नवी दिल्ली : केंद्र सरकारने (Central government) एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलत सीमा सुरक्षा दलाच्या (बीएसएफ) रिक्त पदांमध्ये माजी अग्निवीरांसाठी 10 टक्के आरक्षण जाहीर केले आहे. यासोबतच उच्च वयोमर्यादेचे नियम शिथिल करण्यात आले आहेत. मात्र, माजी अग्निवीर पहिल्या बॅचचा भाग आहे की दुसऱ्या, यावर ते अवलंबून असणार आहे.
सीमा सुरक्षा दल कायदा 1968 च्या कलम 141 च्या उपकलम (2) च्या कलम (बी) आणि (सी) द्वारे प्रदान केलेल्या अधिकारांचा वापर करून गृह मंत्रालयाने (MHA) गुरुवारी जारी केलेल्या अधिसूचनेद्वारे ही घोषणा केली. अधिकारांचा वापर करताना केंद्र सरकारने सीमा सुरक्षा दल, जनरल ड्युटी कॅडर (नॉन-राजपत्रित) भरती नियम 2015, म्हणजे सीमा सुरक्षा दल जनरल ड्यूटी कॅडर (नॉन-राजपत्रित) (दुरुस्ती) 2023 भरतीमध्ये आणखी सुधारणा करण्यासाठी नियम बनविण्याची घोषणा केली आहे.
सीमा सुरक्षा दलात, जनरल ड्युटी कॅडर (नॉन-राजपत्रित) भरती नियम 2015 ला 9 मार्चपासून लागू करताना केंद्र सरकारने घोषित केले की, कॉन्स्टेबल पदाशी संबंधित असलेल्या भागाविरूद्ध उच्च वयोमर्यादेत सूट नोंदवली जाईल. अग्निवीरांच्या पहिल्या बॅचच्या उमेदवारांना पाच वर्षांपर्यंत आणि माजी अग्निवीरांच्या इतर सर्व बॅचच्या बाबतीत तीन वर्षांपर्यंत सूट दिली जाऊ शकते.
सीमा सुरक्षा दल, जनरल ड्युटी कॅडर (नॉन-राजपत्रित) (दुरुस्ती) भरती नियम 2023 चा भाग बनवलेली आणखी एक नोंद होती. यामध्ये माजी अग्निवीरांना शारीरिक कार्यक्षमता चाचणी देण्यापासून सूट देण्याची तरतूद आहे. यामध्ये दहा टक्के पदे माजी अग्निवीरांसाठी राखीव असणार आहे. चार वर्षांचा कार्यकाळ पूर्ण झाल्यानंतर संरक्षण दलात केवळ 25 टक्के अग्निवीरांना सामावून घेण्याची गृह मंत्रालयाची तरतूद आहे. तर उरलेल्या 75 टक्के अग्निवीरांना बाहेर काढण्यात आले आहे. त्यानंतर अशी घोषणा करण्यात आली की, 10 टक्के रिक्त पदे केंद्रीय निमलष्करी दल आणि आसाम रायफल्समध्ये निष्क्रिय अग्निवीरांसाठी राखीव ठेवली जातील.
माजी-अग्निवीरच्या पहिल्या बॅचसाठी उच्च वयोमर्यादा पाच वर्षांपर्यंत आणि त्यानंतरच्या बॅचसाठी तीन वर्षांपर्यंत शिथिल होती. याचबरोबर, केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दलामध्ये (CAPFs) भरतीसाठी वयोमर्यादा 18-23 वर्षे आहे. तसेच, 17-22 वर्षे वयोगटातील अग्निवीर म्हणून नामांकित केलेली कोणतीही व्यक्ती 26 वर्षे वयापर्यंत CAPF मध्ये भरती होऊ शकते.