शहरं
Join us  
Trending Stories
1
IPL Auction 2025: 'अनुभवी' अश्विनसाठी दोन जुने संघ भिडले, अखेर CSK ने RR ला दिली मात, कितीला विकत घेतलं?
2
'तरुण नेतृत्व उभारणार, घरी बसणार नाही', पराभवानंतर शरद पवार नव्या जोमाने कामाला लागले
3
IPL Auction 2025: Gujarat Titans ची शांतीत क्रांती! ३ मॅचविनर खेळाडूंना 'गपचूप' घेतलं ताफ्यात, पाहा कोण?
4
"योगी आदित्यनाथांच्या 'त्या' घोषणेमुळे...";'बटेंगे तो कटेंगे'वर शरद पवारांचे महत्त्वाचे विधान
5
"...त्यामुळे महिलांनी आमच्या विरोधात मतदान केलं"; निकालानंतर शरद पवारांची पहिली प्रतिक्रिया
6
IPL 2025 Auction : १८ कोटींच पॅकेज नाकरणाऱ्या KL Rahul साठी DC नं किती कोटी मोजले ?
7
"EVM बाबत माहिती नाही, पण लोक सांगतात की..."; पराभवानंतर शरद पवारांचे मोठं विधान
8
महायुतीच्या विजयात CM योगींची किती मोठी भूमिका? चंद्रशेखर बावनकुळे म्हणतात...
9
IPL Auction 2025: युजवेंद्र चहलला १७७ % 'अप्रेझल'! बनला सर्वात महागडा स्पिनर, पंजाब किंग्जने घेतलं संघात
10
"काय झालं हेच आम्हाला कळेना...;" निवडणूक निकालाच्या दुसऱ्या दिवशी काँग्रेसनं सांगितला पुढचा प्लॅन
11
TATA IPL Auction 2025 Live: व्यंकटेश अय्यरवर कोलकाताचा मोठा सट्टा; २३.७५ कोटींना घेतले विकत
12
IPL Auction 2025: व्वा पंत... मानलं ! अवघ्या १५ मिनिटात इतिहास बदलला, रिषभ सर्वात महागडा खेळाडू ठरला!!
13
विधानसभा संपल्या, आता विधान परिषदेवर लक्ष; महायुतीच्या कोणत्या 6 नेत्यांना लागणार लॉटरी?
14
बनावट ASP बनून फिरली, पोलिसांनी केलं सॅल्यूट; एक छोटीशी चूक होताच झाली पोलखोल
15
"नियोजनाप्रमाणे प्रचार केला नाही"; काँग्रेस नेत्याने शरद पवार-ठाकरेंवर फोडलं पराभवाचे खापर
16
IPL Auction 2025: इतिहास घडला! श्रेयस अय्यर ठरला सर्वात महागडा खेळाडू! पंजाब किंग्जने मारली बाजी
17
Maharashtra Vidhan Sabha Election Result 2024 :'बाज की असली उड़ान बाकी है'; मुख्यमंत्रि‍पदाच्या चर्चेदरम्यान देवेंद्र फडणवीसांचा व्हिडीओ व्हायरल
18
"इतका लीड घेतला की पेट्या कमी पडल्या"; विक्रमी मताधिक्यानंतर धनंजय मुंडेंचे फडणवीसांकडून कौतुक
19
ज्या पार्टीचा एकच आमदार जिंकला; तोही म्हणाला, राजीनामा देणार!
20
IPL Auction 2025 : प्रीतीनं हाणून पाडला काव्या मारन यांचा डाव; अर्शदीप RTM सह १८ कोटींसह पुन्हा PBKS च्या ताफ्यात

सांगलीची रत्ने : अविनाश सप्रे, अन् ‘समीक्षक’ म्हणून महाराष्ट्रभर ओळख प्राप्त

By ऑनलाइन लोकमत | Published: January 08, 2024 4:07 PM

नाशिकला कुसुमाग्रज गौरव व्याख्यानमालेत 'स्वातंत्र्योत्तर मराठी कादंबरी' या' विषयावर दोन व्याख्याने दिली. ( स्वत: कुसुमाग्रज त्यावेळी श्रोत्यात हजर होते.) ...

नाशिकला कुसुमाग्रज गौरव व्याख्यानमालेत 'स्वातंत्र्योत्तर मराठी कादंबरी' या' विषयावर दोन व्याख्याने दिली. ( स्वत: कुसुमाग्रज त्यावेळी श्रोत्यात हजर होते.) ही व्याख्याने लेखस्वरूपात लिहिली आणि ‘प्रदक्षिणा : खंड दोन’मधून प्रकाशित झाली. या जवळजवळ नव्वदपानी दीर्घलेखातून मी स्वातंत्र्योत्तर काळातील कादंबऱ्यामधल्या प्रवृत्ती, प्रेरणा आणि प्रवाहांचा चिकित्सक वेध घेतला होता. या लेखामुळे ‘समीक्षक’ म्हणून माझी महाराष्ट्रभर ओळख प्राप्त झाली. सांगलीच्या इथल्या वास्तव्यातच हा सर्व लेखन प्रपंच करू शकलो, याचा मला सार्थ अभिमान वाटतो.

