शहरं
Join us  
Trending Stories
1
CM म्हणून शिंदेंना मोठी पसंती, उद्धव ठाकरेंना किती मते; फडणवीस-राज ठाकरेंना किती टक्के कौल?
2
“नाना पटोलेंनी मुख्यमंत्री होणार असे कुठेही म्हटले नाही”; विजय वडेट्टीवार स्पष्टच बोलले
3
Exit Poll: दोन्ही NCP तुल्यबल; एकनाथ शिंदेच ठरणार वरचढ, उद्धव ठाकरेंना किती जागा मिळणार?
4
१०७ जागांसह भाजपा सर्वांत मोठा पक्ष, महाविकास आघाडीला १०२ जागा; नवीन Exit Pollचा अंदाज
5
अदानी समूहाला आणखी एक झटका; अडचणीत असताना मोठा आंतरराष्ट्रीय करार रद्द
6
महायुती की मविआ, कुणाला मिळणार 'सिंहासन'? विभागनिहाय कुणाचं पारडं ठरणार जड? असा आहे लेटेस्ट 'Exit Poll'!
7
"दुसऱ्या महायुद्धानंतर निर्माण झालेल्या व्यवस्था अन् संस्था कोलमडत आहेत"; गयानाच्या संसदेत काय बोलले PM मोदी?
8
मनोज जरांगेंची ऐनवेळी निवडणुकीतून माघार; ४८ टक्के मराठा समाजाने महायुतीला दिली पसंती
9
Exit Poll: २०१९ मध्ये एकमेव खरा ठरलेला एक्झिट पोल आला; महायुती-मविआच्या मतांत १० टक्क्यांचे अंतर...
10
“गुलाल आम्ही उधळणार, महायुतीची सत्ता ५ वर्ष टिकणार, एकनाथ शिंदेच CM होणार”: संतोष बांगर
11
मालवणमधील छत्रपती शिवाजी महाराज पुतळा दुर्घटना प्रकरण; हायकोर्टाकडून आरोपीला जामीन
12
“अमित शाह यांनी CM भाजपाचा असेल असे कधी म्हटले नाही”; महायुतीतील नेत्याचे सूचक विधान
13
‘लाडकी बहीण’ योजनेचा फायदा महायुतीला मिळेल का? देवेंद्र फडणवीस म्हणाले, “महिलांनी मतदान...”
14
“अदानींविरोधात अमेरिकेत काढलेले अटक वॉरंट म्हणजे देशासाठी शरमेची गोष्ट”: संजय राऊत
15
“लाच देऊन कंत्राटे मिळवल्याचे स्पष्ट, भ्रष्ट गौतम अदानींना अटक का करत नाही?”: नाना पटोले
16
इस्रायलचे पंतप्रधान नेतन्याहू यांना अटक होणार? इंटरनॅशनल क्रिमिनल कोर्टानं जारी केलं 'अरेस्ट वॉरंट'
17
"सरकार तर स्थापन होऊ द्या"; मुख्यमंत्रीपदाच्या चर्चेवरुन काँग्रेसच्या वरिष्ठ नेत्याने नाना पटोलेंना झापलं
18
IND vs AUS: ना विराट, ना रोहित, ना बुमराह; ऑस्ट्रेलिया दौऱ्यावर 'हा' खेळाडू ठरेल 'हिरो'- पुजारा
19
गुगलला क्रोम ब्राऊझर विकावा लागण्याची शक्यता; अमेरिकन सरकार दबाव टाकणार
20
IND vs AUS: "विराट म्हणजे क्रिकेटचा सुपरस्टार"; ऑस्ट्रेलियन खेळाडूची पत्नी 'किंग कोहली'वर फिदा

सांगली जिल्ह्यातील सहा मतदारसंघांवर घराणेशाहीचा पगडा; २०१४ च्या मोदी लाटेने बदलली समीकरणे

