शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Eknath Shinde : "....मी एकदा नाही तर १० वेळा जेलमध्ये जायला तयार"; एकनाथ शिंदेंनी विरोधकांना ठणकावलं
2
ऐन विधानसभा निवडणुकीत ठाकरे गटाच्या ५ बड्या नेत्यांची पक्षातून हकालपट्टी
3
मानखुर्दमध्ये अबु आझमींची ठाकरे गटाच्या शाखेला भेट; ठाकरेंचे शिवसैनिक करणार प्रचार
4
Parliament Winter Session: संसदेचे हिवाळी अधिवेशन २५ नोव्हेंबर ते २० डिसेंबर पर्यंत चालणार; केंद्रीय मंत्र्यांनी माहिती दिली
5
“जयश्री पाटील या महाविकास आघाडीच्या उमेदवार, यांनाच निवडून द्या”; विशाल पाटील यांचे आवाहन
6
'बटेंगे तो कटेंगे'ला उद्धव ठाकरेंचं उत्तर; म्हणाले, "तुटू देणार नाही आणि..."
7
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : 'ही लढाई महाराष्ट्रप्रेमी विरुद्ध महाराष्ट्रद्रोही'; उद्धव ठाकरेंनी कोल्हापुरातून रणशिंग फुंकलं
8
ठाकरे गटाची निवडणूक आयोगाकडे पुन्हा तक्रार; मिलिंद देवरांच्या प्रचारावर आक्षेप
9
IND vs AUS: डेव्हिड वॉर्नरला पर्याय सापडला! भारताविरूद्ध 'हा' असेल ऑस्ट्रेलियाचा 'ओपनर'
10
Reliance Jio ची ग्राहकांसाठी भन्नाट ऑफर, कमी पैशात मिळताहेत 'इतक्या' OTT चं सबस्क्रिप्शन 
11
रोहित नसेल तर बुमराहला कर्णधार करू नका, 'या' खेळाडूला कॅप्टन्सी द्या; माजी क्रिकेटरचा सल्ला
12
Salman Khan : सलमान खानला धमकी देणाऱ्याला अटक, स्वतःला म्हणत होता लॉरेन्स बिश्नोईचा भाऊ
13
"आता कुठे तरी थांबलं पाहिजे, नव्या पिढीला...’’, शरद पवारांकडून राजकीय निवृत्तीचे संकेत?  
14
महायुतीची सत्ता आल्यास मुख्यमंत्री कोण होणार? अजितदादांचे नाव घेत नवाब मलिकांचे मोठे विधान
15
याला म्हणतात परतावा...! 30 दिवसांत पैसा डबल...! कोसळत्या बाजारातही रॉकेट बनला हा शेअर; किंमत ₹10 पेक्षाही कमी
16
विराट 'बाबा' On Duty! दोन लेकरांसह विराट निघाला सफरीला, अनुष्काने शेअर केला खास Photo
17
कर्जत-जामखेडमध्ये रोहित पवारांची कोंडी?; नाम साधर्म्य असलेल्या उमेदवाराला मिळाले ट्रम्पेट चिन्ह!
18
रेल्वे स्टेशनवर सुटकेमध्ये मृतदेह, गुपचूप पळणाऱ्या बाप-लेकीला पोलिसांनी ठोकल्या बेड्या
19
सुनील तटकरे महायुतीशी गद्दारी करतायेत; शिंदे गटाच्या आमदाराचा गंभीर आरोप
20
सेल्फीमुळे गेला जीव; राष्ट्रीय स्तरावर निवड झालेल्या टेबल टेनिसपटूंचा तलावात बुडून मृत्यू

गिधाडांची संख्या ९० टक्के घटली; बहुतेक प्रजाती नामशेष हाेण्याची भीती

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: August 31, 2022 11:18 AM

भारतातील निसर्ग मित्राला वाचविण्याची गरज

नागपूर : भारतात ६ भारतीय व ३ स्थलांतरित अशा ९ प्रजातींच्या गिधाडांचे अस्तित्व आहे. १९८० च्या दशकापर्यंत देशात गिधाडांची संख्या ४० दशलक्ष पेक्षा अधिक हाेती. मात्र डायक्लाेफेनॅक सारख्या विषारी औषधामुळे अवघ्या १५-२० वर्षात ९० टक्के गिधाडे संपली. काही प्रजातीतर नामशेष हाेण्याच्या मार्गावर आहेत. त्यामुळे मृत जनावरांचे मांस खाऊन निसर्ग निराेगी ठेवणाऱ्या या निसर्ग मित्रालाच आता वाचविण्याची गरज निर्माण झाली आहे.

