शहरं
Join us  
Trending Stories
1
भाजपची मोठी घोषणा! मुंबईत मनसेच्या या उमेदवाराला पाठिंबा; पूर्ण ताकदीने प्रचार करणार
2
लाडक्या बहि‍णींना महिन्याला ₹2100, शेतकऱ्यांना कर्जमाफी अन्..CM शिंदेंच्या 10 मोठ्या घोषणा
3
मुंब्र्यात छत्रपती शिवाजी महाराजांचे मंदिर उभारा; फडणवीसांचं उद्धव ठाकरेंना आव्हान
4
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: कोल्हापूर उत्तरमधील काँग्रेसचा उमेदवार ठरला; सतेज पाटलांसमोर शाहू महाराजांची घोषणा
5
IPL २०२५ च्या मेगा लिलावाचे शहर ठरले; या तारखांना सौदीत २०४ खेळाडू निवडले जाणार
6
Uddhav Thackeray: शिंदेंना वाटले तर चिन्ह द्या, पण शिवसेना माझीच राहणार; उद्धव ठाकरेंचे मोठे वक्तव्य
7
मावळात राज ठाकरेंनी मोठा निर्णय घेतला; अजित पवार गटाच्या बंडखोर उमेदवाराला पाठिंबा जाहीर
8
गुजरातच्या आणंदमध्ये बुलेट ट्रेनचा पूल कोसळला; दोन मजुरांचा मृत्यू, एक जखमी
9
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : "महायुतीची लाडकी बहीण योजना तात्पुरती, आम्ही योजना कायम ठेवणार"; विश्वजीत कदमांचा विरोधकांवर हल्लाबोल
10
महाराष्ट्रापूर्वी झारखंडमध्ये इंडिया आघाडीचा जाहीरनामा; ७ गॅरंटी, महिलांना पैसे देणार
11
पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये महिला बॉक्सरकडून फसवणूक; गोल्ड जिंकलं पण पुरुष असल्याचे उघड झालं
12
कोल्हापूर उत्तरमधून अपक्ष उमेदवार राजेश लाटकर अर्ज मागे घेणार होते, तितक्यात...
13
महाराष्ट्रात कुठे कोणाची ताकद? मुंबई, विदर्भ, मराठवाड्याचे राजकीय समीकरण काय? पाहा...
14
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...
15
उत्तर महाराष्ट्रातील ११ मतदारसंघात काट्याची लढत; कुठे कुठे बंडखोरांचं आव्हान?
16
ओडिशात धावत्या ट्रेनवर गोळीबार; प्रवाशांमध्ये प्रचंड घबराट, पाहा व्हिडिओ
17
"...तर हार्ट द्या!"; राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीला सुरुवात होताच चर्चेत आली इवांका; काय घडलं?
18
Maharashtra Election: राजघराण्यातील तीन व्यक्ती पहिल्यांदाच निवडणुकीच्या रिंगणात आमने-सामने
19
देशातील अशी 'ही' १४ गावं; जिथले ५००० मतदार महाराष्ट्र अन् तेलंगणातही करतात मतदान
20
धक्कादायक! तांत्रिकाच्या सांगण्यावरून संपूर्ण कुटुंब उद्ध्वस्त; वाराणसीत चार जणांच्या हत्येनंतर आत्महत्या

उंदीर बनणार सुरक्षायंत्रणांचा ‘जासूस’, ‘रिमोट’द्वारे संचालित होणार मेंदूंच्या क्रिया

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: January 06, 2023 8:00 AM

Nagpur News ‘डीआरडीओ’ने केलेल्या अफलातून संशोधनानुसार, आता चक्क उंदीरच सुरक्षा यंत्रणांचे गुप्तहेर बनू शकणार आहेत. ‘यंग सायंटिस्ट लेबॉरेटरी’ व ‘एटी’चे (असिमेट्रिक टेक्नॉलॉजी) संचालक पी. शिव प्रसाद यांनी ‘लोकमत’शी बोलताना ही माहिती दिली.

