शहरं
Join us  
Trending Stories
1
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...
2
Maharashtra Election: राजघराण्यातील तीन व्यक्ती पहिल्यांदाच निवडणुकीच्या रिंगणात आमने-सामने
3
देशातील अशी 'ही' १४ गावं; जिथले ५००० मतदार महाराष्ट्र अन् तेलंगणातही करतात मतदान
4
धक्कादायक! तांत्रिकाच्या सांगण्यावरून संपूर्ण कुटुंब उद्ध्वस्त; वाराणसीत चार जणांच्या हत्येनंतर आत्महत्या
5
राहुल गांधी उद्या महाराष्ट्रात; काँग्रेस विधानसभा प्रचाराचे रणशिंग फुंकणार, मविआच्या सभा
6
भयंकर! यूट्यूबवर Video पाहून गर्भवती महिलेचं केलं ऑपरेशन; महिलेचा मृत्यू होताच डॉक्टर फरार
7
मधुरिमाराजेंनी अर्ज घेतला मागे; संभाजीराजे म्हणाले, "तसं घडायला नको होतं, पण..."
8
माहिममध्ये रंगतोय वेगळाच खेळ?; उद्धव ठाकरेंनी अमित ठाकरेंविरोधात उमेदवार दिला, पण आता...
9
"वाटणारे तुम्ही अन् फूट पाडणारेही तुम्हीच..." मुख्यमंत्री योगींच्या विधानावर खरगेंचा पलटवार
10
सरकार संपत्तीच्या वितरणासंदर्भात कायदा करू शकते, पण प्रत्येक खासगी मालमत्तेच्या अधिग्रहणाची परवानगी नाही - SC
11
मिचेल स्टार्कला KKR ने दाखवला बाहेरचा रस्ता; आता ऑस्ट्रेलियन खेळाडूनं दिली धक्कादायक माहिती
12
Saroj Ahire : "माझ्याविरोधात जे काही षडयंत्र रचलं..."; सरोज अहिरे प्रचारादरम्यान झाल्या भावुक
13
अमेरिकेत मतदानही सुरु, सोबत मोजणीही! ट्रम्प-हॅरिसना मिळाली ३-३ मते; सर्व्हेचा अंदाजही धक्कादायक
14
...तर ५० उमेदवार उभे केले असते, समाजाचे योगदान वाया जाऊ देणार नाही; मनोज जरांगेंचे सूचक भाष्य
15
शिवसेना ही बाळासाहेबांची मालमत्ता खरे आहे, पण..; दीपक केसरकरांचे राज ठाकरेंना प्रत्युत्तर 
16
Maharashtra Election 2024: सरकार आल्यास मविआ कोणासाठी काय करणार? ठाकरेंनी सांगून टाकलं
17
Eknath Shinde : "....मी एकदा नाही तर १० वेळा जेलमध्ये जायला तयार"; एकनाथ शिंदेंनी विरोधकांना ठणकावलं
18
लोकसभा निवडणुकीत भुजबळांकडून राजाभाऊ वाजेंना मदत?; हेमंत गोडसेंनी शिवसैनिकांसमोर केला गंभीर आरोप!
19
सुशांतची आत्महत्या नाही तर हत्या! सलमानच्या Ex गर्लफ्रेंडचा खळबळजनक दावा, म्हणते, डॉक्टरांनी बदलले पोस्टमोर्टम रिपोर्ट
20
“जयश्री पाटील या महाविकास आघाडीच्या उमेदवार, यांनाच निवडून द्या”; विशाल पाटील यांचे आवाहन

‘शोधगंगा’ ज्ञानसागरात नागपूर विद्यापीठाचे योगदान नाहीच

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: January 13, 2022 7:00 AM

विद्यापीठ अनुदान आयोगाच्या ‘शोधगंगा’ या संकेतस्थळावर प्रत्येक विद्यापीठाला पीएच. डी. प्रबंध अपलोड करणे अनिवार्य आहे. त्यात राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठाचे अतिशय तोकडे योगदान आहे.

ठळक मुद्देस्वत:च्याच नियमावलीचा भंग, कसे पोहोचणार राष्ट्रीय पातळीवर संशोधन ?

