शहरं
Join us  
Trending Stories
1
भाजपची मोठी घोषणा! मुंबईत मनसेच्या या उमेदवाराला पाठिंबा; पूर्ण ताकदीने प्रचार करणार
2
लाडक्या बहि‍णींना महिन्याला ₹2100, शेतकऱ्यांना कर्जमाफी अन्..CM शिंदेंच्या 10 मोठ्या घोषणा
3
मुंब्र्यात छत्रपती शिवाजी महाराजांचे मंदिर उभारा; फडणवीसांचं उद्धव ठाकरेंना आव्हान
4
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024: कोल्हापूर उत्तरमधील काँग्रेसचा उमेदवार ठरला; सतेज पाटलांसमोर शाहू महाराजांची घोषणा
5
IPL २०२५ च्या मेगा लिलावाचे शहर ठरले; या तारखांना सौदीत २०४ खेळाडू निवडले जाणार
6
Uddhav Thackeray: शिंदेंना वाटले तर चिन्ह द्या, पण शिवसेना माझीच राहणार; उद्धव ठाकरेंचे मोठे वक्तव्य
7
मावळात राज ठाकरेंनी मोठा निर्णय घेतला; अजित पवार गटाच्या बंडखोर उमेदवाराला पाठिंबा जाहीर
8
गुजरातच्या आणंदमध्ये बुलेट ट्रेनचा पूल कोसळला; दोन मजुरांचा मृत्यू, एक जखमी
9
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 : "महायुतीची लाडकी बहीण योजना तात्पुरती, आम्ही योजना कायम ठेवणार"; विश्वजीत कदमांचा विरोधकांवर हल्लाबोल
10
महाराष्ट्रापूर्वी झारखंडमध्ये इंडिया आघाडीचा जाहीरनामा; ७ गॅरंटी, महिलांना पैसे देणार
11
पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये महिला बॉक्सरकडून फसवणूक; गोल्ड जिंकलं पण पुरुष असल्याचे उघड झालं
12
कोल्हापूर उत्तरमधून अपक्ष उमेदवार राजेश लाटकर अर्ज मागे घेणार होते, तितक्यात...
13
महाराष्ट्रात कुठे कोणाची ताकद? मुंबई, विदर्भ, मराठवाड्याचे राजकीय समीकरण काय? पाहा...
14
शाहू महाराज खासदारकीचा राजीनामा देणार? सतेज पाटलांनी अपमान केल्याच्या अफवांवर छत्रपतींचे निवेदन...
15
उत्तर महाराष्ट्रातील ११ मतदारसंघात काट्याची लढत; कुठे कुठे बंडखोरांचं आव्हान?
16
ओडिशात धावत्या ट्रेनवर गोळीबार; प्रवाशांमध्ये प्रचंड घबराट, पाहा व्हिडिओ
17
"...तर हार्ट द्या!"; राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीला सुरुवात होताच चर्चेत आली इवांका; काय घडलं?
18
Maharashtra Election: राजघराण्यातील तीन व्यक्ती पहिल्यांदाच निवडणुकीच्या रिंगणात आमने-सामने
19
देशातील अशी 'ही' १४ गावं; जिथले ५००० मतदार महाराष्ट्र अन् तेलंगणातही करतात मतदान
20
धक्कादायक! तांत्रिकाच्या सांगण्यावरून संपूर्ण कुटुंब उद्ध्वस्त; वाराणसीत चार जणांच्या हत्येनंतर आत्महत्या

विश्वातील स्फोटांचे संदिग्ध वातावरण उघड करण्यात 'जीएमआरटी'च्या शास्त्रज्ञांना यश

By ऑनलाइन लोकमत | Published: April 30, 2021 2:03 PM

'जीएमआरटी' च्या शास्त्रजज्ञांच्या प्रयत्नांना अभूतपूर्व यश...

पुणे: जीएमआरटीच्या शास्त्रज्ञांनी एक अत्यंत महत्वाचा शोध लावला आहे. सुधारित जीएमआरटी वापरुन त्यांनी वर्धित स्फोटांच्या नव्याने शोधलेल्या एटी २०१८ काऊ या स्त्रोताचे वातावरण अत्यंत संदिग्ध असल्याचे निश्चित केले आहे. हे स्त्रोत प्रचंड प्रमाणात उर्जा उत्सर्जित करतात तरीही की उर्जा अत्यंत वेगाने कमी होत असल्याचे यात सापडले आहे. यामुळे आणि त्यांच्या अत्यंत निळ्या रंगामुळे त्यांना एफओबीटी म्हणले केले आहे. या एफओबीटी मधून होणाऱ्या असमान उत्सर्जनाचा हा पहिलाच निरीक्षणाचा पुरावा शास्त्रज्ञांना सापडला आहे. 

याची उत्पती नेमकी कशी होते याचा शोध अजुनही लागायचा असला तरी मॅाडेल्स मध्ये मोठ्या प्रमाणात ताऱ्याचा स्फोट होणे वाढत जाणारा न्युट्रॉन तारा आणि दुसऱ्या ताऱ्याची टक्कर होणे आणि दोन पांढऱ्या वाढ न झालेल्या ताऱ्यांचे विलिनीकरण याचा समावेश आहे. 

हे एफओबीटी शोधणे अवघड आहे कारण ते आकाशात दिसतात आणि फार लवकर अदृश्य होतात. त्यातच रेडीओ लहरी उत्सर्जित करणारे एफओबीटी आणखी दुर्मिळ आहेत. 

२०१८ मध्ये शोध लागलेल्या २१५ दशलक्ष प्रकाश वर्ष दूर असणाऱ्या एटी काउ २०१८ ने सामान्य सुपरनोव्हा पेक्षा जास्त प्रकाश दाखवला होता. त्यानंतर प्रा. पुनम चंद्रा यांनी आणि डॅा. ए जे नयना यांनी याच्या विस्तारित वातावरणाचे आणि उत्सर्जनाच्या क्षेत्राचे गुणधर्म निश्चित करण्यासाठी अपग्रेडेड जीएमआरटीचा उपयोग करुन रेडीओ निरिक्षणे नोंदवली. त्यानंतर या स्फोटाच्या आसपास असणारी अस्मान घेता शोधण्यात या निरिक्षणांचा उपयोग झाला. या स्फोटाभोवतीच्या सामग्रीची घनता उत्सर्जनाच्या क्षणापासून ०.१ प्रकाश वर्षीच्या आसपास तीव्रपणे घसरते. यातुन एटी काउ २०१८ चा पुर्वज तारा जीवनाच्या शेवटच्या टप्प्यात जास्त वेगाने वस्तूमान कमी करत होता हे दिसुन आले.

टॅग्स :Puneपुणेscienceविज्ञानResearchसंशोधन