ठळक मुद्दे‘रॅट सायबोर्ज’ प्रकल्पाचा दुसरा टप्पा लवकरच‘डीआरडीओ’चे अफलातून संशोधन

योगेश पांडे

नागपूर : सुरक्षायंत्रणांच्या ‘नेटवर्क’मध्ये ‘इंटेलिजन्स’ला अतिशय जास्त महत्त्व असते व शत्रूंची गुप्त माहिती मिळावी यासाठी ‘एजंट्स’ जीवाची बाजी लावताना दिसून येतात. विशेषत: दहशतवाद्यांना ताब्यात घेण्याच्या ‘ऑपरेशन्स’मध्ये तर ‘इन्पुट्स’वरच सगळे अवलंबून असते. हीच बाब लक्षात घेता ‘डीआरडीओ’ने अफलातून संशोधन केले आहे. चक्क उंदीरच सुरक्षायंत्रणांचे गुप्तहेर होतील, अशी यंत्रणा विकसित करण्यात आली आहे. संबंधित तंत्रज्ञानानुसार ‘रिमोट’द्वारे उंदरांच्या मेंदूंच्या क्रिया संचालित करता येणार आहेत. काही कालावधीत हे तंत्रज्ञान सुरक्षायंत्रणांना सोपविण्यात येणार आहे. ‘डीआरडीओ’च्या ‘यंग सायंटिस्ट लेबॉरेटरी’ व ‘एटी’चे (असिमेट्रिक टेक्नॉलॉजी) संचालक पी. शिव प्रसाद यांनी ‘लोकमत’शी बोलताना ही माहिती दिली.

आपत्कालीन स्थितीत सुरक्षायंत्रणांना सहजपणे नेमकी माहिती मिळावी यासाठी ‘रॅट सायबोर्ज’ हे तंत्रज्ञान विकसित करण्यात आले आहे. यात उंदरांच्या मेंदूमध्ये ‘ईईजी’ (इलेक्ट्रोएन्सोफॅलोग्राम) बसविण्यात येते. यात विविध सेन्सर्स असतात. ‘ईईजी’ थेट संगणकाशी जोडले जाते व तेथे बसलेला ऑपरेटर उंदराला नेमक्या दिशेकडे वळणे, थांबणे, मान वळविणे इत्यादी निर्देश देऊ शकतो. उंदरांना याबदल्यात त्यांच्या मेंदूंना सुखावणाऱ्या ‘इलेक्ट्रिक पल्स’ देण्यात येतात. यामुळे उंदरांच्या मेंदूकडून प्रत्येक निर्देशाचे पालन होते.

दुसरीकडे उंदरांच्या शरीरावर ऑडिओ व व्हिडीओ टिपणारी नॅनो यंत्रे लावण्यात येतात. त्यामुळे उंदरांच्या माध्यमातून कुठल्याही जागेवरील आवाज व चित्र कळू शकते. ‘डीआरडीओ’च्या प्रयोगशाळांमध्ये यावर विस्तृत परीक्षण झाले आहे. यासाठी वैज्ञानिकांनी ‘ॲडव्हान्स अल्गोरिदम’ तयार केला आहे. यात ‘ऑटो कॅलिबरेशन’चा उपयोग करण्यात आला आहे.

उंदरांचीच निवड का ?

उंदरांची देशात संख्या फार मोठी आहे. तसेच उंदीर हे सहजपणे कुठेही जाऊ शकतात. शिवाय उंदरांच्या मेंदूला संबंधित यंत्रणा जोडण्याने त्यांच्या जीवनमानावर जास्त फरक पडत नाही. तसेच संचालित करणे सोपे राहते. साधारणत: एका वर्षाअगोदर या प्रयोगाला सुरुवात झाली होती.

दुसऱ्या टप्प्यात ‘वायरलेस कंट्रोल’

पहिल्या टप्प्यातील संशोधनानुसार उंदरांना वायर्सच्या माध्यमातून सेन्सर्स लावण्यात येतात. मात्र या प्रयोगाच्या दुसऱ्या टप्प्यात उंदरांच्या मेंदूवर ‘वायरलेस कंट्रोल’ राहणार आहे. त्यादृष्टीने सेन्सर्स व इतर यंत्रणा विकसित करण्यात येत आहे. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे उंदरांच्या डोक्यात एखाद्या व्यक्तीचे किंवा जागेचे चित्र ‘फिड’ करण्यात येईल. ती वस्तू दिसल्यावर आपोआपच थांबण्याचे निर्देश त्यांच्या मेंदूकडून देण्यात येतील. सुरक्षायंत्रणांसाठी हा प्रयोग अतिशय फायदेशीर राहणार आहे. सुरक्षायंत्रणांना सर्व औपचारिक प्रक्रिया आटोपल्यावर व ‘वायरलेस’चा प्रयोग यशस्वी झाल्यावरच तंत्रज्ञान सोपविण्यात येईल, अशी माहिती पी. शिव प्रसाद यांनी दिली.

‘रॅट सायबोर्ज’शी निगडित बाबी

- भारतीय तंत्रज्ञान वापरून प्रयोग

- उंदरांचे आयुष्य कमी होणार नाही याची काळजी

- सिंगापूरमध्ये ‘स्नेक सायबोर्ज’चा प्रयोग

- सेन्सर्स, नॅनो कॅमेरे यांचा उपयोग

टॅग्स :DRDOडीआरडीओscienceविज्ञान