शहरं
Join us  
Trending Stories
1
मोठी बातमी: दोन्ही उपमुख्यमंत्र्यांच्या उपस्थितीत एकनाथ शिंदेंनी दिला मुख्यमंत्रिपदाचा राजीनामा
2
मुख्यमंत्रिपदासाठी देवेंद्र फडणवीस यांच्या नावावर शिक्कामोर्तब? दिल्लीत झाला निर्णय, सूत्रांची माहिती
3
HDFC Life Insurance Data Leak : 'या' दिग्गज लाइफ इन्शुरन्स कंपनीचा डेटा लीक; तुम्ही तर नाही आहात ना पॉलिसी होल्डर?
4
Chinmoy Krishna Das: बांगलादेशात चिन्मय कृष्णा दास यांना अटक, प्रकरण काय?
5
धक्कादायक! नर्स बनून आल्या अन् ब्लड टेस्टच्या बहाण्याने चोरलं बाळ; घटना सीसीटीव्हीत कैद
6
घडामोडींना वेग; एकनाथ शिंदेंच्या आजी-माजी खासदारांनी मोदींकडे मागितली भेटीची वेळ 
7
"बंदुका हिसकवा, पोलिसांना पळून जावू देवू नका’’, जमावातून दिली जात होती चिथावणी, संभल हिंसाचाराबाबतच्या FIRमधून धक्कादायक माहिती समोर   
8
पारंपरिक पद्धतीने होणार नागा चैतन्य-शोभिताचा लग्नसोहळा, तब्बल ८ तास चालणार सर्व विधी
9
बकिंगहॅम पॅलेसपेक्षाही मोठा महाल; जगातील सर्वात मोठं खासगी निवासस्थान, कोण आहेत राधिकाराजे गायकवाड?
10
मराठी येत नाही, माफी मागणार नाही, हिंदीत बोला; रेल्वे कर्मचाऱ्याने घातला वाद
11
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : मुख्यमंत्री निवासस्थावरील एकनाथ शिंदेंच्या नावाची पाटी आधी काढली, पुन्हा लावली; चर्चांना उधाण
12
अनुषाने 'लव्ह यू' म्हणत भूषणच्या वाढदिवसानिमित्त केली पोस्ट; चाहते म्हणाले, "आता लग्नच करा..."
13
Maharashtra Assembly Election Result 2024: मुख्यमंत्रिपद टिकवण्यासाठी एकनाथ शिंदे प्रयत्नशील; भाजपा नेते देवेंद्र फडणवीसांसाठी आग्रही
14
तुमचं Pan Card निरुपयोगी होणार का? QR कोडसह नवीन कार्ड कसं मिळवायचं, जाणून घ्या तुमच्या प्रश्नांची उत्तरं
15
IPL 2025 : कोणत्या खेळाडूला किती भाव मिळाला? सर्व १० संघांची संपूर्ण यादी एका क्लिकवर
16
नागा चैतन्यशी घटस्फोटावर समांथाने ३ वर्षांनी सोडलं मौन, म्हणाली- "माझ्याबद्दल खोट्या गोष्टी सांगितल्या गेल्या..."
17
Essar समूहाचे सह-संस्थापक शशी रुईया यांचं निधन; ८० व्या वर्षी घेतला अखेरचा श्वास
18
चंदिगडमध्ये रॅपर बादशाहच्या नाईट क्लबमध्ये स्फोट; खंडणीच्या उद्देशाने स्फोट, पोलिसांचा दावा
19
अरेरे! १.२५ लाख पगार, नवरदेवाने दाखवली सॅलरी स्लीप पण ऐनवेळी नवरीने दिला नकार, कारण...
20
Maharashtra Election: 'या' १२ मतदारसंघात बसपा, वंचित व मनसेपेक्षा अपक्ष उमेदवार ठरले भारी!

भातशेतीसाठी सगुणा तंत्र फायदेशीर

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: October 09, 2018 11:44 AM

ग्रासरुट इनोव्हेटर : काशीनाथ खोले नेरळ येथील कृषीतज्ज्ञ चंद्रशेखर भडसावळे यांच्या सहवासात आले आणि त्यांच्याकडून त्यांनी सगुणा शेतीचे धडे मिळविले.

- हेमंत आवारी (अकोले, जि.अहमदनगर)

सहा वर्षांपासून  शेताची नांगरणी, वखरणी नाही. रोप नाही. पहिला पाऊस पडला की, खाचरात गादी वाफ्यावर भाताचे बी एका ओळीत टोबायचे. पावसाच्या पाण्यावर नैसर्गिक सेंद्रिय शेती पिकवायची अन् उत्पादन खर्च कमी करून पारंपरिक भातशेतीपेक्षा दुपटीने जास्त उत्पादन घ्यायचे, ही किमया ‘सगुणा’ तंत्रामुळे साधली. पेंडशेत शिवारात काशीनाथ खोले या आदिवासी शेतकऱ्याने सगुणा पद्धतीने भातशेती फुलविली आहे. काशीनाथ खोले नेरळ येथील कृषीतज्ज्ञ चंद्रशेखर भडसावळे यांच्या सहवासात आले आणि त्यांच्याकडून त्यांनी सगुणा शेतीचे धडे मिळविले. २०१३ ला त्यांनी सगुणाची कास धरली.

पूर्वी रानात दोन अडीच पोती पेरली की दहा बारा पोते उत्पादन मिळायचे. आता सगुणामुळे नांगरणी बंद झाल्याने बैलं विकून टाकले. गाळ करण्याचा प्रश्न राहिला नाही. गादी वाफे करायचे. त्यावर टोभणी यंत्राने शिस्तबद्ध भात टोभायचे. एकरी १० ते १२ किलोत लागवड पूर्ण होते. दोन ओळीत अंतर असल्याने शेतात मोकळे वावरता येते. लावणीचा मजुरी खर्च कमी झाला. तण काढून गाडल्याने सेंद्रिय खत मिळते. गांडूळ खतामुळे जमीन भुसभुशीत राहते. ‘शेण, गोमूत्र, दही, गूळ, डाळीचे पीठ’यापासून तयार केलेले ‘जिवामृत’ फवारले की कीड नियंत्रण होते. पाणी कमी लागते. रबीत टोभूनच हरभरा, वाटाणे, मसूर पीक घेता येते. भाताची खोड तशीच असली तरी ती सडतात आणि खत मिळते.

सहा एकरवर सगुणाबाग उभारली असून, सध्या पारंपरिक वाण काळभात, जीरवेल, कोळपी तसेच इंद्रायणी, फुलेराधा वाण उभे आहेत. एकरी २२ ते २४ क्ंिवटल भात उत्पादन होते. हातसडीचा काळभात १२५ रुपये तर इंद्रायणी ६० रुपये किलोने विकला. २५ गुंठ्यात दीड क्ंिवटल हरभरा, वाटाणा व मसूर प्रत्येकी ५० किलो उत्पादन मिळाले. आपली ही शेती बघून तालुक्यातील इतर गावातील ७५ शेतकरी सगुणा शेतीकडे वळाले, असे खोले सांगतात.

टॅग्स :FarmerशेतकरीagricultureशेतीAgriculture Sectorशेती क्षेत्र