शहरं
Join us  
Trending Stories
1
मुंब्र्यात छत्रपती शिवाजी महाराजांचे मंदिर उभारा; फडणवीसांचं उद्धव ठाकरेंना आव्हान
2
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: कोल्हापूर उत्तरमधील काँग्रेसचा उमेदवार ठरला; सतेज पाटलांसमोर शाहू महाराजांची घोषणा
3
IPL २०२५ च्या मेगा लिलावाचे शहर ठरले; या तारखांना सौदीत २०४ खेळाडू निवडले जाणार
4
Uddhav Thackeray: शिंदेंना वाटले तर चिन्ह द्या, पण शिवसेना माझीच राहणार; उद्धव ठाकरेंचे मोठे वक्तव्य
5
मावळात राज ठाकरेंनी मोठा निर्णय घेतला; अजित पवार गटाच्या बंडखोर उमेदवाराला पाठिंबा जाहीर
6
गुजरातच्या आणंदमध्ये बुलेट ट्रेनचा पूल कोसळला; दोन मजुरांचा मृत्यू, एक जखमी
7
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : "महायुतीची लाडकी बहीण योजना तात्पुरती, आम्ही योजना कायम ठेवणार"; विश्वजीत कदमांचा विरोधकांवर हल्लाबोल
8
महाराष्ट्रापूर्वी झारखंडमध्ये इंडिया आघाडीचा जाहीरनामा; ७ गॅरंटी, महिलांना पैसे देणार
9
पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये महिला बॉक्सरकडून फसवणूक; गोल्ड जिंकलं पण पुरुष असल्याचे उघड झालं
10
कोल्हापूर उत्तरमधून अपक्ष उमेदवार राजेश लाटकर अर्ज मागे घेणार होते, तितक्यात...
11
महाराष्ट्रात कुठे कोणाची ताकद? मुंबई, विदर्भ, मराठवाड्याचे राजकीय समीकरण काय? पाहा...
12
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...
13
उत्तर महाराष्ट्रातील ११ मतदारसंघात काट्याची लढत; कुठे कुठे बंडखोरांचं आव्हान?
14
ओडिशात धावत्या ट्रेनवर गोळीबार; प्रवाशांमध्ये प्रचंड घबराट, पाहा व्हिडिओ
15
"...तर हार्ट द्या!"; राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीला सुरुवात होताच चर्चेत आली इवांका; काय घडलं?
16
Maharashtra Election: राजघराण्यातील तीन व्यक्ती पहिल्यांदाच निवडणुकीच्या रिंगणात आमने-सामने
17
देशातील अशी 'ही' १४ गावं; जिथले ५००० मतदार महाराष्ट्र अन् तेलंगणातही करतात मतदान
18
धक्कादायक! तांत्रिकाच्या सांगण्यावरून संपूर्ण कुटुंब उद्ध्वस्त; वाराणसीत चार जणांच्या हत्येनंतर आत्महत्या
19
राहुल गांधी उद्या महाराष्ट्रात; काँग्रेस विधानसभा प्रचाराचे रणशिंग फुंकणार, मविआच्या सभा
20
भयंकर! यूट्यूबवर Video पाहून गर्भवती महिलेचं केलं ऑपरेशन; महिलेचा मृत्यू होताच डॉक्टर फरार

जागतिक हिमोफिलिया जागृती दिवस; रुग्णांना आता प्लाझ्माची गरजच नाही!

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: April 17, 2022 8:00 AM

Nagpur News १७ एप्रिल हा जागतिक हिमोफिलिया जनजागृती दिवस साजरा केला जातो.

ठळक मुद्देरुग्णांना सामान्य जीवन जगणे शक्य

नागपूर : हिमोफेलियाच्या रुग्णांमध्ये रक्त गोठविण्यासाठी प्रामुख्याने कारणीभूत असलेले ‘फॅक्टर-८’ व ‘९’ या दोन घटकांची उणीव राहते. परिणामी, रक्त गोठत नसल्याने रुग्णांमध्ये अनेक गुंतागुत निर्माण होतात. पूर्वी या विकारावर निर्धारित कालावधीमध्ये प्लाझ्मा द्यावा लागत असे, मात्र आता आधुनिक ‘फॅक्टर्स’ उपलब्ध असल्याने प्लाझ्माची गरज पडत नाही, अशी माहिती रक्तविकार व रक्त कर्करोगतज्ज्ञ डॉ. रिया बालीकर यांनी दिली.

