शहरं
Join us  
Trending Stories
1
IPL Auction 2025: 'अनुभवी' अश्विनसाठी दोन जुने संघ भिडले, अखेर CSK ने RR ला दिली मात, कितीला विकत घेतलं?
2
'तरुण नेतृत्व उभारणार, घरी बसणार नाही', पराभवानंतर शरद पवार नव्या जोमाने कामाला लागले
3
IPL Auction 2025: Gujarat Titans ची शांतीत क्रांती! ३ मॅचविनर खेळाडूंना 'गपचूप' घेतलं ताफ्यात, पाहा कोण?
4
"योगी आदित्यनाथांच्या 'त्या' घोषणेमुळे...";'बटेंगे तो कटेंगे'वर शरद पवारांचे महत्त्वाचे विधान
5
"...त्यामुळे महिलांनी आमच्या विरोधात मतदान केलं"; निकालानंतर शरद पवारांची पहिली प्रतिक्रिया
6
IPL 2025 Auction : १८ कोटींच पॅकेज नाकरणाऱ्या KL Rahul साठी DC नं किती कोटी मोजले ?
7
"EVM बाबत माहिती नाही, पण लोक सांगतात की..."; पराभवानंतर शरद पवारांचे मोठं विधान
8
महायुतीच्या विजयात CM योगींची किती मोठी भूमिका? चंद्रशेखर बावनकुळे म्हणतात...
9
IPL Auction 2025: युजवेंद्र चहलला १७७ % 'अप्रेझल'! बनला सर्वात महागडा स्पिनर, पंजाब किंग्जने घेतलं संघात
10
"काय झालं हेच आम्हाला कळेना...;" निवडणूक निकालाच्या दुसऱ्या दिवशी काँग्रेसनं सांगितला पुढचा प्लॅन
11
TATA IPL Auction 2025 Live: व्यंकटेश अय्यरवर कोलकाताचा मोठा सट्टा; २३.७५ कोटींना घेतले विकत
12
IPL Auction 2025: व्वा पंत... मानलं ! अवघ्या १५ मिनिटात इतिहास बदलला, रिषभ सर्वात महागडा खेळाडू ठरला!!
13
विधानसभा संपल्या, आता विधान परिषदेवर लक्ष; महायुतीच्या कोणत्या 6 नेत्यांना लागणार लॉटरी?
14
बनावट ASP बनून फिरली, पोलिसांनी केलं सॅल्यूट; एक छोटीशी चूक होताच झाली पोलखोल
15
"नियोजनाप्रमाणे प्रचार केला नाही"; काँग्रेस नेत्याने शरद पवार-ठाकरेंवर फोडलं पराभवाचे खापर
16
IPL Auction 2025: इतिहास घडला! श्रेयस अय्यर ठरला सर्वात महागडा खेळाडू! पंजाब किंग्जने मारली बाजी
17
Maharashtra Vidhan Sabha Election Result 2024 :'बाज की असली उड़ान बाकी है'; मुख्यमंत्रि‍पदाच्या चर्चेदरम्यान देवेंद्र फडणवीसांचा व्हिडीओ व्हायरल
18
"इतका लीड घेतला की पेट्या कमी पडल्या"; विक्रमी मताधिक्यानंतर धनंजय मुंडेंचे फडणवीसांकडून कौतुक
19
ज्या पार्टीचा एकच आमदार जिंकला; तोही म्हणाला, राजीनामा देणार!
20
IPL Auction 2025 : प्रीतीनं हाणून पाडला काव्या मारन यांचा डाव; अर्शदीप RTM सह १८ कोटींसह पुन्हा PBKS च्या ताफ्यात

आंबोलीत हिरण्यकेशी नदीपात्रात आढळली माशाची नवीन प्रजात

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: October 16, 2020 10:27 AM

Schistura hiranyakeshi, fish, wildlife, Amboli hill station, sindhudurg, environment आंबोलीतील हिरण्यकेशी नदीपात्रातून गोड्या पाण्यातील या (Schistura hiranyakeshi)  स्चीस्टुरा हिरण्यकेशी माशाची नवीन प्रजात डॉ. प्रविनराज जयसिम्हन, शंकर बालसु ब्रमनिअन, तेजस ठाकरे या संशोधकांनी संशोधनाअंती जगाच्या समोर आणली आहे.

