शहरं
Join us  
Trending Stories
1
मुंबईत आव्वाज कुणाचा? उत्तर आणि उत्तर पश्चिम मुंबईत चुरशीच्या लढती, महायुती, मविआमुळे काही मतदारसंघांचे गणित बदलणार
2
अमेरिकेच्या अध्यक्षीय निवडणुकीत कोणता मुद्दा यावेळी ठरणार निर्णायक?
3
पती-पत्नीला एकमेकांच्या हेरगिरीची परवानगी नाही, मद्रास व हिमाचल हायकोर्टाचे मत
4
'ऑलिम्पिक २०३६'च्या आयोजनास सज्ज, भारताने आयओसीकडे सोपविले आशय पत्र
5
'टीम इंडिया ऑस्ट्रेलियात ४-० ने जिंकणार नाही...', सुनील गावसकर यांचे धक्कादायक भाकीत
6
रणजी क्रिकेट: पृथ्वी शॉ याला मुंबईच्या संघात स्थान नाहीच, श्रेयसचं पुनरागमन
7
भाजपची मोठी घोषणा! मुंबईत मनसेच्या या उमेदवाराला पाठिंबा; पूर्ण ताकदीने प्रचार करणार
8
लाडक्या बहि‍णींना महिन्याला ₹2100, शेतकऱ्यांना कर्जमाफी अन्..CM शिंदेंच्या 10 मोठ्या घोषणा
9
मुंब्र्यात छत्रपती शिवाजी महाराजांचे मंदिर उभारा; फडणवीसांचं उद्धव ठाकरेंना आव्हान
10
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: कोल्हापूर उत्तरमधील काँग्रेसचा उमेदवार ठरला; सतेज पाटलांसमोर शाहू महाराजांची घोषणा
11
IPL २०२५ च्या मेगा लिलावाचे शहर ठरले; या तारखांना सौदीत २०४ खेळाडू निवडले जाणार
12
Uddhav Thackeray: शिंदेंना वाटले तर चिन्ह द्या, पण शिवसेना माझीच राहणार; उद्धव ठाकरेंचे मोठे वक्तव्य
13
मावळात राज ठाकरेंनी मोठा निर्णय घेतला; अजित पवार गटाच्या बंडखोर उमेदवाराला पाठिंबा जाहीर
14
गुजरातच्या आणंदमध्ये बुलेट ट्रेनचा पूल कोसळला; दोन मजुरांचा मृत्यू, एक जखमी
15
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : "महायुतीची लाडकी बहीण योजना तात्पुरती, आम्ही योजना कायम ठेवणार"; विश्वजीत कदमांचा विरोधकांवर हल्लाबोल
16
महाराष्ट्रापूर्वी झारखंडमध्ये इंडिया आघाडीचा जाहीरनामा; ७ गॅरंटी, महिलांना पैसे देणार
17
पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये महिला बॉक्सरकडून फसवणूक; गोल्ड जिंकलं पण पुरुष असल्याचे उघड झालं
18
कोल्हापूर उत्तरमधून अपक्ष उमेदवार राजेश लाटकर अर्ज मागे घेणार होते, तितक्यात...
19
महाराष्ट्रात कुठे कोणाची ताकद? मुंबई, विदर्भ, मराठवाड्याचे राजकीय समीकरण काय? पाहा...
20
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...

विकलांग.. काही प्रश्न, थोडी आठवण...

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: October 21, 2018 6:20 AM

सरकारनं अपंगांसाठी नुकताच एक उपक्रम सुरू केला आहे. त्यानुसार जगभरातील अपंगांना कृत्रीम अवयव मोफत दिले जाणार आहेत. पण प्रत्यक्ष भारतात काय स्थिती आहे? त्याचा विचार कोण आणि कधी करणार?

ठळक मुद्देअपंगांसाठी कागदावर अनेक चांगल्या योजना आहेत, पण बहुसंख्य अपंगांना त्यांच्या उपयोगाची व्हीलचेअर, ट्रायसिकल, व्हाइट केन, फोल्डिंग कमोड.. अशी सगळी साधनं स्वखर्चानंच का विकत घ्यावी लागतात?