आंतरराष्ट्रीय गिधाड जनजागृती दिनाचे औचित्य साधून महाराष्ट्र वनविभाग आणि कार्बेट फाउंडेशन यांच्या वतीने गिधाड संवर्धनाची जनजागृती करण्यासाठी माहितीपर पाेस्टर प्रदर्शित केले आहे. वनविभाग, पशुसंवर्धन विभाग, स्वयंसेवी संस्था, पर्यावरणप्रेमी आणि स्थानिक नागरिकांकडून पाेस्टरच्या माध्यमातून गिधाड वाचविण्यासाठी जनजागृती केली जाणार आहे.

एका माहितीनुसार १९९३ ते २००७ दरम्यान भारतीय प्रजाती असलेल्या पांढऱ्या पुठ्ठ्याचे गिधाडांची संख्या ९९.९ टक्के नष्ट झाली. याशिवाय भारतीय गिधाड व निमुळत्या चाेचीचे गिधाडा या प्रजातींची ९९ टक्के संख्या कमी झाली आहे. यासह लाल डाेक्याचे गिधाड व इजिप्शियन गिधाड या प्रजाती ही धाेकादायक स्थितीत पाेहचल्या आहेत. स्थलांतरित प्रजाती असलेल्या काळे गिधाड, ग्रिफाेन गिधाड आणि हिमालयीन गिधाड या प्रजातींची स्थितीही वाईट झाली आहे. बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री साेसायटी तर्फे १९९० च्या दशकापासून केलेल्या अभ्यासात विषारी औषधामुळे गिधाडांवर नामशेष हाेण्याची परिस्थिती ओढावली असल्याचे स्पष्ट केले हाेते व त्यानंतर २००६ मध्ये डायक्लाेफेनॅकवर बंधन लावण्यात आली हाेती. मात्र आजच्या अवस्थेत गिधाडांना वाचविण्यासाठी अनेक स्तरावरून उपाययाेजना करण्याची गरज तज्ज्ञांनी व्यक्त केली आहे.

डायक्लाेफेनॅक बंद, इतर औषधी सुरुच

माणसे वापरत असलेल्या डायक्लाेफेनॅक औषधाचा जनावरांवर उपचारासाठी ही उपयाेग केला जायचा. या औषधाचा अल्पसा अंश ही २४ तासांत गिधाडांच्या मृत्यूस कारणीभूत ठरताे. २००६ मध्ये या औषधावर बंदी लावण्यात आली. मात्र तरीही वापर हाेत असल्याने २०१५ मध्ये भारत सरकारने त्याच्या उत्पादनावर बंदी घातली. डायक्लाेफेनॅकवर बंदी लावली असली तरी इतर ‘नॉन-स्टेरॉइडल अँटी-इंफ्लेमेटरी ड्रग्स’चा वापर केला जाताे आणि या औषधांचा ही गिधाडांसाठी तेवढ्याच धाेकादायक आहेत. जनावरांच्या रुग्णालयात या औषधांचा वापर बंद हाेईपर्यंत गिधाडांचे संवर्धन हाेणे शक्य नाही, असे काॅर्बेट फाउंडेशनचे केदार गाेरे म्हणाले.

गडचिराेली पॅटर्नची गरज

राज्यात गडचिराेली, नाशिक आणि ठाणे येथे गिधाड रेस्टॉरंट सुरू करण्यात आले आहे, जेथे गिधाडांना डायक्लाेफेनॅकमुक्त मांस खायला मिळते. हा पॅटर्न सर्वत्र राबविण्याची गरज आहे.

गिधाड प्रजनन केंद्र स्थापन हाेणार

२०२० ते २०२५ पर्यंतच्या भारतातील गिधाड संवर्धनाच्या कृती आराखड्यानुसार राज्य सरकार पांढऱ्या रंगाच्या गिधाडांसाठी बीएनएचएस, ईला आणि भारतीय गिधाड फाउंडेशनच्या सहकार्याने महाराष्ट्र वनविभाग गिधाड संवर्धन प्रजनन केंद्रे स्थापन करण्यासाठी प्रयत्न करणार आहे.

टॅग्स :environmentपर्यावरणforest departmentवनविभाग