PPF, EPF आणि VPF मध्ये नेमका फरक काय? कोणती गुंतवणूक सर्वाधिक फायदेशीर? जाणून घ्या

निश्चित परतावा मिळणाऱ्या अनेकविध दीर्घकालीन योजना असून, आपल्या फायद्याची नेमकी कोणती? पाहा, डिटेल्स...

आपले भविष्य आर्थिकदृष्ट्या उज्ज्वल व्हावे, धनसंचयातून धनवृद्धी व्हावी, या उद्देशाने जो तो आपापल्यापरिने गुंतवणूक करत असतो. मात्र, माहितीच्या अभावामुळे केलेल्या गुंतवणुकीतून चांगला परतावा मिळतोच असे नाही.

शेअर मार्केटमधील गुंतवणूक फार जोखमीची मानली जाते. बाजाराच्या लहरीपणामुळे गुंतवणूकदारांचे अनेकदा नुकसान होते. अपेक्षित परतावा न मिळाल्याने केलेल्या गुंतवणुकीचा लाभ मिळत नाही. मात्र, असे असले तरी देशातील अनेकविध प्रकारच्या अशा योजना आहेत, ज्यामध्ये निश्चित परतावा प्राप्त होऊ शकतो.

ज्यांचे वय कमी आहे, अशांना योग्य पद्धतीने गुंतवणूक करून काही निश्चित परतावा मिळवू शकतात. तसेच दीर्घकालीन गुंतवणुकीतून उत्तम फायदाही करून घेऊ शकतात. सरकारच्या अशाच तीन योजना आहेत, त्याविषयी जाणून घेऊया...

या सर्व योजना गुंतवणुकीवर निश्चित परताव्याची हमी देतात, याशिवाय, कर सवलतीचा लाभही मिळतो. दीर्घ मुदतीसाठी जोखीममुक्त गुंतवणूक शोधणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी भविष्य निर्वाह निधी योजना ही पहिली पसंती आहे. अनेकांना EPF, VPF आणि PPF यामधला फरक माहीत नसतो.

या तिन्ही योजना अतिशय आकर्षक आहेत. यामुळेच यापैकी एक निवडण्यात जवळजवळ प्रत्येकजण गोंधळात पडतो. EPF हे काम करणाऱ्या व्यक्तीच्या पगारातून अनिवार्य योगदान आहे तर, कोणताही सामान्य भारतीय नागरिक PPF मध्ये गुंतवणूक करू शकतो. तसेच VPF ही एक ऐच्छिक योजना आहे.

ज्या कंपनीत २० पेक्षा जास्त कर्मचारी काम करत आहेत, त्या कंपनीचा EPF कापाला जातो. या योजनेंतर्गत, कर्मचाऱ्याला त्याच्या पगाराची ठराविक रक्कम ईपीएफ खात्यात जमा करावी लागते. नियोक्ताही तेवढीच रक्कम कर्मचाऱ्याच्या ईपीएफ खात्यात जमा करतो.

भविष्यात सर्व कर्मचाऱ्यांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे हा ईपीएफचा उद्देश आहे. ईपीएफवर जमा केलेल्या रकमेवर व्याज मिळते आणि त्यात कर सूटही मिळते.

पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड म्हणजेच पीपीएफ ही सरकारद्वारे हमी दिलेली गुंतवणूक योजना आहे जी विशिष्ट परतावा आणि कर लाभ देते. पगारदार आणि पगार नसलेले लोक पीपीएफ खाते उघडू शकतात.

विशेष म्हणजे, नियोक्ता PPF मध्ये कोणतेही योगदान देत नाही. पीपीएफ योजनेत गुंतवलेल्या रकमेवर चक्रवाढ व्याज मिळते. या योजनेत १५ वर्षांसाठी गुंतवणूक करता येते.

VPF ऐच्छिक भविष्य निर्वाह निधी, या योजनेत तुम्ही तुमच्या स्वतःच्या इच्छेनुसार भविष्य निर्वाह निधीमध्ये (ईपीएफ) गुंतवलेले पैसे विपीएफमध्ये जातात. हे ईपीएफमध्ये करावयाच्या १२ टक्के गुंतवणुकीपेक्षा वेगळे आहे.

तंत्र गुंतवणूक सुरू करण्यासाठी तुम्ही तुमच्या कंपनीमध्ये विपीएफसाठी अर्ज करू शकता. ऐच्छिक भविष्य निर्वाह निधीमध्ये गुंतवणूक केल्यास कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी (ईपीएफ) प्रमाणेच व्याज मिळते. त्याचे व्याजदर दरवर्षी बदलले जातात.

पगारदार कर्मचारी नेहमी ईपीएफमध्ये गुंतवणूक करतात. ज्यांना सेवानिवृत्तीसाठी अधिक निधी जमा करायचा आहे ते विपीएफद्वारे यामध्ये अधिक गुंतवणूक करू शकतात. तसेच ते पीपीएफमध्ये स्वतंत्रपणे पैसे जमा करू शकतो.

पीपीएफ किंवा विपीएफमध्ये गुंतवणूक करण्याचा निर्णय एखाद्याच्या गुंतवणुकीच्या क्षमतेवर आणि गुंतवणुकीवर परताव्याच्या अपेक्षेवर अवलंबून असतो. सध्या विपीएफवर परतावा ८.५ टक्के आहे तर पीपीएफमध्ये ७.१ टक्के आहे.

विपीएफवर अधिक व्याज मिळत असल्याने, त्यात गुंतवणूक करून तुम्ही जलद दराने अधिक रिटायरमेंट कॉर्पस तयार करू शकता. जर एखाद्या गुंतवणूकदाराला १५ वर्षांच्या आत कोणतेही आर्थिक उद्दिष्ट साध्य करायचे असेल, तर पीपीएफमध्ये गुंतवणूक करणे त्याच्यासाठी फायदेशीर आहे.

याशिवाय ज्यांचे उत्पन्न जास्त आहे ते करमुक्त व्याजासाठी विपीएफ आणि पीपीएफ दोन्हीमध्ये गुंतवणूक करू शकतात. स्वयंरोजगार असलेल्या व्यक्ती पीपीएफमध्ये गुंतवणूक करू शकतात कारण हा कर वाचवण्याचा आणि दीर्घ मुदतीसाठी मोठा निधी जमा करण्याचा उत्तम मार्ग आहे.