'मद्यधुंद ड्रायव्हरने कार चालवली तरीही विमा कंपनी नुकसानभरपाई देण्यास जबाबदार'

केरळ हायकोर्टाचा महत्वपूर्ण निर्णय.

विमा कंपनी अपघातग्रस्त/तृतीय पक्षाला सुरुवातीला नुकसानभरपाई देण्यास जबाबदार आहे, विमा पॉलिसीने मद्यधुंद ड्रायव्हरच्या बाबतीत नुकसान भरपाईची तरतूद केली असेल किंवा नसेल पण तरीही भरपाई दिली पाहिजे, जरी विमा पॉलिसी नुकसान भरपाई देत नसली तरीही, जेव्हा अपघात मद्यपान करून वाहन चालवल्यामुळे होतो, तेव्हा विमा कंपनीला प्रथम थर्ड पार्टीला पैसे द्यावे लागतात आणि नंतर ड्रायव्हर आणि मालकाकडून नुकसान भरपाई मागितली जाऊ शकते, असं केरळ हायकार्टाने म्हटले आहे. 

"मद्यपान करून वाहन चालवणे हे पॉलिसीच्या अटी व शर्तींचे उल्लंघन आहे असे जरी पॉलिसी प्रमाणपत्रात नमूद केले असले तरी, विमा कंपनी नुकसान भरपाई देण्यास जबाबदार आहे. जेव्हा ड्रायव्हर नशेच्या अवस्थेत असतो, तेव्हा नक्कीच , त्याची चेतना आणि संवेदना बिघडलेल्या असतात, ज्यामुळे तो वाहन चालविण्यास अयोग्य होतो. पण, पॉलिसी अंतर्गत उत्तरदायित्व हे वैधानिक स्वरूपाचे आहे आणि त्यामुळे पीडित व्यक्तीला नुकसान भरपाई देण्यापासून सूट मिळण्यास कंपनी जबाबदार नाही, असंही कोर्टाने म्हटले आहे.

'आक्षेपार्ह वाहनाचा वैधपणे विमा उतरवला असल्याने तृतीय प्रतिवादी-विमा कंपनी आणि अपीलकर्ता/दावेदार हा तृतीय पक्ष आहे, कंपनी सुरुवातीला त्याला नुकसानभरपाई देण्यास जबाबदार आहे, पण, कंपनी प्रतिवादी 1 आणि 2 (ड्रायव्हर आणि मालकाकडून ते वसूल करण्याचा अधिकार आहे) ची नुकसानभरपाई करण्यास जबाबदार आहे, असंही केरळ हाय कोर्टाने म्हटले आहे.

मोटार अपघात दावा न्यायाधिकरणाने दिलेल्या नुकसानभरपाईला आव्हान देणाऱ्या अपीलवर न्यायालय विचार करत होते. '2013 मध्ये, अपीलकर्ता ऑटोरिक्षाने प्रवास करत होता, यावेळी  पहिल्यांदा प्रतिवादीने चालविलेल्या कारने ऑटोरिक्षाला धडक दिल्याने त्याचा अपघात झाला.

अपघातग्रस्तांना  रुग्णालयात दाखल करून सात दिवस उपचार केले गेले आणि डिस्चार्ज मिळाल्यानंतरही त्यांना सहा महिने विश्रांती घ्यावी लागल्याचा दावा त्यांनी केला आहे.

तो व्यवसायाने ड्रायव्हर होता आणि त्याचे मासिक उत्पन्न 12,000 रुपये होते. या व्यक्तीने  4 लाखांच्या नुकसान भरपाईचा दावा केला आहे, तरीही न्यायाधिकरणाने फक्त 2.4 लाख रुपये देण्याचे आदेश दिले आहेत. यामुळे त्यांनी सध्याच्या अपीलसह उच्च न्यायालयात जाण्यास प्रवृत्त केले.

न्यायालयाने म्हटले की,कारच्या चालकाविरुद्ध दाखल करण्यात आलेल्या किरकोळ खटल्याच्या आरोपपत्रात असे दिसून येते की, तो मद्यधुंद अवस्थेत कार चालवत होता आणि ही वस्तुस्थिती चालक किंवा मालकाने विवादित केलेली नाही'. चालक दारूच्या नशेत कार चालवत असल्याने विमाधारकाला नुकसान भरपाई देणे बंधनकारक नसल्याचे विमा कंपनीने म्हटले आहे.

'जरी पॉलिसी प्रमाणपत्रात असे नमूद केले आहे की, मद्यपान करून वाहन चालवणे हे पॉलिसीच्या अटी व शर्तींचे उल्लंघन आहे, तरीही विमा कंपनी तृतीय पक्षाला नुकसान भरपाई देण्यास जबाबदार आहे, असं न्यायालयाने म्हटले आहे.

या प्रकरणात चालक आणि मालकाची अंतिम जबाबदारी असल्याने, त्यांना विमा कंपनीने भरलेल्या भरपाईच्या रकमेची परतफेड करावी लागेल.

त्यामुळे, न्यायालयाने विमा कंपनीला 39,000 रुपयांची अतिरिक्त रक्कम मुख्य नुकसानभरपाई आणि कमाईचे नुकसान, वेदना आणि त्रास, खर्च, वार्षिक 7% दराने व्याजासह अपीलकर्त्याच्या बँक खात्यात जमा करण्याचे निर्देश दिले आहेत. ही ठेव कंपनीला गाडीच्या चालक आणि मालकाकडून वसूल करण्याचे निर्देशही दिले आहेत.