१७ एप्रिल हा जागतिक हिमोफिलिया जनजागृती दिवस साजरा केला जातो. त्या पार्श्वभूमीवर ‘लोकमत’शी त्या बोलत होत्या. डॉ. बालीकर म्हणाल्या, शरीरात रक्त गोठण्याची प्रक्रिया अत्यंत महत्त्वाची असते. पूर्वी या विकारावर निर्धारित कालावधीमध्ये प्लाझ्मा देण्याची गरज पडत होती; परंतु ‘प्लाझ्मा’चे साईड इफेक्ट आहेत. ‘हेपेटायटिस बी’, ‘सी’, ‘एचआयव्ही’ होण्याचा धोका असतो. ८०० ग्रॅमवर प्लाझ्मा दिला जातो. अशावेळी हृदयावर दाब वाढतो. फुप्फुसामध्ये इन्फेक्शन होण्याची भीती असते. परंतु आता रक्त गोठविणारे ‘फॅक्टर’ उपलब्ध झाल्याने व पूर्वीच्या तुलनेत त्यातही बरेच बदल झाल्याने हिमोफिलिया विकारावर नियंत्रण आणणे शक्य झाले आहे.

काय आहे हा आजार ?

हिमोफिलिया विकारामध्ये एक्स गुणसूत्रात (क्रोमोसोम्स) दोष आढळतो. हा विकार मुख्यत्वेकरून पुरुषांनाच होतो. मात्र, महिला या विकाराच्या वाहक ठरू शकतात. ‘फॅक्टर ८’ या घटकाची उणीव असेल तर त्यास ‘हिमोफिलिया ए’ असे म्हणतात, तर‘ फॅक्टर ९’ या घटकाची उणीव असेल तर त्यास ‘हिमोफिलिया बी’ म्हणतात. जागतिक स्तरावर ‘हिमोफिलिया-ए’ हा विकार पाच हजार पुरुष बालकांमागे एकास होतो. ‘हिमोफिलिया-बी’ हा विकार तीस हजार पुरुष बालकांमागे एका बालकास होऊ शकतो. नातेसंबंधांमध्ये होणारे विवाह हे हिमोफिलियाचे एक महत्त्वाचे कारण आहे.

ही आहेत लक्षणे

लहानपणी बालक रांगायला लागल्यावर गुडघे लाल होणे, दुखणे आणि सूज येणे अशी लक्षणे दिसून येतात. सोबतच अन्य सांध्यांमध्येही रक्तस्त्राव होऊन लक्षणे दिसू लागतात, तेव्हा हिमोफिलिया असण्याची शक्यता असते. याशिवाय त्वचेवर रक्तस्त्राव, स्नायूंमध्ये रक्तस्त्राव, ब्रश करताना रक्त निघणे, अंतर्गत अवयवांमध्ये रक्तस्त्राव होणे, मूत्रमार्गाद्वारे रक्त जाणे, मलमार्गाद्वारे रक्त जाणे किंवा काळ्या रंगाची मलनिर्मिती होणे ही लक्षणे आहेत.

यावर दोन प्रकारे उपचार

या विकारावर दोन प्रकारे उपचार केले जातात. अचानक रक्तस्त्राव झाला असेल, शस्त्रक्रिया करण्याची आवश्यकता असेल किंवा वैद्यकीय आणीबाणीची परिस्थिती निर्माण झाली असेल तर रक्त गोठविणारे ‘फॅक्टर’ सलाइनद्वारे चढविले जातात. मात्र, जेव्हा रोग तीव्र असतो व हिमोफिलियामुळे होणारे दुष्परिणाम दीर्घकाळासाठी टाळावयाचे असतात, तेव्हा हे ‘फॅक्टर’ नियमित द्यावे लागते.

हिमोफिलियाचा दुष्परिणाम कमी करता येतो 

हिमोफिलिया विकारावर उपचार म्हणून रक्त गोठण्यासाठी आवश्यक फॅक्टर सलाइनद्वारे दिले जातात. जर हे फॅक्टर वैद्यकीय सल्ल्याने नियमित अंतरात घेत राहिले तर हिमोफिलियाचा दुष्परिणाम कमी होतात. रुग्ण सामान्य जीवन जगू शकतात.

-डॉ. रिया बालीकर, रक्तविकारतज्ज्ञ

टॅग्स :Healthआरोग्य