शहरं
Join us  
Trending Stories
1
"शाहू महाराजांना फोन आला अन् मधुरिमाराजेंनी..."; शेवटच्या १० मिनिटांत घडलेल्या राजकीय भूकंपाचे कारण समोर
2
राजेश लाटकर घेणार उद्धव ठाकरेंची भेट! कोल्हापुरात राजकीय घडामोडींना वेग
3
AUS vs IND : भारताचा ऑस्ट्रेलिया दौरा! टीम इंडियासमोर मोठे आव्हान, शिखर धवननं दिला धीर
4
दहा अपक्ष उमेदवारांनी माघार घेत समीर भुजबळ यांना दिला पाठिंबा
5
महाले यांची माघार; भुजबळ, आहेर, गावित ठाम! दिंडोरीत नरहरी झिरवाळ यांना दिलासा
6
"मी यापुढे मराठी बोलणार नाही..."; रेल्वे टीसीची मुजोरपणा, मराठी माणसाला धमकावलं
7
चातुर्मासाची सांगता: कार्तिकी एकादशी कधी आहे? विष्णुप्रबोधोत्सव महात्म्य अन् मान्यता
8
बारामतीचं राजकीय तापमान वाढणार: अजित पवारांना शह देण्यासाठी शरद पवार मैदानात; आज ६ ठिकाणी सभा!
9
Niva Bupa IPO : 'या' दिग्गज हेल्थ इन्शूरन्स कंपनीचा IPO येणार; किंमत किती, कधीपासून करता येणार अर्ज?
10
...यासाठी बाळासाहेब ठाकरे राज ठाकरेंना माफ करणार नाहीत; संजय राऊत भडकले
11
आजपासून महायुतीच्या प्रचाराचा प्रारंभ; पहिली सभा कोल्हापुरात, मुख्यमंत्र्यांसह दोन्ही उपमुख्यमंत्री उपस्थित राहणार!
12
Devayani Farande : मध्य नाशिक मतदारसंघात बंडखोरांच्या माघारीचा भाजपाच्या देवयानी फरांदेंना फायदा
13
मराठी अभिनेत्रींना हिंदी सिनेमांत कामवाली बाईच का दाखवतात? तृप्ती खामकर म्हणाली- "कारण..."
14
Maharashtra Election 2024: हीना गावितांमुळे शिंदेंची शिवसेना अडचणीत; 'हे' आहे बंडखोरीचं कारण
15
Crime Video: मुख्याध्यापकाची गोळ्या घालून हत्या; हादरवून टाकणारी घटना कॅमेऱ्यात कैद
16
शुक्राचा गुरु राशीत प्रवेश: १० राशींवर धनलक्ष्मी कृपा, अचानक धनलाभाचे योग; शुभ-लाभाचा काळ!
17
'भूल भूलैय्या ३'ने 'सिंघम अगेन'ला केलं धोबीपछाड! Box Office कलेक्शनमध्ये कार्तिक आर्यनचा सिनेमा ठरला सरस
18
इस्रायलचा सीरियाच्या राजधानीजवळ 'एअरस्टाईक'; दमास्कसमध्ये हिज्बुल्लाच्या तळांना केलं लक्ष्य
19
Noel Tata Joins Tata Sons : टाटा कुटुंबात १३ वर्षांत पहिल्यांदा झालं 'हे' काम, रतन टाटांच्या निधनानंतर काय बदललं?
20
Gold Price 5 Nov 2024: तेजीची हवा निघाली...! दिवाळी संपताच जोरदार आपटले सोने-चांदी! पटापट चेक करा कशी असेल आजची स्थिती?

अवघ्या १५ मिनिटात खनिज नमुन्यांचे परीक्षण शक्य

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: March 05, 2019 11:18 AM

‘भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण’मध्ये नेदरलँड येथून एक अत्याधुनिक यंत्र आयात करण्यात आले आहे. या यंत्रामुळे नमुन्यात कोणकोणते खनिज पदार्थ आहे व किती प्रमाणात आहे, याची माहिती अवघ्या १५ मिनिटांत कळू शकणार आहे.

ठळक मुद्दे‘जीएसआय’च्या प्रयोगशाळेत लावण्यात आले अत्याधुनिक यंत्र

वसीम कुरैशी।लोकमत न्यूज नेटवर्कनागपूर : भूवैज्ञानिकांकडून विविध क्षेत्रांतून गोळा करण्यात आलेल्या खनिज पदार्थांच्या नमुन्यांचे परीक्षण करण्यासाठी साधारणत: १० दिवसांचा कालावधी लागतो. मात्र आता हे काम काही दिवस नाही तर अवघ्या काही मिनिटांत होऊ शकणार आहे. ‘भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण’मध्ये नेदरलँड येथून एक अत्याधुनिक यंत्र आयात करण्यात आले आहे. या यंत्रामुळे नमुन्यात कोणकोणते खनिज पदार्थ आहे व किती प्रमाणात आहे, याची माहिती अवघ्या १५ मिनिटांत कळू शकणार आहे.भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षणच्या प्रयोगशाळेत याला स्थापित करण्यात आले आहे. अगोदर शास्त्रोक्त किंवा पारंपरिक पद्धतीत आम्ल, क्षार इत्यादींचा उपयोग करून मिश्रण तयार केले जायचे व त्यानंतर नमुन्यांतून वेगवेगळ्या खनिजांची माहिती काढली जायची. परीक्षणपूर्व प्रक्रियेतच सात ते आठ दिवस लागायचे. त्यानंतर प्रत्यक्ष परीक्षण दोन दिवस व्हायचे. या मिश्रणातून मिळालेल्या पदार्थांना जुन्या यंत्रात टाकून परीक्षण केले जायचे. रसायनांच्या मिश्रणामुळे खनिज पदार्थ खराब होण्याचा धोका होता.मात्र आता नवीन यंत्र ‘एक्सआरएफ’मध्ये (एक्स-रे फ्लोरेसेन्स स्पेक्टोमीटर) नमुन्यांना अर्धा तासाच्या प्रक्रियेत ‘टॅबलेट’च्या रूपात थेट यंत्रात टाकले जाते. यानंतर १५ मिनिटांत ‘मेजर’, ‘मायनर’ आणि ‘ट्रेस’ या तिन्ही प्रकारच्या घटकांची एकत्रित माहिती समोर येते. एका ‘क्लिक’वर यांची टक्केवारी तसेच ‘पीपीएम’ पातळीपर्यंतची माहिती मिळते.प्रयोगशाळेतील वरिष्ठ ‘केमिस्ट’ नितीन नागमोते व अनुराग यांनी सांगितले की, ‘एक्सआरएफ’मुळे जास्त ‘आऊटपूट’ मिळत आहे. अगोदर एका महिन्यात जवळपास २५ नमुन्यांची तपासणी व्हायची. मात्र आता या यंत्राच्या माध्यमातून एका महिन्यात ४०० ते ५०० नमुन्यांचे परीक्षण करणे शक्य आहे. हे पूर्णत: ‘आॅटोमॅटिक’ यंत्र आहे. प्रयोगशाळेत यासोबतच ‘आयसीपीएमएस’, ‘एएएस’, ‘जीटीए’, ‘फियास’, ‘आयएसई’सारखे मोठे यंत्रदेखील उपलब्ध असल्याची माहिती सहायक रसायन तज्ज्ञ कुमार रॉबिन यांनी दिली.

टॅग्स :Governmentसरकार