'हे' दहा श्लोक मुलांकडून हमखास पाठ करून घ्या; होतील अनेक लाभ!

उगवत्या सूर्याचे स्वागत असो किंवा जीवनातील आव्हानांना तोंड देणे असो, श्लोक आणि मंत्रांच्या नियमित पठणाचा मुलांना खूप फायदा होतो. हे श्लोक आपल्या पूर्वजांच्या दिनचर्येचा एक भाग असत. या श्लोकांमध्ये सकारात्मकता वाढवण्याची मोठी शक्ती आहे. मुलांना घडवताना या श्लोकांची शक्तिशाली कंपने प्रदान करून त्यांच्या यशाचा मार्ग सुस्पष्ट करून देता येतो. हे श्लोक मानसिक आरोग्यही निरोगी ठेवतात. मूल्य रुजवतात, जीवनातील धडे शिकवतात आणि अध्यात्मिक बैठक तयार करतात.

संस्कृत कठीण आहे असे म्हणत आपण ती शिकण्याआधीच धनुष्य खाली ठेवतो. मात्र बालपणी झालेल्या संस्कारांमुळे आपलेही अनेक श्लोक तोंडपाठ आहेत, पण ते रोज म्हटले न गेल्याने आपण संस्कृतचा बागुलबुवा करतो. आपणच जर श्लोक म्हटले नाहीत तर पुढील पिढीकडून संस्कारांची अपेक्षाच चुकीची आहे. म्हणून सदर लेखात दहा मुख्य श्लोक देत आहोत, त्याची उजळणी तुम्ही स्वतः करा आणि लहान मुलांकडून तोंडपाठ करून घ्या.

ॐ भूर् भुवः स्वः। तत् सवितुर्वरेण्यं। भर्गो देवस्य धीमहि। धियो यो नः प्रचोदयात् ॥

गायत्री मंत्र : प्रसिद्ध गायत्री मंत्र, जो प्रात:कालीन म्हणण्याचा सूर्यदेवाचा शक्तिशाली मंत्र आहे. सूर्यपूजा करून हा मंत्र म्हटला असता सूर्यासारखे तेज प्राप्त होते आणि आत्मविश्वासही वाढतो. मुलांचे बौद्धिक आणि आध्यात्मिक तेज वाढते. ओम जप केल्याने, मन शांत होते आणि सकारात्मकता वाढते. सकाळी लवकर उठण्याची सवय लागून आयुष्याभराची शिस्त लागते.

गुरू ब्रह्मा गुरू विष्णु, गुरु देवो महेश्वरा, गुरु साक्षात परब्रह्म, तस्मै श्री गुरुवे नमः ।।

गुरु मंत्र : मुलांना त्यांच्या वडिलांचा आणि त्यांच्या शिक्षकांचा आदर करायला शिकवणारा हा श्लोक, गुरु मंत्र म्हणूनही कामी येतो. मुलांना त्यांच्या जीवनात शिक्षक आणि मार्गदर्शक किती महत्त्वाचे आहेत हे या श्लोकातून कळते. गुरूंची टिंगल टवाळी न करता ते पूजनीय मानून त्यांच्याकडून जास्तीत जास्त शिकले पाहिजे याचा बोध या श्लोकातून मिळतो.

ॐ त्र्यम्बकं यजामहे · सुगन्धिं पुष्टिवर्धनम् । · उर्वारुकमिव बन्धनान् · मृत्योर्मुक्षीय मामृतात् ॥

मृत्युंजय मंत्र : सर्वशक्तिमान देवाधिदेव महादेव यांचा महामृत्युंजय मंत्र हा आरोग्य, दीर्घायुष्य आणि मृत्यूच्या भीतीपासून मुक्ती देणारा आहे. महामृत्युंजय मंत्र मुलांना कोणत्याही भीतीपासून मुक्त होण्यास मदत करतो. कारण असे म्हटले जाते की या मंत्राचा अचूक उच्चार समर्पणाने आणि शुद्ध अंतःकरणाने उच्चारला असता लोकांना वेदना आणि आघातातून बरे होण्यास मदत होते, शक्ती मिळते. हा मंत्र नैराश्यातून मुक्ती देतो.

सर्वमंगल मांगल्ये शिवे सवार्थ साधिके, शरण्येत्र्यंबके गौरी नारायणी नमोस्तुते ।।

देवी स्तवन : सर्वांचे रक्षण करणारी दैवी माता, सर्व काही मंगल करणारी आहे. ती आई आहे. तिचा आशीर्वाद पाठीशी असेल तर भीती उरत नाही. या मंत्राचा जप केल्याने तिचे आशीर्वाद मिळण्यास मदत होते, कारण तीच जीवनात शुभत्व देते, पूर्णतेची भावना देते आणि सर्व नकारात्मकतेपासून संरक्षण करते. जेव्हा मुले या मंत्राचा शुद्ध अंतःकरणाने आणि हेतूने जप करतात, तेव्हा ते त्यांना कालांतराने सुरक्षिततेची आणि कल्याणाची भावना निर्माण होईल.

या देवी सर्वभूतेषु विद्यारुपेण संस्थिता, नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः॥

सरस्वती वंदना : देवी सरस्वती ही ज्ञान आणि बुद्धीची देवता म्हणून ओळखली जाते. ती बुद्धी देते आणि व्यक्तिमत्त्व उत्कृष्ट बनण्यास मदत करते. सरस्वती मंत्र मुलांना देवी सरस्वतीच्या जवळ जाण्यास आणि त्यांचे आशीर्वाद घेण्यास मदत करतो. सरस्वती मंत्रामध्ये मुलांमध्ये शिकण्याची आणि बौद्धिक वाढीची आवड निर्माण करण्याची शक्ती आहे, जे त्यांच्या विद्यार्थी जीवनात खूप महत्वाचे आहे.

नमस्तेस्तु महामाये श्रीपीठे सुरपूजिते | शंखचक्रगदाहस्ते महालक्ष्मी नमोस्तुते ||

महालक्ष्मी मंत्र : संपत्ती आणि यशाच्या देवीला समर्पित मंत्र, महालक्ष्मी मंत्र देवी लक्ष्मीचा आशीर्वाद मिळवून देतो. देवी लक्ष्मी ही संपत्ती आणि समृद्धी देणारी देवता आहे. पैसे कमवावेत पण चांगल्या मार्गाने याची शिकवण या मंत्रातून मिळते. हा संस्कार बालवयात होणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून मोठेपणी लक्ष्मीचा आदर ते करू शकतील. ती लक्ष्मी कोणत्याही स्वरूपात आली तरी ते तिचा उचित सन्मान करतील. जसे की, गृहलक्ष्मी. भाग्यलक्ष्मी, वैभवलक्ष्मी, धनलक्ष्मी इ.

वक्रतुण्ड महाकाय सूर्यकोटि समप्रभ। निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्वकार्येषु सर्वदा॥

गणेश मंत्र : बालपणी शिकवला जाणारा पहिला श्लोक असतो गणपती बाप्पाचा! कारण तो विघ्नहर्ता आहे. आपल्या मार्गात येणारे अडथळे ते दूर करतात. हा विश्वास बालवयात जागृत झाला तरच बाप्पाशी घनिष्ट नाते तयार होऊ शकते. कारण गणपती बाप्पा ही ज्ञानाची देवता आहे, त्याच्या ठायी कोटी सूर्याचे तेज आहे आणि सर्वकार्य मंगल करणारा आहे.

हरे कृष्ण, हरे कृष्ण, हरे राम हरे राम

कृष्ण मंत्र : एक साधा मंत्र ज्याचा दिवसाच्या कोणत्याही वेळी जप केला जाऊ शकतो, हा मंत्र खरोखर शक्तिशाली आहे आणि तो मुलांना लवकर शिकवला पाहिजे. राम आणि कृष्ण हे भारतीय संस्कृतीचे आधार स्तंभ आहेत. त्यांचे दररोज स्मरण होणे आवश्यक आहे. रामाचा आचार, कृष्णाचा विचार आणि हरीचा उच्चार महत्त्वाचा आहे/

ओम नमो भगवते रुद्राय

रुद्र मंत्र : ओमच्या जपाने सुरू होणारा हा शक्तिशाली मंत्र, जिवाशिवाचे नाते जोडणारा आहे. शिवाच्या रूपाच्या जवळ नेण्यास मदत करतो. भगवान शिव मुलांना अधिक प्रबळ इच्छाशक्ती, प्रामाणिक, सामर्थ्यवान बनण्यास मदत करतात आणि आजूबाजूला असलेल्या वाईट शक्तींपासून त्यांचे संरक्षण करतात.