योगेश पांडे

नागपूर : विद्यापीठ अनुदान आयोगाच्या ‘शोधगंगा’ या संकेतस्थळावर प्रत्येक विद्यापीठाला पीएच. डी. प्रबंध अपलोड करणे अनिवार्य आहे. देशभरातील सव्वातीन लाखांहून अधिक पीएच. डी. प्रबंध तेथे उपलब्ध असताना त्यात राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठाचे अतिशय तोकडे योगदान आहे. विद्यापीठाचे केवळ दोनच प्रबंध ‘शोधगंगा’वर दिसून येत आहेत. मागील अनेक वर्षांपासून याकडे विद्यापीठ प्रशासनाचे दुर्लक्ष होत असून, स्वत:च्याच नियमावलीचा भंग होत असल्याचे चित्र आहे.

भारतातील सर्व विद्यापीठांतील संशोधकांचे अंतिम संशोधन अहवाल एकाच ठिकाणी उपलब्ध व्हावेत, या माध्यमातून नवीन संशोधकांना संशोधनातील एकसारखेपणा टाळता यावा व त्यांना प्रबंधांबाबत मार्गदर्शन मिळावे, यासाठी विद्यापीठ अनुदान आयोगाने ‘शोधगंगा’ व ‘शोधगंगोत्री’ हे प्रकल्प सुरू केले. ‘इन्फ्लिबनेट’ केंद्राच्या माध्यमातून हे प्रकल्प कार्यान्वित करण्यात येत असून, त्यांच्यामुळे संशोधकांसाठी माहितीचे खूप महत्त्वाचे संदर्भस्रोत खुले झाले आहेत व एका ‘क्लिक’वर देशातील कुठलाही महत्त्वाचा प्रबंध पाहणे शक्य झाले आहे.

देशभरातील शेकडो विद्यापीठांनी या संदर्भात सामंजस्य करार केलेले असून, तेथील संशोधकांचे ३ लाख ३४ हजार ८७२ प्रबंध आजघडीला सहजपणे उपलब्ध आहेत. विद्यापीठ अनुदान आयोगाने ५ मे २०१६पासून ११ ऑक्टोबर २०२१पर्यंत जारी केलेल्या नियमावलीनुसार ‘पीएच. डी.’ प्रबंधांचे यशस्वी मूल्यांकन झाल्यानंतर तत्काळ त्याला ‘इन्फ्लिबनेट’च्या माध्यमातून ‘शोधगंगा’ संकेतस्थळावर ‘अपलोड’ करण्यासाठी तीन दिवसांच्या आत युजीसीकडे सादर करणे आवश्यक आहे. विद्यापीठातून दरवर्षी शेकडो उमेदवारांना पीएच. डी. पदवी मिळते. परंतु, त्यातील एक टक्का प्रबंधही ‘शोधगंगा’वर आलेले नाहीत.

‘शोधगंगा’वर केवळ दोन पीएच. डी. प्रबंध

१९ मार्च २०१० रोजी केरळ विद्यापीठाने ‘शोधगंगा’ संदर्भात सर्वात पहिला सामंजस्य करार केला होता. त्यानंतर आतापर्यंत देशभरातील ६१७ विद्यापीठांनी सामंजस्य करार केले असून, ५१३ विद्यापीठांकडून प्रत्यक्ष योगदान देण्यात येते. नागपूर विद्यापीठाने हा करार करण्यासाठी सात वर्षांचा कालावधी घेतला व अखेर ९ जून २०१७ रोजी ‘इन्फ्लिबनेट’शी सामंजस्य करार केला होता. परंतु, आतापर्यंत केवळ दोनच पीएच. डी. प्रबंध ‘शोधगंगा’वर ‘अपलोड’ झाले आहेत. त्यातील एक संगीत व दुसरा व्यवस्थापन विषयातील आहे. सातत्याने याबाबत संशोधकांकडून विचारणा होत असताना प्रशासनाचे याकडे दुर्लक्ष होत असल्याचेच चित्र आहे. याबाबत परीक्षा व मूल्यमापन संचालक डॉ. प्रफुल्ल साबळे यांच्याशी प्रतिक्रियेसाठी संपर्क होऊ शकला नाही.

टॅग्स :Rashtrasant Tukdoji Maharaj Nagpur Universityराष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठ