नवी मुंबई राज्यातील सर्वांत स्वच्छ शहर

शहरवासीयांनी स्वच्छता अभियानाला चळवळीचे स्वरूप दिले व सर्वांच्या सहभागामुळे नवी मुंबईच्या शिरपेचात आणखी एक मानाचा तुरा रोवला गेला.

नामदेव मोरे
नवी मुंबई : स्वच्छता अभियानामध्ये नवी मुंबईने पुन्हा एकदा बाजी मारली आहे. ४ हजार शहरांचा सहभाग असलेल्या स्पर्धेत देशात तिसरा क्रमांक मिळविला. राज्यातील सर्वांत स्वच्छ शहर असल्याचे पुन्हा एकदा सिद्ध केले. शहरवासीयांनी स्वच्छता अभियानाला चळवळीचे स्वरूप दिले व सर्वांच्या सहभागामुळे नवी मुंबईच्या शिरपेचात आणखी एक मानाचा तुरा रोवला गेला.
सुनियोजित शहर म्हणून नवी मुंबईची देशात ओळख आहे. देश व राज्य पातळीवरील बहुतांश सर्व महत्त्वाचे पुरस्कार महानगरपालिकेने मिळविलेले आहेत. चोवीस तास पाणीपुरवठा, अत्याधुनिक मलनि:सारण केंद्र, घनकचरा व्यवस्थापनाची सर्वोत्तम व्यवस्था, अत्याधुनिक पद्धतीने बनविलेली क्षेपणभूमी, शिक्षण व इतर सर्वच विभागांसाठी मनपाने पुरस्कार मिळविले असून, या सर्वांमध्ये स्वच्छता अभियानातील कामगिरी महत्त्वाची आहे.
राज्य शासनाने २००२ मध्ये संत गाडगे महाराज नागरी स्वच्छता अभियान सुरू केले व पहिल्याच वर्षी नवी मुंबई महानगरपालिकेने प्रथम क्रमांक मिळविला. २००५ मध्ये पुन्हा या स्पर्धेत सहभागी होऊन प्रथम क्रमांक मिळविला. केंद्र शासनाने स्वच्छता अभियान सुरू केल्यानंतर नवी मुंबईने पहिल्या प्रयत्नामध्ये आठव्या क्रमांकावर झेप घेतली. गतवर्षी महानगरपालिकेने तिसऱ्या क्रमांकावर झेप घेतली व घनकचरा व्यवस्थापनात प्रथम क्रमांक मिळविला होता. स्वच्छ सर्वेक्षण २०२० मध्ये देशातील पहिल्या तीन शहरांमध्ये समावेश व्हावा असा निर्धार करून महानगरपालिकेने स्वच्छता अभियानाला चळवळीचे स्वरूप दिले होते. सर्व शहरवासीयांना या चळवळीमध्ये सहभागी करून घेतल्यामुळेच महानगरपालिकेने देशात सातव्या क्रमांकावरून तिसºया क्रमांकावर झेप घेतली आहे.
नवी मुंबई महानगरपालिकेने स्वच्छता अभियानामध्ये मिळविलेले यश हे फक्त एक वर्षातील कामाचे फलित नाही. महानगरपालिकेच्या स्थापनेपासून प्रत्येक वर्षी स्वच्छतेवर विशेष लक्ष देण्यात आले आहे. कोपरखैरणेमधील डम्पिंग ग्राउंड बंद करून तेथे निसर्ग उद्यान बनविले आहे. अशा प्रकारे कचरा डेपोमध्ये बनविलेले हे देशातील सर्वांत भव्य उद्यान आहे. तुर्भेमध्ये अत्याधुनिक पद्धतीने नवीन डम्पिंग ग्राउंड तयार केले आहे. ओला व सुका कचºयाचे वर्गीकरण करण्यामध्येही विशेष लक्ष दिले आहे. महानगरपालिकेच्या शाळा, उद्याने सर्वच ठिकाणी कचºयातून खतनिर्मिती करण्यात येत आहे. स्वच्छता अभियानामध्ये नवी मुंबईकरांचा सहभाग प्रत्येक वर्षी वाढत गेला. लोकसहभाग व नागरिकांमधील स्वच्छतेविषयी जागृती यामुळेच नवी मुंबई महानगरपालिकेने देशपातळीवर स्वतंत्र ठसा उमटविला आहे.
>महानगरपालिकेस मिळालेले पुरस्कार
केंद्रीय गृहनिर्माण व नगरविकास मंत्रालयाने देशातील राहण्यायोग्य शहरामध्ये देशात दुसºया क्रमांकाचे मानांकन दिले.
स्वच्छ सर्वेक्षण २०१९ मध्ये देशात सातवा व राज्यात
पहिला क्रमांक
२०१८ मध्ये घनकचरा व्यवस्थापनामध्ये देशात प्रथम क्रमांकाचा पुरस्कार
स्वच्छ सर्वेक्षण २०१७ मध्ये राज्यात पहिला व देशात
आठवा क्रमांक
२०११ मध्ये जलवितरण व्यवस्थेसाठी राष्ट्रीय नागरी जलपुरस्कार
२००८ - ०९ मध्ये सर्वोत्तम स्वच्छता सुविधांसाठी संत गाडगे महाराज नागरी स्वच्छता अभियानांतर्गत विशेष पुरस्कार
२००९ - सांडपाणी व स्वच्छताविषयी सुविधांसाठी सर्वोत्कृष्ट शहर पुरस्कार
२००९ - शहरी भागातील गरिबांसाठीच्या सुविधांसाठी राष्ट्रीय नागरी जलपुरस्कार
देऊन सन्मानित
केंद्र शासनाच्या सर्व शिक्षा अभियानाअंतर्गत दोन वेळा राज्यातील प्रथम क्रमांक
संत गाडगे महाराज स्वच्छता अभियानामध्ये २००२ व २००५ मध्ये राज्यात प्रथम क्रमांक