मी तसा मूळचा कोल्हापूरचा. राधानगरी तालुक्यातील कसबा तारळे या निसर्गसंपन्न आणि संस्कृती समृद्ध गावात लहानाचा मोठा झालो. पुढे कोल्हापूरला इंग्रजी हा विषय घेऊन राजाराम कॉलेजमधून बी.ए. आणि शिवाजी विद्यापीठातून एम.ए. केले. १९७४ साली सांगलीला विलिंग्डन कॉलेजमध्ये रूजू झालो आणि २००७ साली इथल्याच चिंतामणराव कॉलेजमधून निवृत्त झालो. विलिंग्डनमध्ये प्रा. म. द. हातकणंगलेकर सर प्राचार्य होते. त्यांच्याबद्दल सर्वांनाच आदरयुक्त दरारा वाटत असे. त्यांच्या हाताखाली काम करण्याचे भाग्य मला लाभले. त्यांची समीक्षा मी काळजीपूर्वक वाचत होतो, समीक्षा कशी करावी, याचा वस्तुपाठच मला त्यातून मिळत होता. त्यातून ‘अभ्यासोनी प्रकटावे' ही वृत्तीच बनली. विलिंग्डनच्या ग्रंथालयात सातत्याने येत असलेली नवनवीन पुस्तके आणि मासिके, ग्रंथपाल रास्ते आवर्जून वाचायला देत असत. त्यातून मग आपणही लिहायला हवे असे वाटू लागले. सरांनी विलिंग्डनमध्ये ‘मराठी भाषा : शैली आणि तंत्र’ या विषयावर चर्चासत्र आयोजित केले होते. अनेक नामवंत अभ्यासक, समीक्षक त्यात सहभागी झाले होते. त्या संबंधीचा मी लेख लिहिला, तो ‘सत्यकथा’मध्ये प्रकाशित झाला. भालचंद्र नेमाडेंच्या ‘कोसला’ कादंबरीने भारावून गेलो होतो. या कादंबरीवर लेख लिहिला. (‘कोसला’बद्दल या पुस्तकात तो समाविष्ट केला आहे.) इचलकरंजीला झालेल्या नाट्यसंमेलनाच्या वेळी नव्या प्रकारच्या असंगत नाट्यलेखनामुळे लक्षवेधी ठरलेल्या नवनाटककार सतीश आळेकर यांच्या नाट्यलेखनावर लिहिलेला दीर्घलेख संमेलनाच्या संग्राह्य स्मरणिकेत प्रसिद्ध झाला.

महाराष्ट्र व इतर राज्यांतील विद्यापीठांनी भाषा, साहित्य, संस्कृतीसंबंधी आयोजित केलेल्या चर्चासत्रासाठी, परिसंवादासाठी, व्याख्यानासाठी आमंत्रित केले. डेक्कन एज्युकेशन सोसायटी, पुणे या संस्थेचा आजीव सदस्य म्हणून कार्यरत राहिलो. महाराष्ट्र फाउंडेशन (अमेरिका) पुरस्कार, जनस्थान, कुसुमाग्रज पुरस्कार (नाशिक), शासन पुरस्कार, साहित्य अकादमी पुरस्कार (दिल्ली), प्रतिष्ठित पुरस्कारांच्या निवड समितीवर काम केले. सांगलीतल्या 'चतुरंग-अन्वय'या दिवाळी अंकाचा कार्यकारी संपादक म्हणूनही सध्या कार्यरत आहे.

बंगळुरूला अनंतमूर्तींची मुलाखत..महाराष्ट्र राज्याच्या ‘महाराजा सयाजीराव गायकवाड समग्र लेखन' या प्रकल्पाच्या पहिल्या पंचवीस खंडांपैकी महाराजांच्या इंग्रजी भाषणांचा समावेश असलेल्या खंड सहा आणि सातचे संपादन आणि प्रस्तावना लिहिण्याची संधी मिळाली. 'लोकमत'च्या वतीनं प्रसिद्ध होणाऱ्या 'दीपोत्सव' या दिवाळी अंकासाठी प्रत्यक्ष बंगळुरुला जाऊन विख्यात कानडी लेखक आणि साहित्य अकादमीचे तेव्हा अध्यक्ष असलेल्या यु. आर. अनंतमूर्ती यांची मुलाखत घेतली.

टॅग्स :Sangliसांगली