ्यासणे गरजेचे आहे. तसेच www.indightiasonindia.com, www.iasbaba.com

www.byjucalsses/ias.com  या वेबसाइट उपयुक्त आहेत.कलचाचणी (सी सॅट)च्या अभ्यासासाठी १) टी.एम.एच.चे सॅट म्यॅन्युअल २) अग्रवाल यांचे क्वॉटिटेटिव्ह टेस्ट ३) अरिहंत पब्लिकेशनचे व्हर्बल अँड नॉन व्हर्बल ४) टायरा व कुंदन यांचे सीसॅट ही पुस्तके उपयुक्त ठरतात. पूर्व परीक्षेच्या तयाीसाठी संकल्पनात्मक दृष्टिकोन, विशेष तंत्राचा अवलंब आवश्यक आहे. प्रत्येक उमेदवाराने दोन्ही पेपरमधील आवडीचे विषय, क्षमता, कच्चे दुवे यांचा अभ्यास केला पाहिजे. त्याप्रमाणे, वेळेचे नियोजन, सराव पेपर सोडवणे महत्वाचे असून, तज्ज्ञ व्यक्तींचा सल्ला घेणे अत्यावश्यक आहे.