शहरं
Join us  
Trending Stories
1
भाजपची मोठी घोषणा! मुंबईत मनसेच्या या उमेदवाराला पाठिंबा; पूर्ण ताकदीने प्रचार करणार
2
लाडक्या बहि‍णींना महिन्याला ₹2100, शेतकऱ्यांना कर्जमाफी अन्..CM शिंदेंच्या 10 मोठ्या घोषणा
3
मुंब्र्यात छत्रपती शिवाजी महाराजांचे मंदिर उभारा; फडणवीसांचं उद्धव ठाकरेंना आव्हान
4
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: कोल्हापूर उत्तरमधील काँग्रेसचा उमेदवार ठरला; सतेज पाटलांसमोर शाहू महाराजांची घोषणा
5
IPL २०२५ च्या मेगा लिलावाचे शहर ठरले; या तारखांना सौदीत २०४ खेळाडू निवडले जाणार
6
Uddhav Thackeray: शिंदेंना वाटले तर चिन्ह द्या, पण शिवसेना माझीच राहणार; उद्धव ठाकरेंचे मोठे वक्तव्य
7
मावळात राज ठाकरेंनी मोठा निर्णय घेतला; अजित पवार गटाच्या बंडखोर उमेदवाराला पाठिंबा जाहीर
8
गुजरातच्या आणंदमध्ये बुलेट ट्रेनचा पूल कोसळला; दोन मजुरांचा मृत्यू, एक जखमी
9
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : "महायुतीची लाडकी बहीण योजना तात्पुरती, आम्ही योजना कायम ठेवणार"; विश्वजीत कदमांचा विरोधकांवर हल्लाबोल
10
महाराष्ट्रापूर्वी झारखंडमध्ये इंडिया आघाडीचा जाहीरनामा; ७ गॅरंटी, महिलांना पैसे देणार
11
पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये महिला बॉक्सरकडून फसवणूक; गोल्ड जिंकलं पण पुरुष असल्याचे उघड झालं
12
कोल्हापूर उत्तरमधून अपक्ष उमेदवार राजेश लाटकर अर्ज मागे घेणार होते, तितक्यात...
13
महाराष्ट्रात कुठे कोणाची ताकद? मुंबई, विदर्भ, मराठवाड्याचे राजकीय समीकरण काय? पाहा...
14
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...
15
उत्तर महाराष्ट्रातील ११ मतदारसंघात काट्याची लढत; कुठे कुठे बंडखोरांचं आव्हान?
16
ओडिशात धावत्या ट्रेनवर गोळीबार; प्रवाशांमध्ये प्रचंड घबराट, पाहा व्हिडिओ
17
"...तर हार्ट द्या!"; राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीला सुरुवात होताच चर्चेत आली इवांका; काय घडलं?
18
Maharashtra Election: राजघराण्यातील तीन व्यक्ती पहिल्यांदाच निवडणुकीच्या रिंगणात आमने-सामने
19
देशातील अशी 'ही' १४ गावं; जिथले ५००० मतदार महाराष्ट्र अन् तेलंगणातही करतात मतदान
20
धक्कादायक! तांत्रिकाच्या सांगण्यावरून संपूर्ण कुटुंब उद्ध्वस्त; वाराणसीत चार जणांच्या हत्येनंतर आत्महत्या

तुटलेल्या पंखाने घेतली आकाश भरारी 

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: October 27, 2018 7:59 PM

निसर्गाच्या कुशीत : निसर्गाच्या अन्नसाखळीतील सर्वोच्च स्थानावर असणारा हा शिकारी पक्षी शेतातील उंदरांवर, उंदरामुळे होणाऱ्या प्लेगसारख्या रोगांवर, पक्ष्यांवर, सापांच्या वाढत्या संख्येवर अंकुश ठेवतो. त्यामुळे या पक्ष्याची नैसर्गिकरीत्या आपल्याला मदत होत असते.

- सिद्धार्थ सोनवणे

जामखेड (जि. अहमदनगर) येथील पक्षीमित्र संजय कोठारी व वनरक्षक राजू घुगे यांनी पंख तुटलेला लाल डोक्याचा बहिरी ससाणा सर्पराज्ञीत उपचारासाठी आणून दिला. या बहिरी ससाणाच्या उजव्या पंखाच्या सांध्यास मार लागल्याने जखम झाली होती. त्यामुळे त्यास उडता येत नव्हते. तरीही तो उडण्यासाठी प्रयत्न करीत होता. त्याच्या पंखाच्या हालचालींमुळे जखम जास्तच मोठी होण्याची व तो कायमचा निकामी होण्याची दाट शक्यता होती. आम्ही त्याचे दोन्ही पंख व्यवस्थित जुळवून जखम उघडी ठेवून कापडी पट्टीने बांधून घेतले. जखम स्वच्छ धुऊन घेतली. जखमेवर मलम लावून माशा बसू नयेत म्हणून स्प्रे मारला. त्याला खायला मांस ठेवून पिंजऱ्यात सोडून दिले.

दररोज आम्ही त्याच्या पिंजऱ्यात एकदाच जात होतो. मलमपट्टी करण्यासाठी आणि अन्नपाणी देण्यासाठी. बांधलेली पट्टी चार-पाच दिवसांतून एकदा बदलीत असत. दहा-बारा दिवसांच्या उपचारांनंतर जखम नीट होत असल्याचे दिसून आले. त्यांनंतर पंधरा दिवसांनी आम्ही पंखांना बांधून ठेवलेली पट्टी काढून टाकली व त्यास पुन्हा पिंजऱ्यात सोडले. अंग फडफडून पिंजऱ्यात ठेवलेल्या लाकडाच्या खोडाच्या फांदीवर उडून ते बसले. ही त्याची सर्पराज्ञीत आणल्यानंतरची पहिली यशस्वी उड्डाण होती. त्यांनतर तो पिंजऱ्यात, खोडावरून जमिनीवर उडत असे.

दररोज त्याच्या उडण्याच्या पद्धतीत चांगला बदल होत होता. निसर्गाच्या अन्नसाखळीतील सर्वोच्च स्थानावर असणारा हा शिकारी पक्षी शेतातील उंदरांवर, उंदरामुळे होणाऱ्या प्लेगसारख्या रोगांवर, पक्ष्यांवर, सापांच्या वाढत्या संख्येवर अंकुश ठेवतो. त्यामुळे या पक्षाची नैसर्गिकरीत्या आपल्याला मदत होत असते. निसर्गाने दिलेले हे अनमोल निसर्गसोबती शेतीतील पिकावर कीटकनाशकांचा अमर्याद वापर, वृक्षतोड, डोंगर कपारीचे उत्खनन यामुळे नष्ट होण्याच्या मार्गावर आहेत. निसर्गातील अनेक घटकांवर नियंत्रण ठेवणाऱ्या या पक्ष्याचे प्राण वाचवण्याचे भाग्य आम्हास लाभले. दीड महिन्यानंतर त्याच्या पंखात पुन्हा आकाशाला गवसणी घालण्याचे बळ निर्माण झाले. विभागीय वन अधिकारी अमोल सातपुते यांच्या हस्ते त्याला निसर्गार्पण करण्यात आले.

(संचालक, सर्पराज्ञी वन्यजीव पुनर्वसन केंद्र, तागडगाव, जि. बीड)

टॅग्स :Natureनिसर्गAurangabadऔरंगाबादMedicalवैद्यकीय