By हणमंत पाटील | Published: October 22, 2024 1:48 PM

सध्याच्या जिल्ह्यातील राजकारणात घराणेशाहीतील तिसरी पिढी सक्रिय झाली आहे

सांगली : ऐककाळी राज्याचे नेतृत्व करणाऱ्या सांगली जिल्ह्यात ३५ ते ४० वर्षांपासून घराणेशाहीचा पगडा कायम आहे. त्यासाठी जत व मिरज या दोन राखीव मतदारसंघाचा अपवाद आहे. उर्वरित सांगली, तासगाव-कवठेमहांकाळ, खानापूर, कडेगाव-पलूस, इस्लामपूर व शिराळा या सहा मतदारसंघांतील राजकारण केवळ दोन ते तीन कुटुंबाभोवती फिरताना दिसत आहे. सध्याच्या जिल्ह्यातील राजकारणात घराणेशाहीतील तिसरी पिढी सक्रिय झाली आहे. मात्र, २००९ ची मतदारसंघ पुनर्रचना व २०१४ च्या मोदी लाटेनंतर जिल्ह्यातील राजकीय समीकरण बदलत आहे. त्यामुळे नवीन चेहरे विधानसभेला पुढे येत आहेत.देशाच्या स्वातंत्र्य लढ्यातील सांगली जिल्ह्यातून (जुना दक्षिण सातारा) भूमिगत कार्यकर्त्यांना राजकारणात संधी मिळाली. संयुक्त महाराष्ट्राच्या लढ्यानंतर यशवंतराव चव्हाण, वसंतदादा पाटील, राजारामबापू पाटील, क्रांतीसिंह नाना पाटील, जी. डी. लाड, एन. डी. पाटील व क्रांतिवीर नागनाथ नायकवडी यांचे नेतृत्व १९८० च्या दशकापर्यंत राजकारणात पुढे आले. १९९० या काळात दुसऱ्या पिढीतील जयंत पाटील, डॉ. पतंगराव कदम, आर. आर. पाटील, प्रकाशबापू पाटील, मदन पाटील, संभाजीराव पवार, सुरेश खाडे, अजितराव घोरपडे, संजय पाटील, अनिल बाबर, सदाशिव पाटील, पृथ्वीराज देशमुख, शिवाजीराव नाईक यांचे नेतृत्व पुढे आले.२००९ साली विधानसभा मतदारसंघाची पुनर्रचना झाली. त्यामुळे जिल्ह्यातील घराणेशाही व तडजोडीच्या राजकारणाला धक्के बसू लागले. पहिला धक्का २०१४ च्या मोदी लाटेत बसला. त्यामुळे सुधीर गाडगीळ, गोपीचंद पडळकर, मानसिंगराव नाईक, विश्वजित कदम, विक्रम सावंत असे नवे चेहरे राजकारणात आले. बदलत्या राजकीय समीकरणात घराणेशाहीचा पगडा मात्र कायम राहिला आहे. त्यामुळे २०२४ च्या निवडणुकीत रोहित पाटील, प्रभाकर पाटील, सुहास बाबर, ॲड. वैभव पाटील, राजवर्धन घोरपडे, अशी घराणेशाहीचा पगडा असलेली काही युवा नेत्यांची नावे पुढे येताना दिसत आहेत.

जत व मिरज राखीवचा अपवाद..२००९ च्या मतदारसंघाच्या पुनर्रचनेपर्यंत जत मतदारसंघ अनुसूचित जातीसाठी राखीव होता. त्यामुळे अनेकदा या मतदारसंघाचे नेतृत्व बाहेरील आयात उमेदवारांनी केले. २००९ मध्ये हा मतदारसंघ खुला होऊन मिरज राखीव झाला. त्यामुळे २००४ ला जतचे नेतृत्व करणारे आमदार सुरेश खाडे हे २००९ नंतर मिरजेचे नेतृत्व करू लागले. हे दोन मतदारसंघ राखीव राहिल्याने घराणेशाहीच्या प्रभावापासून दूर राहिले.

अशी आहे, जिल्ह्यातील सहा मतदारसंघांतील घराणेशाहीसांगली सांगली विधानसभा मतदारसंघात १९७८ ते २००९ पर्यंत म्हणजे ३१ वर्षे वसंतदादा पाटील व संभाजीराव पवार या दोन घराण्यांत सत्ता फिरत होती. मधल्या काळात दिनकर पाटील यांना संधी मिळाली. हा अपवाद वगळता २०१४ ला देशातील मोदी लाटेच्या तडाख्यात सुधीर गाडगीळ हे नवे नेतृत्व सांगली मतदारसंघाला मिळाले. २०२४ च्या निवडणुकीत पुन्हा वसंतदादा यांच्या घराण्यातून जयश्री पाटील व गुलाबराव पाटील यांचे पुत्र पृथ्वीराज पाटील इच्छुक आहेत.

