शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: कोल्हापूर उत्तरमधील काँग्रेसचा उमेदवार ठरला; सतेज पाटलांसमोर शाहू महाराजांची घोषणा
2
IPL २०२५ च्या मेगा लिलावाचे शहर ठरले; या तारखांना सौदीत २०४ खेळाडू निवडले जाणार
3
Uddhav Thackeray: शिंदेंना वाटले तर चिन्ह द्या, पण शिवसेना माझीच राहणार; उद्धव ठाकरेंचे मोठे वक्तव्य
4
मावळात राज ठाकरेंनी मोठा निर्णय घेतला; अजित पवार गटाच्या बंडखोर उमेदवाराला पाठिंबा जाहीर
5
गुजरातच्या आणंदमध्ये बुलेट ट्रेनचा पूल कोसळला; दोन मजुरांचा मृत्यू, एक जखमी
6
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : "महायुतीची लाडकी बहीण योजना तात्पुरती, आम्ही योजना कायम ठेवणार"; विश्वजीत कदमांचा विरोधकांवर हल्लाबोल
7
महाराष्ट्रापूर्वी झारखंडमध्ये इंडिया आघाडीचा जाहीरनामा; ७ गॅरंटी, महिलांना पैसे देणार
8
पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये महिला बॉक्सरकडून फसवणूक; गोल्ड जिंकलं पण पुरुष असल्याचे उघड झालं
9
कोल्हापूर उत्तरमधून अपक्ष उमेदवार राजेश लाटकर अर्ज मागे घेणार होते, तितक्यात...
10
महाराष्ट्रात कुठे कोणाची ताकद? मुंबई, विदर्भ, मराठवाड्याचे राजकीय समीकरण काय? पाहा...
11
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...
12
उत्तर महाराष्ट्रातील ११ मतदारसंघात काट्याची लढत; कुठे कुठे बंडखोरांचं आव्हान?
13
ओडिशात धावत्या ट्रेनवर गोळीबार; प्रवाशांमध्ये प्रचंड घबराट, पाहा व्हिडिओ
14
"...तर हार्ट द्या!"; राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीला सुरुवात होताच चर्चेत आली इवांका; काय घडलं?
15
Maharashtra Election: राजघराण्यातील तीन व्यक्ती पहिल्यांदाच निवडणुकीच्या रिंगणात आमने-सामने
16
देशातील अशी 'ही' १४ गावं; जिथले ५००० मतदार महाराष्ट्र अन् तेलंगणातही करतात मतदान
17
धक्कादायक! तांत्रिकाच्या सांगण्यावरून संपूर्ण कुटुंब उद्ध्वस्त; वाराणसीत चार जणांच्या हत्येनंतर आत्महत्या
18
राहुल गांधी उद्या महाराष्ट्रात; काँग्रेस विधानसभा प्रचाराचे रणशिंग फुंकणार, मविआच्या सभा
19
भयंकर! यूट्यूबवर Video पाहून गर्भवती महिलेचं केलं ऑपरेशन; महिलेचा मृत्यू होताच डॉक्टर फरार
20
मधुरिमाराजेंनी अर्ज घेतला मागे; संभाजीराजे म्हणाले, "तसं घडायला नको होतं, पण..."

‘तिच्या’ लढ्याने सरकार नमले, १५०० एकर जंगलही वाचले

By ऑनलाइन लोकमत | Published: February 16, 2023 10:52 AM

मध्य प्रदेशातील पेटून उठलेल्या आदिवासींसाठी उजीयाराेबाई ठरल्या प्रेरणा

निशांत वानखेडे

नागपूर : अभियंते घडविणाऱ्या ‘व्हीएनआयटी’च्या कॅम्पसमध्ये सुटाबुटातील पाहुण्यांमध्ये पारंपरिक आदिवासी वेशात पाेहोचलेल्या उजीयाराेबाई केवटीया. मध्य प्रदेशच्या दिंडाेरी जिल्ह्यातील समनापूर काेंडी गावातील रहिवासी. जंगलताेडीमुळे अन्न हिरावल्याने पेटून उठलेल्या आदिवासींचे नेतृत्व करणाऱ्या उजीयाराेबाई यांच्या धाडसामुळेच दिंडाेरी जिल्ह्यातील १५०० एकर जंगल आज शाबूत राहिले. याच जंगलात पारंपरिक मिलेट्सची बीजबँक’ तयार करणाऱ्या उजीयाराेबाईंना म्हणूनच मिलेट्सच्या राष्ट्रीय परिषदेत येण्याचा मान मिळाला.

पाहुणे आणि तरुण विद्यार्थी त्यांच्यासाेबत सेल्फी घेत असताना थाेडा वेळ काढून त्या ‘लाेकमत’शी बाेलत्या झाल्या. वर्ष २००० च्या आसपास जंगलमाफियांची नजर त्यांच्या गावातील जंगलावर पडली. साेबतीला जंगलावर अधिकार सांगणारे प्रशासनही हाेतेच. मग झाडांची कत्तल सुरू झाली. या वृक्षताेडीत आदिवासींचे खाद्य असलेली ४३ प्रकारची रानभाजी, १८ प्रकारचे कंदमुळे, १२ प्रकारचे मशरूम आणि ४२ प्रजातीचे रानफळे नष्ट झाली. वनवे लावले गेले. जंगलातील पाणी आटले, मुलाबाळांचे भाेजन संपले.

भरडधान्याचे महत्त्व सांगण्याकरिता आदिवासी क्षेत्रातील विनिता पोहचली न्यूयॉर्कमध्ये

राेजगार आणि अन्न हिरावल्याने भुकेमुळे या जिल्ह्यातील आदिवासी पेटून उठला. पहिला लढा उभारणारी उजीयाराेबाई यांची प्रेरणा मिळाली. गावातील लाेकांना एकत्र करून आवाज उचलणाऱ्या उजीयाराेबाईंचा आवाज आसपासच्या गावात पाेहोचला आणि लढा सुरू झाला. त्यामुळे सरकारला नमावे लागले. जंगलाला आग लागू नये म्हणून प्रयत्न सुरू झाले. हळूहळू जंगल बहरले. जलस्त्राेत भरले, जमीन सुपीक झाली आणि या जिल्ह्यातील १५०० एकराचे जंगल पुन्हा हिरवेगार झाले.

मिलेट्सची ‘बीजबँक’ही बनविली

जंगलातील काेदाे-कुटकी, रागी, सावळ, सिकिया, सलार, ज्वार, बाजरा अशा पारंपरिक मिलेट्सचे महत्त्व उजीयाराेबाईंनी ओळखले. गावातील १० महिलांना घेऊन समूह तयार केला व या मिलेट्सची बीजबँक तयार केली. आज गावातील १०० वर महिला त्यांच्या समूहात आहेत. मात्र ‘न्यू सीड’च्या माध्यमातून त्यांचे कार्य दिंडाेरी जिल्ह्यातील ५२ गावांपर्यंत हे अभियान पाेहोचले व ५५०० च्यावर महिलांची संघटना उभी राहिली.

टॅग्स :Socialसामाजिकenvironmentपर्यावरणforestजंगलMadhya Pradeshमध्य प्रदेश