Jammu and Kashmir Assembly Elections 2024: जम्मू-काश्मीर : जम्मू-काश्मीरमधील विधानसभेच्या ९० जागांचे निकाल ८ ऑक्टोबरला लागणार आहेत. मात्र भाजपने जम्मू-कश्मीरमध्ये सरकार स्थापन करण्यासाठी आतापासूनच प्रयत्न सुरू केले आहेत. श्रीनगरमध्ये कमळ फुलवण्यात मग्न असलेला भाजप पहिल्यांदाच एकाच वेळी दोन आघाड्यांवर राजकीय बुद्धिबळाचा पट मांडला आहे. जम्मू-कश्मीरमध्ये सध्या पक्षाची कमान प्रभावी नेते राम माधव यांच्या खांद्यावर आहे.
भाजपच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, यावेळी ज्या प्रकारे निवडणुकांमध्ये मतदान झाले आहे. ते पाहता भाजप सरकार स्थापनेसाठी ४८ चा जादुई आकडा सहज गाठेल असे पक्षाला वाटते. उपराज्यपालांच्या अधिकारामुळेही या अपेक्षांना बळ मिळाले आहे. भाजप हे समीकरण लावण्यात यशस्वी ठरल्यास खोऱ्याला पहिला हिंदू मुख्यमंत्री मिळू शकतो, असे म्हटले जात आहे.
उपराज्यपालांसाठी जबाबदार ५ सदस्यांचे नामांकनजम्मू-काश्मीरमधील विधानसभा निवडणुकीच्या नियमांनुसार ९० सदस्य निवडले जातील, तर ५ सदस्यांचे नामांकन करण्यात यावे, असा प्रस्ताव भाजपकडून मांडण्यात आला आहे. जम्मू-काश्मीरचे उपराज्यपाल हे नामांकन करतील. मात्र, काँग्रेस आणि विरोधी पक्ष याला विरोध करत आहेत. या नामांकनाचा सरकार स्थापनेवर परिणाम होईल, असे काँग्रेसचे कार्याध्यक्ष रमण भल्ला, यांनी म्हटले आहे.
जम्मू-काश्मीर भाजपचे मुख्य प्रवक्ते सुनील सेठी यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, एलजी विधानसभेच्या स्थापनेसोबत या ५ सदस्यांना नामनिर्देशित करेल. ही तरतूद आधीच आहे. उपराज्यपाल ८ ऑक्टोबर रोजी किंवा नंतर कधीही या संदर्भात अधिसूचना जारी करू शकते. नियमांनुसार एलजी २ महिला आणि ३ काश्मिरी विस्थापित पंडितांना आमदार म्हणून नामनिर्देशित करू शकतात. निवडून आलेल्या आमदारांइतकीच पॉवर या सर्वांची असेल. सर्व आमदारांना सरकार स्थापनेसाठी मतदान करता येणार आहे.
५ सदस्यांचे नामांकन भाजपसाठी कसे फायदेशीर ठरू शकते? याबाबत राजकीय विश्लेषकांच्या मते, जम्मू- कश्मीरात कोणत्याही पक्षाला पूर्ण बहुमत मिळणे कठीण आहे. अशा परिस्थितीत या ५ आमदारांना उमेदवारी देणे भाजपसाठी फायदेशीर ठरू शकते. भाजपने कसा तरी ४३ चा आकडा गाठला तर या ५ च्या मदतीने सरकार स्थापन करण्यासाठी ४८ चा जादुई आकडा सहज गाठू शकेल. हे ५ सदस्य उपराज्यपालद्वारे नामांकित केले जातील आणि उपराज्यपाल हे केंद्राचे प्रतिनिधी आहेत. सध्या केंद्रात भाजपचे सरकार आहे, त्यामुळे नामनिर्देशित सदस्य दुसऱ्याच्या बाजूने उभे राहण्याची अजिबात शक्यता नाही.
४३ चा आकडा गाठण्याचा भाजपचा मास्टर प्लॅनजम्मू-काश्मीरमध्ये एकूण ९० जागांसाठी विधानसभा निवडणुका होत आहेत. त्यापैकी ४३ जागा जम्मू विभागातील आहेत आणि ४७ जागा काश्मीर विभागातील आहेत. जम्मू भागात भाजपची स्थिती मजबूत आहे. जम्मू-काश्मीर भाजपचे मुख्य प्रवक्ते सुनील सेठी यांच्या मते, यावेळी भाजप सर्वात मोठा पक्ष बनणार आहे. २०२४ च्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपला जम्मू प्रदेशात २९ जागांवर आघाडी मिळाली होती. यावेळी त्यांची संख्या वाढण्याची पक्षाला आशा आहे. खोऱ्यातील काही जागा जिंकण्याचीही पक्षाला आशा आहे.
भाजपशी संबंधित सूत्रांचे म्हणणे आहे की, पक्षाने जमिनीवर मजबूत स्थितीत असलेल्या अपक्ष आमदारांशी संपर्क साधण्यास सुरुवात केली आहे. हे काम भाजपचे ज्येष्ठ नेते राम माधव स्वत: करत आहेत. २०२४ मध्ये राम माधव यांच्या प्रयत्नांमुळेच भाजप पीडीपीसोबत सरकारमध्ये येऊ शकले. यावेळी अपक्ष आमदार खोऱ्यात अनेक जागा जिंकतील अशी अपेक्षा आहे. हे अपक्षच सरकारचे किंगमेकर ठरणार आहेत, त्यामुळे या अपक्षांना आपल्याकडे खेचण्यासाठी दोन्हीकडून प्रयत्न सुरू झाले आहेत. ८ ऑक्टोबरला निवडणूक निकाल जाहीर झाल्यानंतर सरकार स्थापनेच्या प्रयत्नांना वेग येईल. भाजपने स्वबळावर ३०-३५ जागा जिंकल्या तर सरकार स्थापनेच्या शर्यतीत आघाडीवर असेल.