तासगाव-कवठेमहांकाळ..तासगाव विधानसभा मतदारसंघात १९७८ ते १९९० या काळात दिनकरराव पाटील हे निवडून येत होते. त्यानंतर १९९० ते २०१४ या काळात मतदारसंघाचे नेतृत्व आर. आर. पाटील यांनी केले. त्यांच्या निधनानंतर २०१५ ते २०२४ त्यांच्या पत्नी सुमनताई पाटील या आमदार आहेत. २०२४ च्या निवडणुकीत त्यांचे पुत्र रोहित पाटील हे निवडणूक रिंगणात उतरणार आहेत. त्यांच्या विरोधात माजी खासदार संजय पाटील यांचे पुत्र प्रभाकर पाटील हे मैदानात उतरण्याच्या तयारीत आहेत.

खानापूर-आटपाडी..१९८०ला हणमंतराव पाटील हे आमदार झाले. १९९० साली अनिल बाबर निवडून आले. त्यानंतर गेल्या ३४ ते ४४ वर्षांपासून पाटील व बाबर या घराण्याच्या हाती खानापूर मतदारसंघाचे नेतृत्व आहे. त्याला १९८५ साली संपतराव माने व १९९५ साली राजेंद्र देशमुख यांचा अपवाद आहे. २००४ ते २०१४ या काळात ॲड. सदाशिव पाटील आणि २०१४ ते २०२४ या काळात पुन्हा अनिल बाबर या मतदारसंघाचे नेतृत्व करीत होते. आगामी २०२४ च्या निवडणुकीत पुढच्या पिढीतील सुहास बाबर व ॲड. वैभव पाटील हे निवडणूक रिंगणात उतरण्याच्या तयारीत आहेत.

इस्लामपूर (वाळवा)..आताच्या इस्लामपूर मतदारसंघाचे नाव पूर्वी वाळवा होते. पूर्वी या मतदारसंघाचे नेतृत्व राजारामबापू पाटील करीत होते. १९९० पासून सलग ३४ वर्षे या मतदारसंघाचे आमदार म्हणून जयंत पाटील हे नेतृत्व करीत आहेत. २०२४ च्या निवडणुकीसाठी त्यांचे पुत्र प्रतीक पाटील हे वडिलांसाठी मोर्चेबांधणी करीत निवडणुकीची धुरा सांभाळताना दिसत आहेत.

शिराळा..१९७८ ते १९९५ या काळात शिराळा मतदारसंघात शिवाजीराव देशमुख यांचे एकमुखी नेतृत्व होते. १९९५ ते २००९ या काळात शिवाजीराव नाईक हे निवडून आले. २००९ ते २०२४ मानसिंगराव नाईक हे शिराळा मतदारसंघाचे नेतृत्व करीत आहेत. गेल्या ४६ वर्षांपासून देशमुख व नाईक या कुटुंबांभोवती शिराळ्याचे राजकारण फिरताना दिसत आहे.

कडेगाव-कडेपूरपूर्वीच्या भिलवडी-वांगी मतदारसंघाचे नाव आता कडेगाव-कडेपूर झाले आहे. या मतदारसंघातून १९८५ ते १९९५ या काळात डॉ. पतंगराव कदम हे नेतृत्व पुढे आले. त्यानंतर १९९५ ते १९९६ अशा दोन निवडणुकांत संपतराव देशमुख व पृथ्वीराज देशमुख यांनी नेतृत्व केले. १९९८ ते २०१८ पर्यंत पुन्हा डॉ. पतंगराव कदम यांनी नेतृत्व केले. त्यांच्या निधनानंतर २०१८ पासून या मतदारसंघाचे नेतृत्व डॉ. विश्वजित कदम हे करीत आहेत. याचा अर्थ, १९८५ ते २०२४ या ३९ वर्षांपासून कदम व देशमुख यांच्या कुटुंबाभोवती मतदारसंघाचे राजकारण फिरत आहे.

टॅग्स :Sangliसांगलीmaharashtra assembly election 2024महाराष्ट्र विधानसभा निवडणूक २०२४sangli-acसांगलीwestern maharashtra regionपश्चिम महाराष्ट्र विधानसभा निवडणूक 2024Vasantdada Patilवसंतदादा पाटीलPatangrao Kadamपतंगराव कदम