विक्रम'ने पुन्हा लँडिंग का केले, रोव्हर आणि लँडर स्लीप मोडमध्ये गेल्यानंतर काय होणार?

चंद्रयान-३ मिशनचे विक्रम लँडर आणि प्रज्ञान रोव्हर स्लीप मोडमध्ये गेले आहेत. सोमवारी सकाळी इस्रोने या संदर्भात अपडेट दिली.

चंद्रयान-3 चंद्राच्या पृष्ठभागावर आपल्या मोहिमेवर आहे. दरम्यान, भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने सोमवारी सकाळी सांगितले की, विक्रम लँडरने 'किक स्टार्ट' प्रक्रिया पूर्ण केली आहे. या अंतर्गत लँडरने जंप टेस्ट करून पुन्हा चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरवले. यापूर्वी इस्रोने सांगितले होते की, रोव्हर 'प्रज्ञान' आपले काम पूर्ण करून स्लीप मोडमध्ये गेले आहे.

विक्रम लँडरमध्ये 'किक स्टार्ट'ची प्रक्रिया काय आहे? त्याचे महत्त्व काय? रोव्हर 'प्रज्ञान'ची स्थिती काय आहे? जेव्हा ते स्लीप मोडमध्ये जाते तेव्हा याचा अर्थ काय होतो? चला समजून घेऊया.

सोमवारी एका ट्विटमध्ये इस्रोने माहिती दिली. यात विक्रम पुन्हा चंद्रावर सॉफ्ट-लँड झाला आहे. विक्रम लँडरने आपली उद्दिष्टे पूर्ण केली. तो एक हॉप प्रयोग यशस्वीरित्या पार पडला, म्हणजे जंप चाचणी.

स्पेस एजन्सीने पुढे सांगितले की, विक्रम लँडरने कमांडवर इंजिन सुरू केले. अपेक्षेप्रमाणे, त्याने स्वतःला सुमारे ४० सेमी उंच केले आणि नंतर ३० ते ४० सेमी अंतरावर सुरक्षितपणे उतरवले. एजन्सीने या प्रक्रियेचे वर्णन एक किक स्टार्ट म्हणून केले आहे.

किक स्टार्ट प्रक्रियेच्या महत्त्वाविषयी माहिती देताना राष्ट्रीय अंतराळ संस्थेने सांगितले की, भविष्यात चंद्राच्या पृष्ठभागावरून नमुने पाठवण्यात मदत होईल. यासोबतच किक स्टार्ट मानवी मोहिमांनाही मदत करेल, असे इस्रोने म्हटले आहे.

इस्रोने सांगितले की, सोमवारी सकाळी आठ वाजता विक्रम लँडरही स्लीप मोडमध्ये गेला. यापूर्वी, ChaSTE, RAMBHA-LP आणि ILSA पेलोड्सने नवीन ठिकाणी इन-सीटू प्रयोग केले. इस्रोच्या म्हणण्यानुसार, गोळा केलेली माहिती पृथ्वीवर प्राप्त झाली आहे.

एजन्सीने पुढे सांगितले की, पेलोड आता बंद करण्यात आले आहेत. लँडर रिसीव्हर्स चालू ठेवण्यात आले आहेत. सौर उर्जा आणि बॅटरी संपली की विक्रम प्रग्यानच्या शेजारी झोपतो. इस्रोच्या मते, तो २२ सप्टेंबरच्या सुमारास जागे होण्याची अपेक्षा आहे.

स्पेस एजन्सीने सांगितले होते की, रोव्हरने आपले कार्य पूर्ण केले आहे आणि आता ते सुरक्षितपणे उभे आहे. प्रज्ञान स्लीप मोडमध्ये सेट आहे. त्यानुसार आता चंद्रावर रात्र असल्याने रोव्हरला झोपायला लावण्याची प्रक्रिया करण्यात आली.

यापूर्वी, चंद्राच्या पृष्ठभागावर फिरत असताना, रोव्हरने चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर एक आश्चर्यकारक घटना नोंदवली होती. ही नैसर्गिक घटना असल्याचे मानले जात असून, इस्रो या घटनेचे स्रोत शोधण्याचा प्रयत्न करत आहे. रोव्हर प्रज्ञानने चंद्रावर विशेष कंपन नोंदवले आहे.

इस्त्रोने सांगितले की, सध्या बॅटरी पूर्णपणे चार्ज झाली आहे. सौर पॅनेल २२ सप्टेंबर रोजी पुढील अपेक्षित सूर्योदयाच्या वेळी प्रकाश मिळविण्याची वाट पाहत आहे. रिसीव्हरही चालू ठेवण्यात आला आहे.

एजन्सीने पुढे माहिती दिली आहे की, असाइनमेंटच्या दुसऱ्या सेटसाठी रोव्हर जागृत असणे अपेक्षित आहे. इस्रोने चंद्रयान-3 चे रोव्हर 'प्रज्ञान' अॅक्टीव्ह न झाल्याची स्थिती स्पष्ट करताना सांगितले की, भारताने चंद्रावर पाठवलेला संदेशवाहक म्हणून तो तेथे कायमचा राहील.