शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Maharashtra Election: मविआच्या 22 उमेदवारांची अनामत रक्कम जप्त, सर्वाधिक काँग्रेसचे; भाजपचा एकही नाही!
2
“सुप्रीम कोर्टाने काय करावे, हे आता एक पक्ष सांगणार का?”; चंद्रचूड यांनी ठाकरे गटाला फटकारले
3
चिन्मय दास यांच्या अटकेवरून बांगलादेशात हाहाकार! पोलिसांनी डागले 'ग्रेनेड', लाठीचार्जही केला; एकाचा मृत्यू
4
'मी नेहमी संविधानाच्या मर्यादेचा आदर केला...', संविधान दिनानिमित्त पंतप्रधान मोदींचे भाष्य
5
“अशा निवडणुका पाकिस्तान, अफगाणिस्तानात होत नसतील, आयोग जिवंत आहे का”; संजय राऊत संतापले
6
मनोज जरांगेंचे ठरले; सरकार स्थापन झाल्यावर तारीख जाहीर करणार, पुन्हा बेमुदत उपोषणाला बसणार
7
जगातील सर्वात वृद्ध व्यक्तीचे वयाच्या 112 व्या वर्षी निधन; काही दिवसांपूर्वीच दीर्घायुष्यासंदर्भात केलं होतं भाष्य
8
पाकिस्तानात तख्तापालट होण्याचे संकेत? इम्रान खान यांच्या समर्थकांसोबत सैन्य; हस्तांदोलन, मिठ्या मारल्या 
9
"दहशतवादी संघटनांना चोख प्रत्युत्तर देणार"; २६/११च्या हल्ल्याच्या वर्षपूर्तीनिमित्त पंतप्रधान मोदींचे आश्वासन
10
झुनझुनवाला यांनी 10 मिनिटांत कमावले ₹105 कोटी; 'या' दोन शेअर्समुळे लागली लॉटरी; पडला पैशांचा पाऊस!
11
"अजित पवारांनी सरेंडर होऊन आमची..."; रामदास कदमांचे मोठं विधान, म्हणाले, "काहीही केलं तरी..."
12
नाना पटोलेंनी दिल्ली गाठली, मल्लिकार्जून खरगे-राहुल गांधींची भेट घेतली; नेमके काय घडले?
13
BLOG: अमित ठाकरे निवडणुकीच्या चक्रव्यूहात शिरले खरे, पण...; 'राजपुत्रा'चं नेमकं काय चुकलं? सहा प्रमुख मुद्दे
14
...म्हणून मुख्यमंत्रिपदाचा उमेदवार जाहीर करण्यास विलंब; भाजपचे 'या' कामाला प्राधान्य
15
आधारवाडीतील इमारतीच्या पंधराव्या मजल्यावर भीषण आग; अग्निशमन दलाचे वाहन बिघडले
16
राहुल गांधींचे नागरिकत्व रद्द होणार का? केंद्र सरकार १९ डिसेंबरला उच्च न्यायालयाला निर्णय कळविणार
17
Numerology: ‘या’ ६ मूलांक होतील मालामाल, धनलाभाचे योग; नोव्हेंबरची सांगता होईल खास!
18
"हिंदूंच्या हक्कांसंदर्भात बोलणारे निर्लज्ज, ...या सरकारला भारतातील अल्पसंख्यकांची चिंता नाही"; काय म्हणाले ओवेसी?
19
तिसऱ्या महायुद्धात अण्वस्त्रांचा वापर, एक तृतीयांश लोकसंख्या मारली जाणार; सिडनीच्या बिशपची भविष्यवाणी 
20
"हे फक्त शब्द नाहीत, इशारा आहे"; चिमुकलीवरील अत्याचाराच्या घटनेनंतर अमित ठाकरे संतापले

शेतीतील बैलांची जागा ट्रॅक्टर घेत असल्याचे चित्र

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: July 14, 2021 4:35 AM

आधुनिक तंत्रज्ञानाचे दृश्‍य फायदे आणि शेतमजुरांची कमतरता यामुळे शेती मशागत व पेरणी यातून सर्जा-राजाचे महत्त्व हळूहळू कमी होत चालल्‍याची ...

आधुनिक तंत्रज्ञानाचे दृश्‍य फायदे आणि शेतमजुरांची कमतरता यामुळे शेती मशागत व पेरणी यातून सर्जा-राजाचे महत्त्व हळूहळू कमी होत चालल्‍याची खूण म्‍हणजे गेल्‍या काही वर्षात सुरू झालेली ट्रॅक्‍टरद्वारे होणारी शेती मशागत व पेरणी आहे. पोळा सणात मिरवणाऱ्या बैलांची संख्‍या कमी होत चालली आहे. ट्रॅक्‍टरच्‍या आगमनाने नांगरणी, कोळपणी, पेरणी व शेती साहित्‍य वाहून नेण्‍यासाठीची बैलगाडीची कामे कमी होत गेली. पूर्वी पेरणीला मात्र बैलजोडीची आवश्‍यकता होती. पेरणीच्‍या पांभरीला असलेल्‍या छिद्रातून मुठीने नियंत्रित पद्धतीने सोडलेले दाणे बांबूच्‍या पाइपातून विशिष्‍ट अंतरावर मातीत पडले की त्‍या मागून येणारे लाकडी/लोखंडी दाते बियावर माती पसरत पुढे जात. मुठीतून सुटलेले बियाणे कमी जास्‍त झाल्‍याने अनेकदा दाट व विरळ पिकाचे चित्र निर्माण होई. समान पेरणीसाठी पेरणीचे कौशल्‍य असलेल्‍या लोकांना मागणी असे. पांभरीची पूजा करून पेरणी सुरू केली जायची. दरम्‍यान, बैलजोडीचा मेंटेनन्‍स व शेती कामासाठी लागणारा वेळ यापेक्षा भाड्याचे ट्रॅक्‍टर परवडू लागले. त्‍याने पैसे जातात; परंतु अल्‍पावधीत काम निपटले जाते. म्‍हणून गेल्‍या काही वर्षात ट्रॅक्‍टरची विक्री वाढली आहे.

ट्रॅक्‍टरचे युग सुरू झाले आणि बैलांच्‍या वाटेची कामे कमी होत गेली. पेरणीच्‍या कामात कौशल्‍य असल्‍याने पेरणीतली मानवी अचूकता मिळविण्‍यासाठी आधुनिक तंत्र उपलब्‍ध व्‍हायला वेळ जावा लागला. पहिल्‍या टप्‍प्‍यात ट्रॅक्‍टरमागे बसून दोन जण बियाणे विशिष्‍ट रचना केलेल्‍या भागातून सोडत असत. त्‍यात सतत बसणाऱ्या हेलकाव्‍यामुळे तोल सांभाळून बियाणे खाली सोडावे लागत असे. आता सुधारित आवृत्ती बाजारात आल्‍याने बियाणे पेटीत भरले की कोणाचीच गरज भासत नाही. दोन्‍ही पद्धतीत बियाणे व खतेसुद्धा टाकता येतात.