- सोनाली नवांगुळ१ अपंगांसाठी कागदावर अनेक चांगल्या योजना आहेत, पण बहुसंख्य अपंगांना त्यांच्या उपयोगाची व्हीलचेअर, ट्रायसिकल, व्हाइट केन, फोल्डिंग कमोड, ट्रायपॉड, कॅथेटर्स, डायपर्स.. अशी सगळी साधनं स्वखर्चानंच का विकत घ्यावी लागतात?२ अपंग व्यक्ती जी साधनं स्वत:च्या खर्चानं घेणार आहेत त्यावर त्यांना ५ टक्के का होईना, जीएसटी का भरावा लागावा?३ सरकारी कोट्यातून जी साधनं दिली जातात, त्यांचा दर्जा तर यथातथा असतोच, पण ही साधनंही त्यांना त्यांच्या हयातीत मिळतील याची खात्री का नसावी?४ कृत्रिम साधनांचा पुरवठा पूर्वी शासनाची जबाबदारी मानली जायची. अशी साधनं एक्झेंप्ट कॅटेगरीत गृहीत धरली जायची. जबाबदारी झटकून नवाच भुर्दंड त्यांना बसतोय. याला काय म्हणावं?५ विकलांग व्यक्तींनी आरोग्य विमा काढला तर दावे वाढून कंपनी तोट्यात जाईल या भूमिकेमुळे आरोग्य विम्याचा फायदा विकलांगांना मिळतच नाही.६ वास्तविक अनेक प्रगत देशांमध्ये सामाजिक जबाबदारी म्हणून अपंगांना पूर्णपणे मोफत वैद्यकीय सुविधा उपलब्ध करून दिल्या जातात.७ आपल्याकडे कॉर्पोरेट कंपन्यांनी ‘सीएसआर’मधील काही निधी अपंगांसाठी वापरावा, अशी तरतूद आहे. शासनाने याबाबतची जबाबदारी कंपन्यांवर न सोडता त्यांच्या आरोग्य विम्याची सोय करायला हवी.८ अपंगांना युनिक आयडेण्टिटी कार्ड दिल्यावर वेगळा बस पास, रेल्वे प्रवास सवलत अथवा अन्य योजनांसाठी अपंगत्वाचा वेगळा दाखला काढण्याची गरज उरणार नाही असा गाजावाजा झाला, प्रत्यक्षात नोंदणी करणाऱ्यांच्या हातात अजून कार्ड आलेले नाही.९ अनेक देशांमध्ये १०० अपंग व्यक्तींनी अर्ज दिला की त्यांच्यासाठी बसचा नवा मार्ग बनवून दिला जातो. मुळात तिथे बसही विशिष्ट उंचीची व व्हीलचेअर अलगद आत घेता येईल, अशी सोय असते. रेल्वेही तशाच, प्लॅटफॉर्मच्या लेव्हलला. तशा सोयी आपल्याकडे व्हायला हव्यात.१० अतिविकलांग व्यक्ती आपापल्या कृत्रिम साधनांसह खिशाला परवडणारी सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्था वापरण्याचे दिवस प्रत्यक्षात येण्याचं स्वप्न महाराष्ट्रात, देशात कसं साकार करता रेईल? शासनाच्या अपंगविषयक धोरणामध्ये बºयाच गोष्टी नमूद आहेत, पण त्याविषयी बोलायला कोणीच तयार नाही.११ पायाभूत सुविधांच्या अभावामुळे तर कधी जगण्याच्या झगड्यात आपण आपल्या कुटुंबाला व देशाला हवे आहोत याचा पुरावा न मिळाल्यामुळे अपंगत्वासह गुणवत्तापूर्ण जगणं लांब राहिलं, साधं जगण्यासाठीही इतकी शक्ती खर्ची पडते की, जगण्याचा आनंद घेण्यासाठी हुरूपच उरत नाही. त्यासाठी खडे सवाल विचारण्याशिवाय पर्याय उरत नाही!(लेखिका साहित्यिक व अनुवादक आहेत.)

sonali.navangul@gmail.com