आज बिहारमध्ये १५ विरोधी पक्ष एकत्र येत बैठक घेणार आहेत. २०२४ मध्ये होणाऱ्या लोकसभा निवडणुकांसाठी या बैठकीत रणनीती ठरवण्यात येणार आहे. गेल्या काही दिवसापासून बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांनी देशभरातील विरोधी पक्षांच्या भेटी घेतल्या. आज १५ विरोधी पक्षांच्या मुख्य नेते पाटण्यात बैठकीसाठी येणार आहे. या बैठकीला ११ वाजता सुरुवात होणार आहे. या बैठकीत विरोधी पक्षांचा अजेंडा काय आहे, त्यात कोण सहभागी होणार, एकमत होणार की संघर्ष आणि कोणाला काय मिळणार. यावर चर्चा होणार असल्याचे बोलले जात आहे.
विरोधकांच्या बैठकीसाठी आज पाटण्यात बिगर भाजप पक्षांचा महामेळावा होणार आहे. आतापर्यंत समोर आलेल्या यादीनुसार या बैठकीत १७ पक्षांचे नेते सहभागी होणार असल्याची चर्चा आहे. म्हणजेच JDU आणि RJD व्यतिरिक्त आणखी १५ पक्ष सामील होत आहेत. विरोधी महायुतीपुढे काही नेत्यांकडून ज्या प्रकारची वक्तव्ये समोर आली आहेत, त्यानंतर एकजुटीच्या अजेंड्यावर होत असलेली ही बैठक 'अधिकृत अजेंडा'पुरतीच मर्यादित राहणार का, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे.
या बैठकीला काँग्रेसच्या वतीने पक्षाचे राष्ट्रीय अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खरगे आणि काँग्रेसचे माजी खासदार राहुल गांधी उपस्थित राहणार आहेत. पश्चिम बंगालच्या मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी, दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल, झारखंडचे मुख्यमंत्री हेमंत सोरेन, उत्तर प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री अखिलेश यादव, महाराष्ट्राचे माजी मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे, राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष शरद पवार, नॅशनल कॉन्फरन्सचे नेते फारूख अब्दुल्ला, पीडीपी सुप्रीमो मेहबूबा मुफ्ती यांचा समावेश आहे. सीताराम येचुरी आणि डी राजा यांसारखे अनेक डावे नेतेही या बैठकीला उपस्थित राहणार आहेत.
यामध्ये राहुल गांधी, अखिलेश यादव, अरविंद केजरीवाल, ममता बॅनर्जी, शरद पवार, एमके स्टॅलिन, फारुख अब्दुल्ला, मेहबूबा मुफ्ती, उद्धव ठाकरे, नितीश कुमार, तेजस्वी यादव, सीताराम येचुरी, डी राजा हे नेते एकत्र दिसणार आहेत. जेडीयूच्या वतीने नितीश कुमार आणि आरजेडीचे तेजस्वी यादव उपस्थित राहणार आहेत.
विरोधी पक्षांचा अजेंडा काय असणार?
केंद्रातील सत्ताधारी भारतीय जनता पक्षाच्या (भाजप) नेतृत्वाखालील राष्ट्रीय लोकशाही आघाडीच्या (एनडीए) विरोधात विरोधी पक्षांची एकजूट कशी होऊ शकते, कारण तो सुरुवातीपासूनच अजेंडा आहे? हाच विषय या बैठकीत चर्चेचा आहे. बैठकीपूर्वी आयोजक जनता दल युनायटेडने स्पष्टपणे सांगितले की, सध्या सर्व पक्ष एकत्र कसे येतील यावरच चर्चा होईल. नितीश कुमार यांच्या भाषणाने बैठकीची सुरुवात होईल. नितीश विरोधी एकजुटीची भूमिका मांडणार असून त्यानंतर राहुल गांधी विरोधी ऐक्याचा मार्ग कसा तयार करता येईल यावर बोलणार आहेत.
भाजप आणि एनडीएच्या विरोधात एकजूट हा प्राथमिक मुद्दा आहे .दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल सध्या दिल्लीत अध्यादेशामुळे विरोधात आहेत. विरोधकांची एकजूट होण्यापूर्वी सर्व पक्षांनी अध्यादेशाविरोधात एकजूट व्हावी, असा अल्टिमेटम त्यांनी यापूर्वीच दिला आहे. त्यामुळे या वेळी त्यांना अध्यादेशाच्या अजेंड्यावर चर्चा करायची आहे. दुसरीकडे, काँग्रेस याकडे यूपीएच्या विस्ताराची कसरत म्हणून पाहत आहे, त्यामुळे ही बैठक काँग्रेसच्या दृष्टीकोनातून बैठक विस्तार धोरण मानली जाऊ शकते. युपीमध्ये आघाडी करण्यासाठी समाजवादी पक्षाचा अजेंडा आहे. टीएमसीचा अजेंडा स्पष्ट आहे, या बैठकीत पक्ष डाव्यांशी हातमिळवणी करत असला तरी सध्या बंगालमध्ये ही संघटना शक्य नाही. नॅशनल कॉन्फरन्स आणि पीपल्स डेमोक्रॅटिक पार्टी या पक्षांचा अजेंडा जम्मू-काश्मीरमधील कलम ३७० सोबत जुनी स्थिती पूर्ववत करणे हा आहे. राष्ट्रवादीचा अजेंडा केंद्रीय तपास यंत्रणांचा गैरवापर हा आहे, तर उद्धव ठाकरे यांच्या शिवसेनेचा अजेंडा सध्यातरी आपले अस्तित्व वाचवण्याचे बोलले जात आहे.
विरोधी पक्षांच्या एकीसाठी होत असलेल्या या बैठकीला अनेक पक्षप्रमुख आणि नेत्यांनीही येण्यास नकार दिला आहे. यामध्ये तेलंगणाचे मुख्यमंत्री केसीआर, ओडिशाचे मुख्यमंत्री नवीन पटनायक, आंध्र प्रदेशचे मुख्यमंत्री जगन मोहन रेड्डी आणि जेडीएस नेते कुमारस्वामी यांचा समावेश आहे. त्यांनी सभेला उपस्थित राहण्यास स्पष्टपणे नकार दिला. या पक्षांच्या अनुपस्थितीमुळेही अनेक राजकीय चर्चा सुरू आहेत.