INS Vikrant : 'मेड इन इंडिया'ची ताकद! 20,000 कोटींचा खर्च, 18 राज्यांतून आणले पार्ट; जाणून घ्या, INS विक्रांतची खासियत

INS Vikrant : देशाची पहिली स्वदेशी विमानवाहू युद्धनौका आयएनएस विक्रांत (INS Vikrant) भारतीय नौदलाच्या लढाऊ ताफ्यात सामील झाली आहे.

देशाची पहिली स्वदेशी विमानवाहू युद्धनौका आयएनएस विक्रांत (INS Vikrant) भारतीय नौदलाच्या लढाऊ ताफ्यात सामील झाली आहे. केरळमधील कोची (Kochi) येथे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या उपस्थितीत हा सोहळा पार पडला. ही युद्धनौका अत्याधुनिक स्वयंचलित सुविधांयुक्त आहे. त्यामुळे भारतीय नौदलाची ताकद आता आणखी वाढणार आहे.

भारताच्या सागरी इतिहासात देशात बांधण्यात आलेले हे आतापर्यंतचे सर्वांत मोठे जहाज आहे. भारताची पहिली विमानवाहू युद्धनौका आयएनएस विक्रांतचे नाव या नौकेला देण्यात आले आहे. या प्रकल्पासाठी सुमारे 20 हजार कोटी रुपयांहून अधिक निधी खर्च करण्यात आला आहे. संपूर्णपणे देशात बनविण्यात आलेली ही पहिली विमानवाहू युद्धनौका आहे.

भारतीय नौदलाच्या इन-हाऊस वॉरशिप डिझाइन ब्युरोने या युद्धनौकेचे डिझाइन (रचना) तयार केले आहे. INS विक्रांत एअरक्राफ्ट करियर हे समुद्राच्या वर तरंगणारं एक एयरफोर्स स्टेशन आहे जिथून लढाऊ विमाने, क्षेपणास्त्रे, ड्रोनद्वारे शत्रूंच्या नापाक योजना नष्ट केल्या जाऊ शकतात.

नौदलाच्या युद्धनौकेचं बांधकाम सार्वजनिक क्षेत्रातील शिपयार्ड कोचीन शिपयार्ड लिमिटेडने केले आहे. गेल्या वर्षी 21 ऑगस्टपासून आतापर्यंत सागरी चाचण्यांचे अनेक टप्पे यशस्वीरित्या पूर्ण केले आहेत. जहाज नौदल सेवेत सामील झाल्यानंतर त्यावर विमान उतरवण्याची चाचणी घेतली जाईल.

भारतीय नौदलाने सांगितले की, 1999 मध्ये कारगिल युद्धानंतर याची गरज भासू लागली होती. विमानाच्या टेक ऑफ आणि लँडिंगमध्ये कोणतीही अडचण येऊ नये यासाठी या युद्धनौकेची खास रचना करण्यात आली आहे. यामुळेच त्याचा पुढचा भाग उंचावला आहे. यामुळे कमी जागेतही विमान टेक ऑफ आणि लँडिंग करू शकणार आहे.

जवळपास 20,000 कोटी रुपये खर्चून तयार करण्यात आलेल्या या विमानवाहू नौकेने गेल्या महिन्यात समुद्रातील चाचण्यांचा चौथा आणि अंतिम टप्पा यशस्वीपणे पूर्ण केला. त्यानंतर नौदलाच्या उपप्रमुखांनी सांगितले की, आयएनएस विक्रांतसाठी उपकरणे देशातील 18 राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये बनवण्यात आली आहेत.

अंबाला, दमण, कोलकाता, जालंधर, कोटा, पुणे आणि दिल्ली या शहरांमध्ये उपकरणेही तयार करण्यात आली आहेत. INS विक्रांतसाठी 2500 किमी लांबीच्या इलेक्ट्रिकल केबल्सची निर्मिती भारतात करण्यात आली असल्याची माहिती त्यांनी दिली. आयएनएस विक्रांत एकाच वेळी 30 लढाऊ विमाने चालवण्यास सक्षम आहे.

जहाजात प्रीमियर मॉड्युलर ओटी (ऑपरेशन थिएटर), आपत्कालीन मॉड्यूलर ओटी, फिजिओथेरपी क्लिनिक, आयसीयू, प्रयोगशाळा, सीटी स्कॅनर, एक्स-रे मशीन यासह अत्याधुनिक वैद्यकीय उपकरणे सुविधांसह संपूर्ण अत्याधुनिक वैद्यकीय संकुल आहे. आयसोलेशन वॉर्ड आणि टेलिमेडिसिन. सुविधा इ.चा समावेश आहे. एका हिंदी वेबसाईटने याबाबतचे वृत्त दिले आहे.

आयएनएस विक्रांतमधून 32 बराक-8 क्षेपणास्त्रे डागली जाऊ शकतात. 44,570 टन पेक्षा जास्त वजनाची ही युद्धनौका 30 लढाऊ विमाने सामावून घेण्यास सक्षम आहे आणि दृश्य श्रेणीच्या पलीकडे हवेतून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्रे आणि बॉम्ब आणि रॉकेटच्या पलीकडे जहाजविरोधी क्षेपणास्त्रांनी सुसज्ज आहे.

मिग-29 साठी लूना लँडिंग सिस्टीम आणि सी हॅरियरसाठी DAPS लँडिंग सिस्टीम यांसारख्या विविध विमानांना हाताळण्यासाठी आधुनिक प्रक्षेपण आणि रिकव्हरी सिस्टीमने देखील सुसज्ज आहे. INS विक्रांतवर 30 एयरक्राफ्ट तैनात केली जातील, ज्यात 20 लढाऊ विमाने आणि 10 हेलिकॉप्टर असतील.

सध्या, मिग-29 के ('ब्लॅक पँथर') लढाऊ विमाने विक्रांतवर तैनात केली जातील आणि त्यानंतर DRDO आणि HAL द्वारे विकसित केले जाणारे TEDBF म्हणजेच दोन इंजिन डेक बेस्ड फायटर जेट असेल. कारण TEDBF पूर्णपणे तयार होण्यासाठी काही वर्षे लागू शकतात, याच दरम्यान अमेरिकेची F-18A सुपर होरनेट किंवा फ्रान्सची रफाल (M) तैनात केली जाऊ शकते. (सर्व फोटो - AP, झी न्यूज आणि गुगल)