शहरं
Join us  
Trending Stories
1
थोडक्यात वाचलास, माझी सभा झाली असती तर...; प्रीतीसंगमावर अजित पवार-रोहित पवारांची भेट!
2
Raj Thackeray MNS: राज ठाकरे यांचे इंजिन धोक्यात, पक्षाची मान्यता जाणार का?
3
पर्थ कसोटीत ऑस्ट्रेलियाची दाणादाण, टीम इंडिया विजयापासून पाच पावलं दूर
4
Maharashtra Assembly Election Result 2024: आता नवीन सरकार लगेच स्थापन होणे अनिवार्य नाही; राष्ट्रपती राजवटीची शक्यता नाही
5
महायुतीला १३८ जागांवर ५० टक्क्यांहून अधिक मतं, १६ ठिकाणी लाखांचं मताधिक्य, अवाक् करणारी आकडेवारी
6
अदानी समूहाच्या शेअर्समध्ये पुन्हा तेजी; खरेदीसाठी गुंतवणूकदारांच्या उड्या
7
Maharashtra Vidhan Sabha Election 2024 Results Highlights: कोणत्या पक्षाचे किती विद्यमान आमदार पराभूत?; ६ आमदाराचे डिपॉझिटही जप्त
8
"विचारधारा वगैरे आता विसरायला हवं"; धक्कादायक निकालानंतर जितेंद्र आव्हाडांचं विधान
9
पराभूत झालो असलो तरी...; विधानसभा निकालानंतर सुप्रिया सुळेंची पहिली प्रतिक्रिया
10
"देवेंद्र फडणवीस आणि एकनाथ शिंदेंना भेटून...", निवडणुकीनंतर अनुपम खेर यांची खास पोस्ट
11
Stock Market Boom : राज्यातील महायुतीच्या 'महा'विजयानं शेअर बाजारात जल्लोष, Sensex-Nifty मध्ये तेजी; Adani चे शेअर्स वधारले
12
Sajjad Nomani: "मी शब्द मागे घेतो, बिनशर्त माफी मागतो"; सज्जाद नोमानींकडून खुलासा
13
केंद्रीय कर्मचाऱ्यांसाठी गूड न्यूज; नव्या वर्षात मिळू शकतं मोठं गिफ्ट, १८६% वाढू शकते सॅलरी
14
शेतकऱ्यांसाठी सुखद घटना! निवडणूक संपताच राज्यातील सोयाबीनचे भाव वधारले
15
Maharashtra Assembly Election Result 2024: संख्याबळानुसार मंत्रिपदांचा आग्रह! राज्य मंत्रिमंडळाचा संभाव्य फॉर्म्युला काय?
16
केवळ ₹ ५००० ची SIP सुरू करा; २५ वर्षांनंतर मोजता मोजता थकाल; पाहा कसा काम करेल Step-Up फॉर्म्युला
17
पाेलिसांनाच ‘डिजिटल अरेस्ट’! पोलिस उपायुक्तांच्या पत्रकार परिषदेतील प्रकार, काय घडलं?
18
"दैत्याचं तेच झालं, जे नेहमी होतं"; उद्धव ठाकरेंवर कंगना रणौत यांचे टीकास्त्र
19
मॅपवर दाखविला अर्धवट पूल असलेला रस्ता; कार काेसळली २५ फूट खाली नदीपात्रात, ३ ठार
20
Today Daily Horoscope: आजचे राशीभविष्य: मित्रांकडून लाभ होईल, मंगल कार्याची सुरूवात करू शकता!

लोकसहभागातून स्थानिक बियाणांची निवड व संवर्धन

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Published: October 17, 2018 11:54 AM

शेतीकट्टा : बायफ, पुणे या संस्थेने लोकसहभागातून स्थानिक पीक जातीचे संवर्धन, संरक्षण व पुनर्वापर कार्यक्रम सुरू केला आहे. 

- प्रमोद जाधव (उपायुक्त, समाजकल्याण)

शेतीमध्ये बियाणे ही मूलभूत बाब असून, तो शेतीचा आत्मा आहे. महाराष्ट्रात वेगवेगळ्या विभागात पिकामध्ये वाणांची विविधता आढळते. सध्या वातावरणातील बदल, पोषण व अन्नसुरक्षा, चांगले जीवनमान या आव्हानांसाठी स्थानिक पिकांतील जैववैविधता संवर्धन ही काळाची गरज आहे. बायफ, पुणे या संस्थेने लोकसहभागातून स्थानिक पीक जातीचे संवर्धन, संरक्षण व पुनर्वापर कार्यक्रम सुरू केला. त्यांनी स्थानिक भाताचे सुमारे ३५० प्रकार तसेच नाचणी, ज्वारी व मका आदींचे २०० वाण संकलित केले आहेत. या वाणाची शास्त्रशुद्ध पद्धतीने लागवड केली. त्यातील चांगले बियाणे निवडून अधिक उत्पादन देणारे शुद्ध वाण विकसित केले आहेत. शेतकरी गट व बियाणे बँकाची निर्मिती असे उपक्रम सुरू आहेत.

काही जुन्या भात व अन्य बियाणांची चव अतिशय उत्तम आहे. तसेच काही पौष्टिक आहेत. या नैसिर्गक परिस्थितीत दीर्घकाळ टिकून असल्याने बहुतांश वाण काटक आहेत. हे वाण कमी-जास्त पाऊस व अन्य प्रतिकूल परिस्थितीतही तग धरतात. या वाणामध्ये प्रतिकारक क्षमता चांगली असल्याने रोग, किडीचा प्रादुर्भाव कमी होतो. यातील बहुतांश भात जातीचे टरफल जाड असल्याने व अन्य कारणाने दाण्याचे किडीपासून कमी नुकसान होते.

स्थानिक जातींमध्ये जैववैविध्य मोठ्या प्रमाणात आढळते. डोंगराळ भाग, सखल भाग, खाडी किनाऱ्याचा भाग अशा विविध भौगोलिक परिस्थितीमध्ये येणारे वाण आहेत. तसेच हळवा, निमगरवा, गरवा अशा विविध कालावधीत येणारे वाण आहेत. कोथिंबीर साळ तांदळाला सुगंध आहे. बदलत्या हवामानाच्या काळात बियाणांचे जतन व संवर्धन आवश्यक आहे. या वैशिष्ट्यपूर्ण पीक जातीच्या स्थानिक ज्ञानाचे संकलन तसेच शुद्ध बियाणांची निर्मिती करून त्याचा प्रचार व प्रसार करण्याची नितांत आवश्यकता आहे. यामुळे बियाणांमध्ये स्वयंपूर्णता येईल.

टॅग्स :agricultureशेतीAgriculture Sectorशेती क्षेत्रFarmerशेतकरी