ठळक मुद्देआंबोलीत हिरण्यकेशी नदीपात्रात आढळली माशाची नवीन प्रजातडॉ. जयसिम्हन, शंकर ब्रमनिअन, तेजस ठाकरे यांचे संशोधन

आंबोली/कोल्हापूर : आंबोलीतील हिरण्यकेशी नदीपात्रातून गोड्या पाण्यातील या (Schistura hiranyakeshi)  स्चीस्टुरा हिरण्यकेशी माशाची नवीन प्रजात डॉ. प्रविनराज जयसिम्हन, शंकर बालसु ब्रमनिअन, तेजस ठाकरे या संशोधकांनी संशोधनाअंती जगाच्या समोर आणली आहे.

आंबोली हे गाव पश्चिम घाटामध्ये जैवविविधता दृष्ट्या अतिशय संपन्न व संवेदनशील समजल जात. या ठिकाणी नेहमीच विविध क्षेत्रातील संशोधकांकडून संशोधन करण्यात आली आहे.

यामध्ये विविध प्रकारचे बेडूक, साप, पक्षी, फुलपाखरे, वनस्पती यांच्या नवनवीन प्रजाती संशोधनाअंती जगाच्या समोर आली आहे. यातल्या काही प्रजाती तर जगाच्या पाठीवर केवळ आंबोलीमध्ये सापडतात, त्यामध्येच आणखी एक म्हणजे या गोड्या पाण्यातील माशाची भर पडली आहे.

हिरण्यकेशी कुंडामध्ये सापडल्याने माशाला नदीचेच नाव

हा मासा सध्यातरी हिरण्यकेशी येथील उगमापाशी असलेल्या कुंडामध्ये आढळून आलेला आहे. अद्याप या माशाची नोंद इतरत्र कुठेही आढळून आलेली नाही. हा मासा हिरण्यकेशी नदी पात्रात सापडल्याने या माशाला या नदीच्याच नावावरून हे स्चीस्टुरा हिरण्यकेशी (Schistura hiranyakeshi)  असे नामकरण करण्यात आले आहे.

आंबोलीच्या नावांमध्ये या संशोधनामुळे आणखी एक मानाचा तुरा रोवला गेला आहे. मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांचे धाकटे चिरंजीव तेजस ठाकरे हेही या संशोधनात सहभागी असल्याने महाराष्ट्रातील विविध संशोधकांकडून आनंद व्यक्त होत आहे.

तेजस ठाकरेंचे आंबोलीत संशोधन

आंबोलीत आढळलेल्या या दुर्मीळ माशाविषयी ‘ॲक्वा इंटरनॅशनल जर्नल ऑफ इक्थिऑलॉजी’मध्ये संशोधनपर प्रबंध प्रसिद्ध झाला आहे.

मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांचे कनिष्ठ चिरंजीव तेजस यांना राजकारणापेक्षा पर्यावरण, जंगलात फिरणे, विशेषत: सरपटणाऱ्या प्राण्यांमध्ये जास्त रुची आहे. ते संशोधक आहेत. आंबोली परिसरात २००५ पासून त्यांनी २० प्रजातींचा शोध लावला आहे. त्यांतील सरपटणाऱ्या चार प्राण्यांचा शोध त्यांच्या नावे आहे.

 

गेली काही महिने मी या विषयावर मत्स्यछायाचित्रे टिपणारे शंकर बालसुब्रह्मण्यम‌् आणि तरुण आणि समर्पित मत्स्यवैज्ञानिक डॉ. प्रवीणराज जयसिम्हण यांच्यासोबत काम करीत आहे. आंबोली येथील प्राचीन हिरण्यकश्यपू मंदिराच्या आवारात असलेल्या नैसर्गिक कुंडात हा अनोखा मासा आढळला आहे. सुवर्णकेशसंभाराला संस्कृतमध्ये ‘हिरण्यकेशी’ म्हटले जाते. पूर्ण वाढीच्या माशामध्ये हा सुवर्णरंग दिसतो; म्हणून या माशाला या नदीचे नाव दिले आहे. सह्याद्रीच्या रांगांमध्ये असलेले हे वैभव आपण जतन केले पाहिजे.- तेजस ठाकरे, संशोधक.

टॅग्स :environmentपर्यावरणwildlifeवन्यजीवAmboli hill stationआंबोलि हिल स्टेशनsindhudurgसिंधुदुर्ग